Như các mẹ đã biết dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong suốt thai kỳ. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, bên cạnh yếu tố di truyền thì dinh dưỡng cũng góp phần quan trọng để bé xinh đẹp, khỏe mạnh ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Vậy, bà bầu nên ăn gì để con thông minh, xinh đẹp, khỏe mạnh?

Bà bầu nên ăn gì để con thông minh

Theo nghiên cứu, 70% sự phát triển não bộ của trẻ diễn ra khi em bé còn trong bụng mẹ. Trong suốt 9 tháng 10 ngày thai nhi lấy nguồn dinh dưỡng trực tiếp từ cơ thể của mẹ để lớn lên và phát triển. Vì vậy, trong giai đoạn mang thai các loại thực phẩm mẹ bổ sung không chỉ còn dành riêng cho mẹ nữa mà là cả cho con. Do đó, con phát triển như thế nào sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào chế độ dinh dưỡng của người mẹ.

Cá béo (giàu DHA/EPA)

Axit béo omega-3 là dưỡng chất không thể thiếu cho quá trình phát triển trí não của bé. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu như trẻ được bổ sung đầy đủ DHA và EPA thì khi sinh ra sẽ có mức độ phát triển não bộ tốt hơn cho đến năm 2 tuổi.

DHA là thành phần cấu tạo chính trong chất xám của não bộ và màng tế bào thần kinh. EPA là chất giúp tăng cường tốc độ dẫn truyền thần kinh và chống viêm rất tốt. Tỷ lệ DHA/EPA cần bổ sung khoảng 4-4.5/1 và cần bổ sung từ nguồn thực phẩm vì cơ thể không thể tự tổng hợp được các loại acid béo không bão hòa này.

Các loại cá như cá hồi, cá ngừ đại dương, cá mòi rất giàu DHA và EPA, tỷ lệ DHA/EPA trong các loại cá này cũng gần với tỷ lệ DHA và EPA mà mẹ bẩu cần bổ sung. Thường xuyên bổ sung các loại cá này là cách đơn giản giúp phát triển tối đa não bộ em bé. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng, bà bầu nên bổ sung 3-4 bữa cá/tuần, ngoài ra mẹ cũng nên ăn thêm hải sản như tôm, cá ngừa trắng đóng hộp, cá hồi, cá da trơn… Ngoài ra, mẹ cũng cần phải tránh những loại cá giàu thủy ngân như cá trích, cá kiếm,…

Trứng

Trứng rất giàu protein và acid amin choline – đây là chất trung gian giúp dẫn truyền thần kinh làm tăng khả năng ghi nhớ và học tập của não bộ. Ngoài ra, trứng còn chứa sắt dạng dễ hấp thu vào cơ thể giúp làm tăng cân nặng của trẻ sơ sinh. Trẻ sơ sinh nhẹ cân cũng có liên quan tới chỉ số IQ thấp.

Mẹ bầu nên ăn trứng gà luộc để đáp ứng nhu cầu Choline hàng ngày. Mẹ bầu cần lưu ý hạn chế sử dụng các thực phẩm từ trứng chưa tiệt trùng hoặc nấu chín vì trong những thực phẩm này có chứa vi khuẩn dễ xâm nhập vào cơ thể mẹ bầu gây bệnh.

Sữa chua

Sữa chua giàu protein và rất cần thiết cho mẹ bầu, nó giúp hình thành các tế bào thần kinh khỏe mạnh và từ đó giúp cho thai nhi phát triển nhận thức. Ngoài ra, sữa chua cũng là một nguồn bổ sung Canxi dồi dào và dễ hấp thu cho bà bầu, hỗ trợ sự phát triển xương và răng cho thai nhi.

Quả Việt Quất

Việt quất là loại quả nằm trong danh sách những loại quả giúp con thông minh sáng dạ. Việt quất là loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, sẽ hỗ trợ sự phát triển nhận thức của bé yêu trong bụng. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể lựa chọn thay thế khác cho quả việt quất như atiso, dâu tây, quả mâm xôi, cà chua, đậu những loại quả này rất giàu chất chống oxy hóa để bảo vệ não bộ thai nhi khỏi các tác nhân oxy hóa độc hại.

Các loại rau màu xanh lá

Các loại rau có màu xanh lá là những thực phẩm rất giàu axit folic. Axit folic là dưỡng chất thiết yếu nhằm bảo vệ bé yêu khỏi những tổn thương ở mô. Ngoài ra, axit folic còn giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh, loại bỏ tình trạng sứt môi và các khuyết tật tim khác nhau ở trẻ sơ sinh. Mẹ bầu bổ sung đầy đủ axit folic đầy đủ còn giảm nguy cơ mắc phải chứng tiền sản giật. Các loại rau có màu xanh lá mẹ bầu nên bổ sung như: rau cải bó xôi, măng tây, rau xà lách, cải xoong, đậu lăng, rau bina, bông cải xanh…

Các loại đậu

Các loại đậu giàu sắt giúp vận chuyển oxy đến các tế bào thần kinh trong não của bé. Ngoài ra, mẹ bầu nên bổ sung những thực phẩm giàu sắt khác như: quả sung, rau chân vịt, thịt gà, nho khô.

Các loại hạt

Hạnh nhân là loại hạt chứa chất béo lành mạnh, magiê, vitamin E và protein. Hơn nữa, hạnh nhân còn chứa hợp chất omega-3 có vai trò tăng cường trí não. Vì vậy, mỗi ngày bà bầu bổ sung một nắm nhỏ hạt hạnh nhân để giúp con thông minh.

Bạn cũng hoàn toàn có thể thay thế bằng các loại hạt khác như: óc chó, đậu phộng, hạt lanh, hạt bí… để đem đến lợi ích mong muốn. Đặc biệt, hạt bí ngô rất giàu kẽm, một loại khoáng chất nổi tiếng thúc đẩy sự phát triển phù hợp cho cấu trúc não cũng như hỗ trợ khả năng xử lý nhận thức thông tin từ khi bé yêu còn trong bụng mẹ.

Ngũ cốc

Ngũ cốc giàu chất xơ nên rất tốt cho hệ tiêu hóa. Nó còn chứa hàm lượng vitamin nhóm B và axit folic nên rất cần thiết cho phụ nữ mang thai. Ngũ cốc cũng dồi dào sắt, là vi chất quan trọng cần thiết cho mẹ bầu, ngừa các chứng thiếu máu do thiếu sắt cho bà bầu trong thời kỳ mang thai.

Bơ

Bơ là một loại trái cây chứa rất nhiều axit béo không bão hòa nên rất tốt cho não bộ của thai nhi. Bơ cũng rất giàu chất xơ, folate (giúp ngăn ngừa dị tật thai nhi), vitamin K, kali (giúp giảm chuột rút ở chân khi mang thai, vitamin E và vitamin C. Bơ chính là nguồn cung cấp dưỡng chất tốt cho bà bầu.

Bà bầu nên ăn gì để con khỏe đẹp

Vitamin C giúp con có làn da trắng mịn

Sắc tố da của trẻ ngoài việc được quyết định bởi yếu tố gen di truyền còn được quyết định bởi chế độ ăn uống. Nhất là trong giai đoạn phát triển của thai nhi qua từng tháng tuổi. Theo nghiên cứu của các chuyên gia, vitamin C được chứng minh có tác dụng làm giảm đi những sắc tố làm sạm màu trong tế bào da.

Bên cạnh việc tăng cường sức khỏe cho da, lượng vitamin C cao còn giúp cơ thể bạn hấp thụ chất sắt dễ dàng hơn. Đồng thời, Vitamin C còn giúp tăng cường sức đề kháng cho bà bầu.

Vitamin C cơ nhiều trong những thực phẩm như táo, cà chua, nho, cam, quýt, súp lơ, dưa, hành tây, tỏi, táo…

Vitamin A giúp cho con có đôi mắt sáng

Để con có đôi mắt sáng tinh anh mẹ nên tích cực bổ sung đầy đủ vitamin A. Bổ sung vitamin A trong thời gian mang thai sẽ có tác dụng thúc đẩy sự gia tăng hemoglobin và giúp bé có được đôi mắt sáng ngay từ trong bụng mẹ.

Những thức ăn giàu vitamin A mẹ bầu nên bổ sung bao gồm: thịt, cá, trứng, sữa, đặc biệt là gan. Bên cạnh đó, những loại hoa quả có màu đỏ, màu vàng như đu đủ, cà chua, cà rốt, những loại rau màu xanh đậm như rau ngót, mồng tơi, rau muống, rau đay cũng là thực phẩm giàu vitamin A.

Vitamin B để con có mái tóc đen mượt

Theo các chuyên gia sức khỏe thì bổ sung những thực phẩm giàu vitamin B sẽ giúp cho bé có mái tóc dày đẹp và bóng mượt hơn. Mẹ đừng quên bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin B như thịt nạc, đậu, trứng, rong biển, quả óc chó, hạt mè, ngô.

Bổ sung vitamin D, Canxi cho con có đôi chân dài

Canxi và Vitamin D là những dưỡng chất thúc đẩy sự tăng trưởng của xương giúp thai nhi cao lớn hơn. Bổ sung Vitamin D và Canxi giúp cơ thể mẹ hấp thu canxi tốt hơn.

Những loại thực phẩm giàu canxi và vitamin D bao gồm: Tôm, cua, sò, cá hồi, lòng đỏ trứng, gan động vật, dầu nành, ngũ cốc… và đặc biệt là ánh nắng mặt trời vào sáng sớm. Thời gian tắm nắng phù hợp cho bà bầu là từ 6:30 – 7:30 vì khoảng thời gian này ánh nắng chưa chói chang sẽ không gây kích ứng da của mẹ bầu.

Các mẹ bầu cần lưu ý rằng, để con sinh ra được thông minh, khỏe mạnh, xinh đẹp mẹ cần phải bổ sung vừa đủ dưỡng chất cần thiết khi mang thai để cơ thể khỏe mạnh. Bên cạnh đó, mẹ cần dành thời gian hợp lý để nghỉ ngơi thư giãn đầy đủ, kết hợp với sự rèn luyện thể dục thể thao. Như vậy sẽ giúp cả mẹ và bé cùng khỏe đẹp. Dưới đây là những dưỡng chất mà mẹ bầu cần cân đối bổ sung trong suốt thai lỳ:

Bổ sung vừa đủ dưỡng chất khi mang thai

Lưu ý khi bổ sung thực phẩm tốt cho não bộ của em bé trong quá trình mang thai cần đảm bảo đúng và đủ liều lượng. Ăn uống kém, thiếu chất dinh dưỡng có thể làm giảm sự phát triển của các tế bào não cũng như khả năng liên kết giữa các tế bào, gây tổn hại tới vùng não điều khiển hành vi và khả năng giải quyết vấn đề. Mặt khác, nếu bổ sung quá nhiều chất có thể dẫn đến tình trạng tăng cân quá nhanh trong thai kỳ có thể gây sinh non và hậu quả là dẫn tới giảm khả năng học hỏi, kiểm soát hành vi ở trẻ. Nói chung trong thời gian mang thai không nên bổ sung quá 300 calo so với lượng calo bổ sung trước khi mang bầu.

Cân đối các vi chất cần thiết như DHA/EPA, acid folic, Vitamin D…, bổ sung các dưỡng chất ở mức trung bình khuyến cáo cho phụ nữ mang thai và cho con bú rất tốt cho sự phát triển của thai nhi. Đặc biệt với acid folic, liều cần bổ sung tối thiểu mỗi ngày là 400mcg sẽ có khả năng phòng ngừa khuyết tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh. Việc lựa chọn thêm viên uống bổ sung Vitamin tổng hợp sẽ rất phù hợp cho các mẹ bầu.

Có rất nhiều loại vitamin tổng hợp cho bà bầu. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu đúng về Vitamin tổng hợp, vai trò của chúng và cách lựa chọn một loại Vitamin tổng hợp phù hợp cho mình. Có một số loại vi chất thường thiếu trong chế độ ăn như DHA/EPA, acid folic, Vitamin D… do đó các mẹ bầu nên lựa chọn những viên uống tổng hợp bao gồm những dưỡng chất trên ở mức trung bình khuyến cáo cho phụ nữ mang thai và cho con bú. Đặc biệt với acid folic, liều bổ sung trong mỗi viên thường từ 400mcg – 600mcg để đảm bảo có khả năng phòng ngừa khuyết tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh. Vitamin D ở mức đáp ứng khoảng 50% nhu cầu hàng ngày vì các Vitamin tan trong dầu dùng hàng ngày ở liều cao gây tích lũy trong cơ thể và có thể gây độc.

Vì các loại thuốc được sử dụng trong thời gian mang bầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới không chỉ tư duy của em bé mà tổng thể sức khỏe em bé khi chào đời, cho nên việc sử dụng cần được cân nhắc kỹ càng. Khi lựa chọn các loại Vitamin tổng hợp, bà bầu cần lưu ý những điểm sau:

• Chỉ lựa chọn những sản phẩm đã được cho phép lưu hành tại Việt Nam, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Sản phẩm xách tay cần được mua ở nơi có uy tín vì rất khó xác nhận nguồn gốc của sản phẩm và cơ sở kinh doanh sẽ không có trách nhiệm với người tiêu dùng khi có sự cố xảy ra, nhất là với nhóm sản phẩm nhạy cảm dùng cho bà bầu.
• Trong công thức nhất thiết phải bổ sung 400-600mcg acid folic để có tác dụng bổ sung trong thời kỳ mang thai.
• Các thành phần cần có trong viên Vitamin tổng hợp: DHA/EPA (tốt nhất là tỷ lệ 4-4.5 DHA/ 1 EPA), Acid folic, I ốt, Vitamin D3…
• Sử dụng các sản phẩm được sản xuất từ các cơ sở uy tín, được khuyên dùng bởi các chuyên gia và không nên coi việc sử dụng thuốc bổ sung là thay thế chế độ ăn uống.

Trên đây là những dưỡng chất mẹ bầu cần bổ sung khi mang thai để em bé thông minh, khỏe mạnh, xinh đẹp. Bên cạnh việc bổ sung những dưỡng chất cần thiết thông qua chế độ ăn uống mẹ cũng có thể lựa chọn những viên uống tổng hợp cho bà bầu với đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, giúp đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tăng lên trong giai đoạn thai kỳ.

Vai trò của Vitamin tổng hợp cho bà bầu

Chỉ khi mẹ bầu được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng thì cơ thể mới khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện. Việc cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng trong quá trình mang thai chính là cách giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ sinh non cũng như bệnh tiền sản giật. Tuy nhiên, chỉ bổ sung qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày là không đủ vì hàm lượng dinh dưỡng sẽ bị hao hụt trong quá trình chế biến món ăn. Chính vì thế bà bầu nên bổ sung thêm qua viên uống Vitamin tổng hợp vì trong giai đoạn này nhu cầu về chất dinh dưỡng của phụ nữ mang thai tăng cao hơn so với bình thường.

Mẹ bầu cần lưu ý rằng vitamin tổng hợp không thể thay thế hoàn toàn thức ăn nhưng nó chính là giải pháp ưu việt cho việc bù đắp sự thiếu hụt vi chất nhu cầu dinh dưỡng khi mang thai. Vitamin tổng hợp giúp cung cấp đầy đủ Vitamin và khoáng chất thiết yếu trong cả 3 giai đoạn trước khi mang thai, trong quá trình mang thai và cả giai đoạn cho con bú.

Vai trò thiết yếu của việc bổ sung vitamin tổng hợp cho bà bầu là:

• Hỗ trợ quá trình thụ thai, tạo cơ hội mang thai cao hơn
• Giúp hỗ trợ cho thai nhi phát triển hoàn thiện hơn về não bộ
• Giúp hỗ trợ phòng ngừa các bệnh lý, dị tật bẩm sinh ở thai nhi
• Giúp hạn chế, kiểm soát một số bệnh lý thường gặp ở phụ nữ mang thai (Gout, tiểu đường, ốm nghén…)
• Ngăn ngừa, loại bỏ các biến chứng sau khi sinh

Bà bầu nên uống vitamin tổng hợp vào lúc nào?

Các trường hợp nên bổ sung vitamin tổng hợp

Để thai nhi phát triển khỏe mạnh bà bầu cần đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng trong các giai đoạn thai kỳ. Chế độ ăn là nguồn cung cấp dưỡng chất chủ yếu, tuy nhiên các nghiên cứu chỉ ra rằng: nhu cầu dinh dưỡng khi mang thai tăng cao khiến chế độ dinh dưỡng của mẹ bầu khó lòng đáp ứng đủ. Do đó ngoài chế độ ăn, phụ nữ mang thai được khuyên bổ sung thêm thuốc bổ tổng hợp mỗi ngày. Mẹ nên uống vitamin tổng hợp trong suốt quá trình mang thai và khi cho con bú – thời điểm mà nguồn dinh dưỡng chủ yếu của con vẫn đến từ mẹ. Việc bổ sung càng cần thiết hơn đối với các trường hợp:

• Phụ nữ mang thai ăn chay
• Mang thai đôi
• Bà bầu bị dị ứng lactoser
• Mẹ bầu kém hấp thụ chất dinh dưỡng
• Thai phụ có bệnh lý mãn tính như đau dạ dày, viêm đại tràng, bệnh về tiêu hóa
• Thai phụ có bệnh lý về máu
• Phụ nữ mang thai từng sử dụng chất kích thích, thuốc lá, bia rượu trước đây.

Bà bầu nên uống vitamin tổng hợp vào thời điểm nào trong ngày?

Các chuyên gia khuyến khích bổ sung Vitamin tổng hợp hàng ngày trong thời gian dài sẽ giúp hỗ trợ cơ thể bổ sung thêm một số Vitamin còn thiếu. Thời điểm lý tưởng nhất để uống Vitamin tổng hợp là sau bữa sáng hoặc sau bữa trưa. Các chất béo cung cấp trong bữa ăn vừa rồi sẽ giúp cơ thể tiếp nhận tốt nhất lượng acid béo, vitamin tan trong dầu cùng các dưỡng chất khác có trong viên bổ sung. Thêm vào đó, việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất mỗi buổi sáng sẽ cung cấp thêm năng lượng để bắt đầu 1 ngày làm việc, học tập, vui chơi hiệu quả nhất.

Một lưu ý nhỏ là nếu mẹ bầu cần bổ sung nhiều chất thì cần cân nhắc phân chia thời gian uống hợp lý, vì một số loại chất nếu bổ sung cùng lúc như sắt và canxi sẽ làm giảm hiệu quả hấp thụ. Đây là lý do các công thức vitamin tổng hợp chỉ cung cấp canxi ở liều lượng thấp để đảm bảo cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt nhất.

Bạn có thể xem chi tiết thời điểm uống sắt và canxi tốt nhất trong ngày TẠI ĐÂY

Bây giờ mẹ đã biết bà bầu nên uống vitamin tổng hợp vào lúc nào là tốt nhất rồi đúng không. Ngoài ra, mẹ bầu nhớ bổ sung vitamin tổng hợp dưới sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn để thai nhi phát triển khỏe mạnh và phòng ngừa rủi ro sức khỏe khi mang thai mẹ nhé.

Cách chọn vitamin tổng hợp chuẩn

Thường ngay từ lần khám thai đầu tiên, bác sĩ sẽ khuyên mẹ dùng thêm viên uống vitamin tổng hợp. Trong một viên vitamin tổng hợp cho bà bầu không chỉ cung cấp vitamin mà còn đáp ứng nhiều khoáng chất, acid béo thai nhi cần để phát triển toàn diện.

Một số thành phần cần lưu ý khi lựa chọn viên uống vitamin tổng hợp:

• Axit folic: tham gia quá trình tạo máu, ngăn ngừa dị tật ống thần kinh. Liều lượng bổ sung acid folic từ vitamin tổng hợp vào khoảng 400mcg-600mcg mỗi ngày. Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định liều lượng phù hợp cơ thể.
• DHA/EPA: DHA là thành phần tham gia cấu tạo não bộ, võng mạc trẻ giúp phát triển trí tuệ và thị giác của thai nhi. EPA hỗ trợ tối ưu hóa quá trình vận chuyển DHA qua nhau thai vào em bé và chống viêm, tăng cường dẫn truyền thần kinh. Tỉ lệ DHA/EPA có thể thay đổi tùy theo mục đích sử dụng, với phụ nữ mang thai công thức tối ưu là 4.5 DHA/ 1 EPA.
• I-ốt: Giúp phát triển hệ thần kinh của trẻ, thiếu hụt i-ốt để lại hậu quả nghiêm trọng cho cả mẹ lẫn bé.
• Sắt: cơ thể cần sắt để tạo hemoglobin vận chuyển oxy đến khắp thai phụ và thai nhi. Sắt cũng là một thành phần trong hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm khuẩn. Mang thai đồng nghĩa với cơ thể mẹ phải dữ trữ một lượng máu cần thiết để thai nhi phát triển và lượng máu mất đi sau khi sinh, thêm vào đó em bé cũng cần một lượng sắt dự trữ để sử dụng sau khi ra đời được 6 tháng. Lượng sắt mà mẹ bầu cần mỗi ngày khoảng 27mg.
• Canxi: Đặt nên móng phát triển xương và răng của bé. Nếu thiếu canxi có thể gây dị tật về xương ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Thiếu hụt canxi sẽ làm mẹ dễ bị hỏng men răng, gặp các bệnh về xương. Hàm lượng canxi thay đổi trong từng giai đoạn thai kì, trung bình khoảng 1000 – 1200mg/ngày.
• Ngoài các dưỡng chất trên thì trong viên uống tổng hợp có thể có một số loại vitamin và khoáng chất có lợi cho mẹ bầu như: Vitamin B, Vitamin D3, Vitamin E, Vitamin PP, Magie…

Lựa chọn thành phần dựa vào chế độ dinh dưỡng thực tế hàng ngày:

Để lựa chọn thành phần dựa vào chế độ dinh dưỡng thực tế hàng ngày mẹ bầu nên lưu ý những điểm sau:

• Nhu cầu dinh dưỡng từng giai đoạn thai kỳ: Các chất dinh dưỡng cần thiết bổ sung theo từng giai đoạn thai kỳ, có những chất nào cần bổ sung thêm hoặc đặc biệt cần bổ sung riêng thành phần dinh dưỡng nào không? Trong quá trình mang thai, bà bầu cần cung cấp ĐÚNG – ĐỦ các chất như acid folic, sắt, canxi, i-ốt, DHA/EPA,… Thuốc bổ vitamin tổng hợp sẽ cung cấp cho bà bầu các thành phần thiết yếu cần trong thai kỳ. Riêng với canxi, trong 3 tháng cuối thai kỳ và sau khi sinh 6 tháng, lượng canxi bà bầu cần bổ sung lên đến 1500mg/ngày mới đáp ứng được sự phát triển thai nhi. Lúc này chỉ uống vitamin tổng hợp sẽ không đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng bà bầu cần (hàm lượng canxi trong vitamin tổng hợp được tính toán trong khoảng 200-300mg để đảm bảo sự hấp thu tốt nhất của cơ thể khi phải tiếp nhận nhiều dưỡng chất cùng một thời điểm), do đó bà bầu cần bổ sung canxi thêm từ sản phẩm chuyên biệt về canxi như viên uống Magcaldi.
• Lượng dinh dưỡng mà chế độ ăn mang lại: Bà bầu nên tính toán cụ thể lượng dinh dưỡng đã được cung cấp từ chế độ ăn từ đó xác định lượng chất mà cơ thể cần cung cấp từ sản phẩm bổ sung thuốc bổ vitamin tổng hợp. Mẹ lưu ý cần bổ sung đúng và đủ, không thiếu hụt, không thừa chất đều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, sức khỏe mẹ và bé.

Xem thêm: Vitamin tổng hợp cho bà bầu loại nào tốt?

Mẹ nên nhớ rằng, nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người là khác nhau, điều mẹ cần là thuốc bổ vitamin phù hợp với mình. Do đó mẹ bầu nên kiểm tra sức khỏe để biết tình trạng thai kỳ hiện tại và chế độ dinh dưỡng của mình đáp ứng được bao nhiêu. Nếu như mẹ đã có một chế độ dinh dưỡng tốt, mẹ có thể lựa chọn loại thuốc bổ có hàm lượng các hoạt chất không quá cao và có uy tín. Nếu như mẹ thấy chế độ mình còn thiếu vi chất, mất cân đối, hãy ưu tiên những sản phẩm chú trọng công thức vào đối tượng bị thiếu dinh dưỡng.

Ngoài ra, mẹ nên chọn những sản phẩm thuốc bổ có nguồn gốc rõ ràng, đã được cục quản lý dược kiểm định chất lượng, cấp phép với các tiêu chuẩn chất lượng rõ ràng. Nếu là hàng nhập khẩu cần có thông tin cấp phép lưu hành tại nước sản xuất và được cấp phép lưu hành tại Việt Nam do Bộ y tế cho phép. Như thuốc PM Procare và PM Procare Diamond khi sản xuất dạng thuốc tại Australia được cấp số đăng ký lưu hành tại Australia mới được Cục quản lý dược Australia giám sát chất lượng theo tiêu chuẩn GMP tại Úc. Khi sản phẩm nhập khẩu chính thức về Việt Nam cần có giấy phép lưu hành tại Việt Nam do Cục quản lý Dược Việt Nam cấp phép và kiểm tra sau khi nhập khẩu….

Bạn có thể quan tâm:  Mua Procare chính hãng ở đâu? 

Sắt và Canxi là 2 dưỡng chất cần thiết và quan trọng đảm bảo cung cấp dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt và canxi không đúng cách để cơ thể bị thiếu hụt hoặc dư thừa sắt và canxi cũng gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Vậy bà bầu nên uống sắt và canxi vào thời điểm nào trong ngày là tốt nhất và bổ sung như thế nào là đúng cách?

Vai trò của sắt và canxi đối với phụ nữ mang thai

Vai trò của sắt

• Sắt tham gia vào quá trình hình thành hemoglobin, một loại protein có trong hồng cầu, có nhiệm vụ vận chuyển ô-xy đến các cơ quan trong cơ thể.
• Sắt cũng tham gia vào quá trình cấu tạo nên enzym hệ miễn dịch, giúp tăng cường hê miễn dịch của cơ thể.
• Thiếu sắt sẽ gây cảm giác mệt mỏi, khó chịu cho mẹ bầu mà đây còn là nguyên nhân gây sinh non, thiếu cân ở trẻ sơ sinh,…

Vai trò của Canxi

• Canxi là dưỡng chất quan trọng giúp xây dựng nên hệ thống xương và răng của thai nhi. Nếu không đủ lượng canxi cần thiết, bé sẽ rút canxi từ mẹ để phục vụ cho quy trình phát triển của mình.
• Thiếu canxi là nguyên nhân những khiến mẹ bầu có nguy cơ loãng xương và mắc các bệnh răng miệng cao hơn.

Uống sắt và canxi vào thời điểm nào trong ngày?

Để duy trì một thai kỳ khỏe mạnh, các mẹ bầu lưu ý nên bổ sung ít nhất 27 mg sắt và 1300 – 2000 mg canxi mỗi ngày. Sắt và Canxi là 2 dưỡng chất vô cùng quan trọng và không thể thiếu trong thực đơn dinh dưỡng của bà bầu, nhưng chúng lại khá kỵ nhau. Vì vậy, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mẹ bầu không nên bổ sung chúng cùng một lúc vì canxi sẽ làm cản trở cơ thể hấp thu sắt, khiến cho lượng sắt vừa được bổ sung vào cơ thể nhanh chóng bị “bốc hơi”. Để tránh việc cản trở hấp thu sắt và một số thành phần trong viên bổ tổng hợp bạn cần lưu ý thời điểm bổ sung canxi đảm bảo cách xa thời điểm uống sắt và thuốc bổ tổng hợp ít nhất 2 giờ, và không nên uống quá 500mg canxi/lần vì cơ thể chỉ hấp thu tối đa mỗi lần được như vậy mà thôi.

Thời điểm bổ sung sắt và canxi tốt nhất trong ngày đó là: Sắt hấp thu tốt nhất khi đói, do đó bạn nên uống sắt trước bữa ăn khoảng 30 phút. Còn Canxi được khuyến cáo nên uống vào buổi sáng hoặc trưa, không nên uống cùng lúc với sắt nếu canxi ở mức liều 300mg trở lên làm cản trở hấp thu sắt.

Khi bổ sung canxi, bạn cần vận động để lượng canxi đưa vào có thời gian kịp chuyển vào đích là khung xương. Bởi vậy uống canxi vào buổi sáng hoặc trưa với nhiều nước sẽ hiệu quả nhất. Uống vào buổi tối, hay buổi chiều, sẽ khiến canxi lắng đọng, nguy cơ gây ra các bệnh lý khác như sỏi thận, táo bón và điển hình là chứng khó ngủ, trằn trọc. Hơn nữa, uống canxi vào buổi sáng bạn có nhiều cơ hội tiếp xúc với ánh nắng mặt trời giúp cho cơ thể hấp thu canxi hiệu quả hơn nhiều lần. Nên uống tốt nhất là uống canxi sau khi ăn bữa sáng hoặc bữa 1 tiếng và mỗi lần chỉ bổ sung tối đa 500mg canxi nguyên tố vì cơ thể chúng ta chỉ hấp thu tối đa được như vậy mà thôi.

Tuy nhiên, các viên tổng hợp lại có cả hàm lượng sắt và canxi nên cũng rất nhiều mẹ thắc mắc rằng liệu uống viên thuốc tổng hợp thì cơ thể có hấp thu được đủ lượng sắt trong thành phần của thuốc hay không?

Các bạn có thể thấy liều lượng Canxi ở các viên thuốc tổng hợp hiện nay đều không cao. Canxi ở hàm lượng thấp vừa đủ sẽ không gây ảnh hưởng đến việc hấp thu sắt hay các chất dinh dưỡng khác đồng thời vẫn có thể cung cấp một lượng canxi tương đối cho cơ thể. Vì Canxi ở ở mức liều 300mg trở lên mới làm cản trở hấp thu sắt và một số thành phần khác trong viên bổ tổng hợp. Nên việc sử dụng viên thuốc tổng hợp có hàm lượng Canxi thấp dưới 300mg sẽ không gây cản trở đến việc thấp thu sắt.

Ngoài việc lưu ý không uống sắt cùng lúc với Canxi thì bà bầu cũng cần lưu ý không nên ăn các thực phẩm giàu sắt nếu đang bổ sung canxi hoặc không nên uống sắt cùng với sữa.

Bổ sung sắt và Canxi đúng cách

Mẹ bầu nên bổ sung ít nhất 27mg sắt và 1300 – 2000mg canxi mỗi ngày để duy trì một thai kỳ khỏe mạnh. Và mẹ cần lưu ý không nên bổ sung “song hành” sắt và canxi. Ngoài thuốc, những thực phẩm tự nhiên là những nguồn bổ sung an toàn và đơn giản nhất cho mẹ bầu. Không chỉ sắt và canxi, bầu còn có thể “tận dụng” nhiều nguồn vitamin và khoáng chất khác thông qua những thực phẩm hàng ngày.

Cách bổ sung sắt cho bà bầu

Khi bạn được chỉ định bổ sung thêm sắt từ bác sĩ (trường hợp bị thiếu máu thiếu sắt), trong khi bạn vẫn đang sử dụng thuốc bổ tổng hợp thì bạn nên uống sắt trước bữa ăn khoảng 30 phút để sắt được hấp thu tốt nhất.

Một số loại thực phẩm tự nhiên cũng giúp bổ sung sắt rất tốt cho bà bầu. Bà bầu nên bổ sung một số loại thực phẩm như: các loại thịt (nhất là thịt bò), cải xoăn, cải bó xôi, rau dền, ngũ cốc và bánh mì nguyên hạt.

Xem chi tiết: Hướng dẫn bổ sung sắt theo từng giai đoạn thai kỳ

Nguyên tắc khi bổ sung sắt:

• Không uống sắt hoặc ăn những sản phẩm giàu sắt cùng thời điểm với viên uống hoặc những sản phẩm bổ sung canxi
• Không uống sắt cùng trà và cà phê
• Uống cùng nước cam, chanh hoặc các loại nước giàu vitamin C sẽ giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn
• Sắt từ động vật dễ hấp thu hơn
• Nấu nướng bằng nồi hoặc chảo làm bằng gang sẽ hạn chế tình trạng “thất thoát” sắt từ thực phẩm

Cách bổ sung Canxi cho bà bầu

Nếu cần bổ sung canxi thêm, bạn nên tăng cường cung cấp từ thức ăn hàng ngày: sữa, tôm, cua, cá,… đây là nguồn bổ sung canxi an toàn và hiệu quả nhất. Từ tháng thứ 4 thai kỳ trở đi, khi hệ xương – răng của thai nhi phát triển mạnh, nhu cầu canxi cho phụ nữ mang thai khoảng 1200-1500mg canxi nguyên tố/ngày. Với lượng canxi này chế độ ăn hàng ngày khó có thể cung cấp đủ, bạn nên bổ sung thêm canxi từ sản phẩm bổ sung.

Lưu ý: mỗi lần chỉ bổ sung tối đa 500mg canxi nguyên tố vì cơ thể chúng ta chỉ hấp thu tốt ở liều <500mg canxi nguyên tố/lần mà thôi. Nếu cần bổ sung lượng canxi >500mg canxi nguyên tố/ngày thì nên chia thành nhiều lần để tăng cường khả năng hấp thu.

Một số nhược điểm của các viên bổ sung Canxi cho bà bầu hiện nay là: hàm lượng thường quá cao trong khi khả năng hấp thu của cơ thể tối đa chỉ 500mg/lần; dạng bổ sung là Canxi carbonate vô cơ thường không phù hợp cho người có vấn đề bệnh dạ dày và hấp thu ít; nó có thể khiến mẹ gặp phải các tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa như đầy bụng, sinh hơi, óc ách…

Đối với phụ nữ mang thai nên chọn sản phẩm bổ sung canxi ở dạng canxi hữu cơ như canxi citrat, canxi lactat, canxi Gluconat… để cơ thể dễ hấp thu, không gây ra tác dụng phụ trên đường tiêu hóa; đồng thời ít gây ra nguy cơ sỏi Oxalat niệu khi sử dụng trong thời gian dài. Sản phẩm bổ sung canxi cũng nên có sự kết hợp của các thành phần Canxi – Mg – Vitamin D để gia tăng khả năng hấp thu canxi của cơ thể.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về ưu điểm của loại canxi hữu cơ như dễ tan, dễ hấp thu đồng thời không gây ra các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa như đầy bụng, sinh hơi… tại bài viết Bà bầu nên uống canxi loại nào tốt

Những nguyên tắc khi bổ sung Canxi:

• Không bổ sung quá 500 mg canxi mỗi lần
• Canxi carbonate cần được uống trong bữa ăn. Canxi citrate phù hợp với những bà bầu bị ợ nóng.
• Tránh xa sắt
• Để tăng khả năng hấp thu canxi của cơ thể, bầu nên tăng cường những thực phẩm giàu vitamin D trong thực đơn hàng ngày.

Ngoài việc quan tâm đến những sản phẩm bổ sung canxi, mẹ cũng đừng bỏ qua những loại thực phẩm giàu Canxi như: sữa ít béo, sữa chua, táo, nước cam, cá ngừ, cá mòi, bông cải xanh, đậu nành, mận mơ khô, các loại hạt…

Nhu cầu dưỡng chất tăng cao khi mang thai khiến chế độ ăn hàng ngày khó có thể cung cấp đủ. Do đó, ngoài sắt và canxi bạn nên bổ sung thêm các chất dinh dưỡng khác như: DHA,EPA, acid folic, I-ốt, Mg, kẽm, các vitamin A,B,C,D,E,… Chính vì vậy, lựa chọn viên bổ tổng hợp chuyên dùng cho bà bầu (trong đó có cung cấp sắt cùng đầy đủ các dưỡng chất khác) sẽ phù hợp hơn so với việc chỉ uống viên sắt riêng lẻ, giúp cho mẹ khỏe mạnh và thai nhi phát triển tối ưu. Bạn có thể tham khảo sử dụng mỗi ngày 01 viên PM Procare hay PM Procare diamond để cung cấp các dưỡng chất cần thiết với liều lượng phù hợp cho mẹ khỏe mạnh và thai nhi phát triển tối ưu.

Bài viết trên đây đã giúp các mẹ giải đáp thắc mắc uống canxi và sắt vào thời điểm nào trong ngày cũng như biết được tầm quan trọng của canxi và sắt đối với sức khỏe mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Hy vọng bài viết cung cấp cho các mẹ những thông tin, kiến thức hữu ích trong việc bổ sung đầy đủ, đúng cách canxi và sắt, đảm bảo mẹ bầu có thai kỳ khỏe mạnh.

1, Tín hiệu báo mang thai

Để nhận biết mình đã có thai hay chưa cần phải dựa và rất nhiều các yếu tố chứ không thể dựa vào 1 vài yếu tố để kết luận. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến báo hiệu tin vui cho các chị em:

• Căng tức ngực
• Đi tiểu nhiều hơn
• Đau đầu, đau lưng
• Cơ thể mệt mỏi và buồn ngủ
• Chóng mặt, buồn nôn, thậm chí ngất xỉu
• Nhạy cảm với mùi
• Tâm trạng thất thường
• Thân nhiệt tăng
• Mất kinh

Ngoài những dấu hiệu mang thai sớm ở trên thì các chị em có thể sử dụng que thử thai hay tới các trung tâm y tế xét nghiệm nước tiểu và máu để biết chính xác mình đã có thai hay chưa. Từ đó có biện pháp bổ sung dưỡng chất trong quá trình mang thai cần thiết và ngăn chặn những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe bé yêu cũng như sức khỏe của chính bản thân mình.

Xem thêm: Tổng hợp những dấu hiệu có thai chính xác nhất

2, Sự phát triển của thai nhi trong những tháng đầu

Trong giai đoạn đầu, các tế bào của phôi sẽ nhân lên và phát triển thành hàng trăm loại tế bào giúp hình thành toàn bộ cơ thể, đồng thời các cơ quan quan trọng như não, tim, hệ tuần hoàn, đường tiêu hoá, xương, các cơ và các phần cơ thể của thai nhi sẽ bắt đầu hình thành. Trong đó nhau thai, túi ối cũng được hình thành và phát triển trong giai đoạn này. Bánh nhau sẽ cung cấp các chất dinh dưỡng, khí oxy và nước từ cơ thể của mẹ cho thai nhi thông qua dây rốn. Còn túi ối nằm trong tử cung và bao quanh để bảo vệ thai nhi.

Ở giai đoạn khoảng 10 tuần thai, phôi có kích thước khoảng 1 inch (2,54 cm). Vẫn còn quá nhỏ để các mẹ có thể cảm nhận được những vận động của bé. Sau giai đoạn phôi là giai đoạn thai, và em bé được gọi là một thai nhi. Trong giai đoạn thai (bắt đầu từ tuần thứ 11 cho đến khi kết thúc thai kỳ), thai nhi sẽ lớn rất nhanh về kích thước và cân nặng, các cơ quan cũng như các phần cơ thể tiếp tục phát triển. Hai tuần cuối của quý đầu cũng là thời kì đầu của giai đoạn thai. Trong hai tuần này, móng của ngón tay, ngón chân bắt đầu hình thành, và thận cũng bắt đầu làm việc. Cuối tuần thứ 12, tức là cuối quý 1, thai nhi đã dài gấp 3 lần trước đó, vào khoảng 3,175 cm, nặng khoảng 18g.

3, Mới mang thai nên bổ sung những dưỡng chất nào?

3 tháng đầu thai kỳ là giai đoạn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhất trong suốt 9 tháng 10 ngày của mẹ. Đặc biệt, đây là giai đoạn thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển giác quan cùng các cơ quan trọng của cơ thể. Ăn uống khoa học trong thời gian mang thai sẽ giúp mẹ cung cấp được đầy đủ dưỡng chất cần thiết để cơ thể khỏe mạnh, giúp ngăn ngừa những nguy cơ gây hại cho sự phát triển của thai nhi như: dị tật thai nhi, suy dinh dưỡng, suy thai, dẫn đến thai lưu, sinh non, thậm chí là sảy thai. Để đảm bảo cơ thể mẹ đủ khỏe mạnh và thai nhi phát triển tốt nhất thì mẹ cần lưu ý bổ sung các dưỡng chất cần thiết sau:

Axit folic và vitamin B11

Axit folic hay còn được gọi là vitamin B9 là dưỡng chất cần thiết rất quan trọng và bắt buộc phải bổ sung trong suốt thai kỳ. Đây là yếu tố cần thiết để hỗ trợ cho quá trình phát triển và phân chia tế bào của bé yêu. Đồng thời, axit folic có vai trò ngăn ngừa nguy cơ dị tật ống thần kinh của thai nhi, não úng thủy… đặc biệt trong giai đoạn đầu mang thai. Mẹ bầu nên bổ sung ít nhất 400 mg folate trong thực đơn mỗi ngày. Những thực phẩm giàu axit folic là: gan, thịt gia cầm, ngũ cốc, rau xanh, đậu lima, đậu Hà Lan, đậu nành, cà rốt, cà chua, chuối, cam, chanh, bưởi…

Còn vitamin B11 sẽ giúp ngăn ngừa các dị tật về bệnh tim bẩm sinh, hở hàm ếch, dị hình hống huyết quản… Mẹ cần phải bổ sung axit folic và vitamin B11 sớm, trong 7 tuần đầu của thai kỳ, mỗi ngày bổ sung khoảng 400 – 600mcg axit folic và khoảng 0,4mcg/ngày vitamin B11 trong 3 tháng đầu thai kỳ.

Sắt

Chắc hẳn ai cũng biết sắt là dưỡng chất quan trọng cho quá trình tạo máu cho mẹ và thai nhi. Thiếu sắt tức là sẽ thiếu máu, điều này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ, mẹ dễ bị chóng mặt, hoa mắt, đau đầu, mệt mỏi và gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thai nhi như động thai, dọa sảy thai, sinh non, thai lưu, sảy thai.

Chính vì vậy mà nhu cầu bổ sung sắt khi mang thai cao gấp 3 lần so với bình thường. Mỗi ngày, mẹ cần nạp khoảng 27 mg sắt thông qua các loại thực phẩm hoặc viên sắt tổng hợp để duy trì một thai kỳ hoàn hảo.

Bổ sung thêm sắt giúp cơ thể sản sinh thêm lượng hồng cầu cho cơ thể, giúp hạn chế tình trạng mệt mỏi khi mang thai. Mẹ bầu nên ăn nhiều thịt bò, cải xoăn, cải bó xôi, rau dền, bánh mì nguyên hạt và ngũ cốc…

Canxi

Nhu cầu canxi khi mang thai tăng rất nhiều so với người bình thường, vì cả mẹ và thai nhi đều rất cần canxi để giúp 2 mẹ con khỏe mạnh. Canxi cần thiết cho quá trình phát triển xương và răng của thai nhi. Theo các chuyên gia thì khi mới mang thai 3 tháng đầu, mẹ cần bổ sung khoảng 800mcg canxi, 3 tháng giữa khoảng 1.000 mcg và 3 tháng cuối khoảng 1.200 mcg.

Protein

Mỗi ngày bổ sung khoảng 70g protein trong thực đơn hàng ngày để đảm bảo cơ thể không bị thiếu hụt protein và thai nhi phát triển khỏe mạnh. Mẹ có thể bổ sung protein thông qua các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa, các loại ngũ cốc nguyên cám, các loại đậu…

Vitamin và khoáng chất

Không chỉ cung cấp dưỡng chất cho mẹ mà vitamin và khoáng chất còn loại bỏ các hiện tượng xấu như táo bón, ợ nóng, đầy hơi, sạm da, rạn da…, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ trong quá trình mang thai. Một số loại rau xanh và trái cây giàu vitamin mẹ bầu không nên bỏ qua là cải bó xôi, rau chân vịt, súp lơ, bắp cải, cam quýt, bưởi, táo, nho…

Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng chuẩn cho bà bầu 3 tháng đầu

4, Mới mang thai mẹ bầu nên ăn những thức ăn gì?

Để thai nhi có nền tảng phát triển khỏe mạnh mẹ nên chọn lọc bổ sung những thực phẩm sau:

Các loại rau màu xanh

Rau màu xanh là những thực phẩm giàu axit folic và sắt, canxi, ngoài ra nó còn giàu chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa của mẹ bầu. Các loại rau màu xanh lá cây mẹ bầu nên bổ sung bao gồm: súp lơ xanh, cải bẹ xanh, xà lách, măng tây, rau cải xanh, bina, cải xoăn…

Các loại quả họ nhà cam

Những loại quả như: cam, quýt, bưởi rất giàu Vitamin C giúp hỗ trợ cho cơ thể hấp thu sắt tốt hơn và tốt cho hệ miễn dịch của mẹ. Ngoài ra, đây là những loại trái cây có chứa hàm lượng axit folic cao nhất trong tất cả các loại trái cây.

Trứng gà

Là món ăn phổ biến của các bà bầu, lòng đỏ trứng gà không những là nguồn bổ sung protein dồi dào, mà còn là một trong số ít thực phẩm có chứa vitamin D, cần thiết cho sự phát triển xương của thai nhi. Tuy nhiên mẹ bầu chỉ nên ăn từ 3-4 quả trứng gà mỗi tuần.

Cá hồi

Cá hồi chứa nhiều vitamin D và canxi, là một trong những loại cá an toàn nhất cho thai kỳ của bạn. Đồng thời, lượng omega 3 trong cá hồi cũng hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển tế bào não của thai nhi.

Các loại thịt đỏ

Chứa rất nhiều chất sắt, rất tốt cho sức khỏe của mẹ và bé. Tuy nhiên, bạn không nên ăn thịt bò sống vì như vậy rất nguy hiểm.

Sữa chua

Sữa chua chứa nhiều vitamin D, canxi và các lợi khuẩn rất tốt cho hệ tiêu hóa của bạn. Ngoài ra, sữa chua còn giúp ngăn ngừa triệu chứng táo bón cực kỳ khó chịu trong thai kỳ.

Đậu phụ

Thường xuyên ăn đậu phụ là cách bổ sung canxi hiệu quả cho cơ thể. Tuy nhiên đậu phụ bán ngoài chợ dễ chứa thạch cao nên mẹ có thể học cách tự làm/mua ở những nơi uy tín, đảm bảo nhé.

Chuối

Chuối là nguồn thực phẩm dồi dào sắt và khoáng chất cần thiết cho mẹ bầu. Ăn chuối vào bữa sáng là sự lựa chọn hoàn hảo để điều trị và ngăn ngừa tình trạng thiếu máu cho phụ nữ mang thai. Ngoài ra, chuối còn giúp giảm triệu chứng táo bón hiệu quả.

Bơ

Bơ là nguồn dưỡng chất tuyệt hảo dành cho mẹ. Một nửa quả bơ chứa 90mcg folic. Không chỉ thế, giống như cá hồi và quả óc chó, quả bơ rất nhiều axit béo omega-3 tốt cho mẹ và bé.

5, Mới mang thai mẹ bầu nên tránh ăn gì?

3 tháng đầu là giai đoạn thai nhi dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bên ngoài nhất, do đó muốn con có một môi trường phát triển an toàn, các mẹ nên tránh xa những thực phẩm sau nhé:

• Rượu, bia, cafe, chè… chứa chất cồn, caffein, các loại nước uống có ga đều được khuyến cáo không nên sử dụng khi mang thai 3 tháng đầu.
• Các loại thức ăn, đồ uống ngọt, chứa nhiều đường dễ làm tăng nguy cơ tiểu đường.
• Giảm bớt các loại gia vị như ớt, hạt tiêu, tỏi, giấm… đặc biệt là các loại gia vị cay.
• Không ăn thức ăn tái sống, chưa tiệt trùng.
• Không ăn các loại thực phẩm có thủy ngân như cá mập, cá kiếm, cá ngừ…
• Hạn chế các thực phẩm quá nhiều chất béo và cholesterol.
• Loại bỏ thực phẩm chiên xào, và đóng hộp
• Tránh ăn những thực phẩm làm gia tăng nguy cơ sảy thai như đu đủ xanh, mướp đắng, dứa, nhãn, rau ngót, rau răm….

Đọc tiếp: Những điều cần tránh khi mang thai

6, Những lưu ý cho mẹ bầu mới mang thai

3 tháng đầu thai kỳ, do sự thay đổi hormone trong cơ thể mà mẹ bầu sẽ gặp các triệu chứng ốm nghén như mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn. Mẹ bầu có thể uống trà gừng ấm vào sáng sớm để giảm các triệu chứng này. Nếu không ăn được nhiều, cố gắng uống sữa, ăn hoa quả. Những thực phẩm chữa chứng ốm nghén khi mang thai là: Cam, chanh, dưa hấu, bánh quy, gừng… hoặc các loại quả khô tốt cho cơ thể như: đậu phộng, hạt dưa, trám, ô mai… Trường hợp những mẹ bầu hay bị nôn nhiều thì có thể chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ để dễ tiêu hoá.

Đối với những mẹ khỏe mạnh và đủ chất, có thể tăng khẩu phần ăn so với thông thường, nhưng chưa cần tăng quá nhiều. Còn với những mẹ gầy yếu, cần phải cố gắng ăn nhiều các chất bổ dưỡng, giàu đạm và protein để bù lại sự thiếu hụt của cơ thể. Các mẹ có thể tham khảo thuốc bổ cho bà bầu PM Procare. PM Procare được bào chế đặc biệt để giúp các bà mẹ và các bà mẹ tương lai đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tăng lên trong các giai đoạn then chốt trước, trong và sau khi mang thai. Công thức này kết hợp đặc biệt các thành phần như các axit béo Omega-3 (DHA/EPA), acid Folic, Sắt, Các vitamin nhóm B, Vitamin A, D3… là những dưỡng chất thiết yếu cho bà mẹ và em bé. Đặc biệt, trong 1 viên nén PM Procare có chứa 400 mg axit folic đạt tiêu chuẩn khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới nhằm phòng tránh nguy cơ mắc khuyết tật ống thần kinh và các vấn đề có liên quan khác đến thai nhi. Sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt (GMP) của Australia, sử dụng các nguyên liệu đạt tiêu chuẩn đăng ký thuốc. Cho đến nay, rất nhiều bà bầu đã chia sẻ: sử dụng PM Procare có hiệu quả nhận thấy được, giảm ốm nghén, cơ thể khỏe mạnh, ít bị mắc bệnh và em bé phát triển tối ưu.

Vai trò của dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu

Giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ được coi là giai đoạn quan trọng, tạo tiền đề cho sự phát triển của thai nhi. Đây là giai đoạn mà thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển hệ thống thần kinh, tủy sống, não. Song song với đó là quá trình phát triển tim, hệ tuần hoàn và các cơ quan nội tạng khác vào tuần thứ 6 của thai kỳ. Đến cuối tuần thứ 12 hầu hết các bộ phận trên cơ thể thai nhi như chân, tay, mắt, mũi,… đều hoàn thiện.

Chính vì vậy, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng khi mang thai 3 tháng đầu đầy đủ và khoa học là vô cùng cần thiết giúp cho mẹ có thai kỳ khỏe mạnh và bé phát triển toàn diện. Sự phát triển của thai nhi phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng mà mẹ nạp vào cơ thể. Nguồn dinh dưỡng này sẽ theo máu và nuôi dưỡng thai nhi phát triển từng ngày. Dinh dưỡng đúng và đủ sẽ giúp mẹ có sức đề kháng tốt, con phát triển tốt còn nếu mẹ không cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng có thể khiến cho thai nhi bị suy dinh dưỡng, dị tật hoặc thậm chí là sảy thai.

Dưỡng chất cần bổ sung trong 3 tháng đầu thai kỳ

1, Axit folic

Công dụng: Axit folic hay còn gọi là vitamin B₉. Đậy là một loại dưỡng chất rất quan trọng với cơ thể con người, giúp tổng hợp ADN và là một trong những vi chất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của bào thai, nhất là hệ thần kinh, đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu của thai nhi. Thiếu axit folic dễ gây khiếm khuyết ống thần kinh ở trẻ, khiến thai vô sọ, thoát vị não – màng não, hở đốt sống và làm tăng nguy cơ dị tật ở tim, chi, đường tiểu, sứt môi, hở hàm ếch…

Thực phẩm giàu axit folic: Những thực phẩm như gan, thịt gia cầm, ngũ cốc, rau xanh (màu xanh càng đậm càng tốt như rau dền, củ cải, bông cải…), đậu lima, đậu Hà Lan, đậu nành, cà rốt, cà chua, chuối, cam, chanh, bưởi… là những thực phẩm rất dồi dào axit folic mà bà bầu nên bổ sung hàng ngày.

Hàm lượng cần bổ sung: Hiện nay Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo mọi phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ nên bổ sung 400 mcg acid folic mỗi ngày nhằm giảm thiểu nguy cơ dị tật ống thần kinh ở trẻ. Ngoài ra, tùy tình trạng sức khỏe của bà bầu mà bác sĩ có thể kê toa uống viên thuốc bổ sung hoặc bổ sung trực tiếp thông qua các thực phẩm hàng ngày. Thông thường bà bầu cần khoảng 400 – 600mcg axit folic mỗi ngày.

2, Sắt

Công dụng: Sắt rất cần thiết cho quá trình vận chuyển ôxy và vi chất dinh dưỡng đến bào thai, hỗ trợ cho quá trình phát triển não bộ của thai nhi. Ngoài ra, sắt cũng tham gia vào quá trình cấu tạo nên enzym hệ miễn dịch, giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Thiếu sắt không chỉ khiến bà bầu luôn trong tình trạng mệt mỏi, khó chịu, da xanh xao… mà còn là nguyên nhân gây sinh non, thiếu cân ở trẻ sơ sinh…

Thực phẩm giàu sắt: Sắt có vai trò rất quan trọng với cơ thể, do đó bà bầu nên bổ sung những thực phẩm giàu sắt như: thịt bò, cải xoăn, cải bó xôi, rau dền, bánh mì nguyên hạt và ngũ cốc…

Hàm lượng cần bổ sung: Theo khuyến cáo, với một thai kỳ bình thường bà bầu nên chú ý bổ sung khoảng 30mg sắt mỗi ngày.

Bảng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam 2016 (Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia)

3, Canxi

Công dụng: Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố, làm chắc thêm hệ thống xương cho mẹ, đồng thời xây dựng hệ thống xương vững chắc cho thai nhi. Thiếu canxi, cơ thể người mẹ thường cảm thấy mệt mỏi, đau cơ, chuột rút… nặng hơn nữa là biểu xuất hiện các cơn co giật, biểu hiện của sự tụt canxi huyết. Thai nhi thiếu canxi sẽ bị suy dinh dưỡng ngay từ trong bụng mẹ, gây ra các dị tật về xương,còi xương bẩm sinh, thấp, lùn…

Thực phẩm giàu canxi: Canxi có nhiều trong các loại hải sản như cua đồng, tôm, các loại sữa tươi như sữa bò, dê sữa bột hay từ nguồn thực vật như vừng, cà rốt…

Hàm lượng cần bổ sung: Thông thường, trong 3 tháng đầu của thai kì, nhu cầu canxi cần thiết cho cơ thể bà bầu là 800 – 1000mg và tăng dần vào các quý tiếp theo, cụ thể là quý 2 cần 1000 mg canxi và 3 tháng cuối đến khi cho con bú, lượng canxi cần cho cơ thể các bà mẹ lên tới 1200mg – 1500mg canxi nguyên tố/ngày.

➤  Xem chi tiết: Bổ sung sắt và canxi cho bà bầu đúng cách

4, Protein

Công dụng: Protein có vai trò xây dựng, củng cố và thay thế các mô mới trong cơ thể, vận chuyển ô-xy trong máu, đồng thời tạo ra kháng thể cho hệ thống miễn dịch, giúp bà bầu có một thai kỳ khỏe mạnh, suôn sẻ.

Thực phẩm giàu protein: Chất đạm có nhiều trong: Thịt gia cầm, cá, ngũ cốc, trứng, các loại hạt họ nhà đậu, các chế phẩm từ sữa, đậu nành, lúa mì, lúa mạch…

Hàm lượng cần bổ sung: Bà bầu cần bổ sung hàm lượng protein khoảng 1g protein cho mỗi kg trọng lượng, tức khoảng 90g protein mỗi ngày.

5, Vitamin và khoáng chất

Công dụng: Các loại vitamin và khoáng chất trong rau xanh và trái cây góp phần không nhỏ để cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho mẹ bầu. Không chỉ vậy, những thực phẩm này còn giúp mẹ loại bỏ các hiện tượng xấu như táo bón, ợ nóng, đầy hơi, sạm da, rạn da… trong quá trình mang thai.

Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất: Một số loại rau xanh và trái cây mẹ bầu không nên bỏ qua là cải bó xôi, rau chân vịt, súp lơ, bắp cải, cam quýt, bưởi, táo, nho…

Hàm lượng cần bổ sung: Bà bầu cần phải tăng cường thêm rau, khoai, củ, trái cây tươi với số lượng tối thiểu là 300gr mỗi ngày

Lưu ý: Bà bầu không cần bổ sung thêm năng lượng nhiều ở 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, chỉ cung cấp thêm từ 200 – 300 calo mỗi ngày và chỉ cần tăng thêm 1 – 2,5kg là tốt cho sức khỏe của cả mẹ và bé bởi thai nhi lúc này vẫn còn quá nhỏ nên mẹ bầu chưa cần phải tăng nhiều cân.

Xem thêm: Ăn gì tốt cho bà bầu?

Dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu

Việc lựa chọn những thực phẩm để bổ sung vào chế độ dinh dưỡng trong 3 tháng đầu thai kỳ có vẻ khó khăn, đặc biệt là với những người mang thai lần đầu hoặc những người bị ốm nghé. Để lựa chọn chế độ dinh dưỡng hợp lý, mẹ chỉ cần lựa chọn những thực phẩm chứa vitamin và khoáng chất cần thiết kể trên. Dưới đây là gợi ý một số loại thực phẩm mẹ bầu nên ăn khi mang thai 3 tháng đầu:

Thịt đỏ

Thịt đỏ có thể kể đến gồm thịt bò và thịt lợn nạc. Hai loại thịt này rất giàu sắt. Bổ sung những loại thịt đỏ này trong thực đơn ăn uống sẽ giúp bà bầu ngăn ngừa được nguy cơ bị thiếu máu. Ngoài ra, trong thịt bò còn có nhiều dưỡng chất như protein, vitamin B6, B12, kẽm và cholin cũng rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của thai nhi. Thường xuyên bổ sung thịt bò còn giúp bà bầu ổn định được lượng đường trong máu, có sức đề kháng tốt, tránh bệnh tật, tránh nhiễm khuẩn.

Các loại rau có màu xanh đậm

Tại sao lại nên lựa chọn những loại rau có màu xanh đậm? Bởi chúng thường là những loại rau rất giàu axit folic – đây chính là dưỡng chất quan trọng cần bổ sung từ trước và 3 tháng đầu mang thai để giúp ngăn ngừa khiếm khuyết và dị tật bẩm sinh. Axit folic cần thiết cho sự hình thành và phát triển ống thần kinh của bé, ngăn ngừa sự mệt mỏi khi mang thai. Ngoài ra, bổ sung rau xanh trong quá trình mang thai còn giúp cung cấp cho cơ thể các loại vitamin và cung cấp nguồn chất xơ dồi dào giúp phòng ngừa táo bón thai kỳ. Một số loại rau xanh đậm mà bà bầu nên bổ sung là rau bina, rau diếp cá, rau cải xoăn và súp lơ xanh…

Trứng

Trứng là loại thực phẩm không chỉ dồi dào protein mà còn chứa nhiều canxi, vitamin D, Omega – 3,… rất tốt cho sự phát triển xương, thị giác và trí não của thai nhi. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong 1 quả trứng gà (hoặc trứng vịt) có thể cung cấp khoảng 13 loại vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Tuy nhiên mỗi tuần các mẹ bầu chỉ nên ăn điều độ từ 3 – 4 quả trứng để giảm lượng cholesterol trong máu. Ngoài ra, có rất nhiều người truyền miệng rằng ăn trứng ngỗng khi mang thai sẽ giúp con thông minh hơn nhưng thực tế chưa có một nghiên cứu nào chứng minh được giả thuyết này. Đặc biệt, trứng ngỗng lại cung cấp quá nhiều năng lượng và chất béo, vì vậy, bà bầu nên hạn chế ăn để tránh tình trạng thừa cân trong thai kỳ.

Các loại thịt gia cầm

Bên cạnh việc bổ sung các loại thịt đỏ thì mẹ bầu cũng đừng quên bổ sung các loại thịt gia cầm vào thực đơn hàng ngày. Thịt gà, thịt vịt cũng là nguồn cung cấp hàm lượng canxi, phốtpho, sắt, vitamin A, B1, B2, D, E khá cao. Ngoài ra, theo nghiên cứu của các chuyên gia dinh dưỡng, thịt gia cầm còn chứa các loại acid nicotic rất cao, cao hơn hẳn các loại thịt khác như thịt bò, thịt dê… Đây được coi là nguồn năng lượng cần và đủ để giúp mẹ bầu bồi bổ cơ thể, tăng cường sức khỏe và cung cấp dưỡng chất cho thai nhi phát triển tốt. Một số món ăn bổ dưỡng cho mẹ bầu có thể chế biến từ thịt gà, thịt vịt là: gà hầm sen, gà tần thuốc bắc, cháo vịt đậu xanh…

Cá

Cá hồi, cá cơm, cá trích, cá tuyết… là các loại cá biển chứa nhiều dinh dưỡng và Omega-3 sẽ hỗ trợ hiệu quả cho sự phát triển của thai nhi.

Đặc biệt, cá hồi có thể được nói đến là một trong những loại cá vừa an toàn cho bà bầu lại rất giàu chất dinh dưỡng nên được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên bà bầu nên sử dụng, nhất là giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ.

Trong cá hồi có chứa DHA – một loại axít béo không no tốt cho sự phát triển trí não của thai nhi. Nguồn DHA tìm thấy trong cá hồi cao hơn rất nhiều so với nguồn DHA chứa trong các loại sữa dinh dưỡng cho bà bầu. Bên cạnh đó, trong cá hồi còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như: Vitamin D, vitamin B12, vitamin A, vitamin B6; các vi chất như canxi, kali, sắt, phốt pho, kẽm, đồng, magie và nhóm axit amin. Vì vậy, cá hồi là lựa chọn chính xác để cung cấp dinh dưỡng cho bà bầu.

Tuy nhiên, không phải vì thế mà các bà bầu lạm dụng bổ sung quá nhiều. Các chuyên gia khuyến cáo rằng, mỗi tuần bà bầu cũng chỉ nên ăn khoảng 350 gam cá hồi bởi nếu ăn quá nhiều có thể tích tụ một lượng lớn thuỷ ngân trong cơ thể mẹ và gây hại cho em bé.

Các loại quả họ cam

Cam, quýt, bưởi… những loại quả có múi này không chỉ giàu vitamin C giúp tăng sức đề kháng cho mẹ bầu mà còn chứ nhiều axit folic, canxi. Vì vậy, mẹ bầu nên bổ sung những loại quả này để tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể phòng tránh vi khuẩn xâm nhập gây bệnh.

Ngoài ra, mẹ bầu nên bổ sung các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, macca… những loại hạt này cung cấp Omega 3 rất tốt cho sự phát triển não bộ của thai nhi trong giai đoạn 3 tháng đầu.

Chi tiết: 10 thực phẩm tốt cho bà bầu 3 tháng đầu 

Bà bầu không nên ăn gì trong 3 tháng đầu

3 tháng đầu có thể coi là thời gian nguy hiểm nhất với thai kỳ. Lúc này em bé chưa hoàn toàn làm tổ chắc chắn, cơ thể người mẹ cũng chưa thích nghi với việc có mặt của bé. Chính vì vậy các bà bầu cần đặc biệt chú ý đến chế độ dinh dưỡng, một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học sẽ giúp bé phát triển tốt, ngược lại, một chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, không đúng cách có thể dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng cho bé như khiếm khuyết, dị tật bẩm sinh, thậm chí thai lưu, sảy thai… Dưới đây là một số thực phẩm bà bầu nên tránh trong 3 tháng đầu:

• Thực phẩm tái sống: Những loại rau, thịt chưa được nấu chín sẽ xuất hiện những loại ký sinh trùng như E.Coli, toxoplasma… chúng gây hại đến sự phát triển của thai nhi.
• Hải sản có hàm lượng thủy ngân cao: Hải sản có hàm lượng Canxi lớn nhưng mẹ bầu cần tránh những loại hải sản có hàm lượng thủy ngân cao như: cá kiếm, cá kình, cá ngừ, cá thu,… Ngoài ra, bà bầu cũng không nên ăn hải sản tươi sống vì chúng có thể tồn tại vi khuẩn, virus gây hại cho sức khỏe của mẹ và bé.
• Thực phẩm chưa tiệt trùng: Mẹ bầu nên tránh các loại: phó mát mềm chưa tiệt trùng, phó mát tách khuôn, sữa chưa tiệt trùng vì chúng có chứa vi khuẩn listeria gây hại cho phụ nữ mang thai
• Thực phẩm đóng gói sẵn: Thực phẩm đóng gói sẵn không cung cấp được nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, mẹ bầu nên lựa chọn những thực phẩm tươi ngon để bổ sung vào thực đơn hàng ngày. Tránh những loại đồ ăn nhanh, khoai tây chiên, gà rán, đồ chế biến sẵn nhiều dầu mỡ… rất không tốt cho sức khỏe.
• Rượu bia, thuốc lá, cafe và các chất kích thích: Các chất kích thích này làm tăng nguy cơ sảy thai, gây dị tật thai nhi hoặc khiến trẻ chậm phát triển
• Bà bầu cũng lưu ý, một số thực phẩm có thể gây sảy thai như: rau răm, rau sam, rau ngót, dứa, nhãn, đu đủ xanh, khoai tây mầm… Những thực phẩm này bà bầu nên kiêng tuyệt đối trong 3 tháng đầu của thai kỳ.

☛ Xem thêm: Bà bầu không nên ăn gì để tránh sẩy thai và sinh non

III, Bà bầu ăn gì tránh ốm nghén trong 3 tháng đầu

3 tháng đầu là thời điểm hầu hết các bà bầu bị “hành hạ” bởi cơn ốm nghén. Nếu để tình trạng ốm nghén kéo dài sẽ khiến việc tăng cường cũng như hấp thụ các chất dinh dưỡng trong cơ thể trở nên khó khăn. Vì vậy, để hạn chế tình trạng ốm nghén trong thời gian này, bà bầu có thể thực hiện một số biện pháp dưới đây:

• Nên chia thành các bữa nhỏ, ăn nhiều bữa mỗi ngày.
• Không uống trong khi ăn, nên uống (nước, sữa, nước hoa quả…) trong thời gian chờ giữa bữa ăn này với bữa ăn khác.
• Không sử dụng các loại thực phẩm có mùi như hành, tỏi, sả… và các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ nướng, rán, chiên xào…
• Các loại thực phẩm có thể giúp giảm nghén: quế, húng quế, hạt mùi, bạc hà, chanh, gừng…

Xem thêm: Bật mí cách trị ốm nghén khi mang thai an toàn

Tóm lại, 3 tháng đầu mang thai, tất cả các loại vitamin, khoáng chất đều quan trọng đối với bà bầu nhưng đa phần các chất như sắt, canxi, acid folic, omega 3, protein đóng vai trò quan trọng nhất và thường bổ sung các chất này nhiều hơn. Bà bầu lưu ý về hàm lượng bổ sung các chất trên theo đúng tiêu chuẩn và khuyến nghị, tránh dư thừa chất vì có thể gây biến chứng thành các bệnh nguy hiểm khác cho thai nhi.  Để đảm bảo cho 1 thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu nên bổ sung cùng chế độ ăn viên uống vitamin tổng hợp được thiết kế dành riêng cho phụ nữ mang thai giúp mẹ khỏe, bé phát triển toàn diện ngay từ trong bụng mẹ.

Khi nào cần bổ sung Omega-3 cho bà bầu

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, bà bầu cần bổ sung Omega-3 ngay từ khi mang thai sẽ giúp giảm nguy cơ về dị ứng thức ăn và bệnh eczema cho con của mình. Thêm nữa mẹ bầu cũng cần bổ sung Omega-3 trong thời gian cho con bú để bé có thể lấy dinh dưỡng từ nguồn sữa mẹ bởi lượng Omega-3 chứ nhiều trong sữa mẹ hơn là các loại thực phẩm. Bà bầu nên bổ sung omega-3 trong suốt thai kỳ, đặc biệt thời điểm 3 tháng cuối là giai đoạn nhu cầu omega-3 cao nhất.

Axit béo Omega 3 gồm ba loại dưỡng chất: DHA (acid Docosahexanoic), EAP (acid Eicosapentaenoic), ALA (acid Alpha-Linolenic) khi vào trong cơ thể sẽ được chuyển hóa thành EPA và DHA. DHA hỗ trợ cho sự phát triển não bộ, hệ thần kinh trung ương, mắt. Còn EPA hỗ trợ phát triển hệ miễn dịch, tim mạch cho thai nhi. Bà bầu bổ sung đầy đủ Omega 3 không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ còn tác động tích cực tới sự phát triển của con yêu.

Dựa trên các đánh giá, nghiên cứu, các tổ chức đã kết luận rằng phụ nữ có thai và cho con bú nên bổ sung ít nhất 250mg Omega-3 với khoảng 200mg DHA mỗi ngày cùng với EPA hoặc sử dụng ít nhất 2 bữa cá giàu DHA mỗi tuần (như cá hồi, cá ngừ đại dương…). Phụ nữ không sử dụng đủ mức tiêu thụ cá có thể sử dụng thêm các loại DHA, EPA bổ sung từ thuốc có chứa DHA, EPA theo tỷ lệ 4.3DHA/1EPA là tỷ lệ DHA/EPA trong sữa mẹ. Có 3 loại Omega-3 chính và mỗi loại có những chức năng khác nhau đó là: DHA, EPA, ALA.

Lợi ích của việc bổ sung Omega-3 khi mang thai

Giúp bé phát triển hệ thần kinh và thông minh hơn

DHA là loại Omega-3 chiếm tới 90% acid béo trong tế bào não bộ, tế bào võng mạc của mắt, chất xám não bộ. DHA, được tích lũy nhanh chóng trong não bộ và mắt từ thai kỳ thứ 3 và trong 2 năm đầu đời, do kích thước não bộ tăng tới 40% chỉ trong 2 năm đầu của trẻ sơ sinh. Do đó, bổ sung DHA ngay từ khi mang thai và những tháng đầu đời của trẻ là điều cần thiết giúp não bộ, thị giác phát triển tốt.

Omega-3 DHA tác động tích cực tới sự phát triển của thai nhi, tăng cường trí thông minh, giúp tăng khả năng phản xạ, khả năng học tập của trẻ. Theo các nghiên cứu, những đứa trẻ 6 tuổi được bổ sung DHA, EPA tốt trong thời kỳ còn trong bụng mẹ và khi bú mẹ thì có kết quả học tập tốt hơn hẳn những đứa trẻ khác cùng trang lứa.

Giúp bé miễn dịch tốt và ít mắc bệnh hơn

Việc bổ sung DHA, EPA trong thai kỳ giúp điều hòa đáp ứng miễn dịch ở trẻ sơ sinh, làm giảm các bệnh dị ứng ở trẻ nhỏ (hen, eczema, viêm dạ dị ứng). Theo nghiên cứu của Liên đoàn các Hiệp hội Y Sinh thực nghiệm Hoa Kỳ năm 2013, DHA và EPA không chỉ có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, DHA và EPA thực sự có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, kích thích tế bào miễn dịch phát triển.

Bên cạnh đó, bà bầu sử dụng càng nhiều cá trong thời kỳ mang thai thì trẻ sinh ra trong 2 năm đầu tiên càng ít có nguy cơ bị viêm da cơ địa, dị ứng, hen phế quản. Nếu bà bầu bổ sung đầy đủ DHA, EPA trong quá trình mang thai và cho con bú sẽ giúp tăng cường khả năng miễn dịch, phòng chống bệnh dị ứng cho trẻ.

Giảm nguy cơ cho mẹ mang thai và sau khi sinh

Bổ sung đầy đủ Omega 3 giúp mẹ bầu duy trì cơ thể khỏe mạnh, tăng cân cho cả mẹ và thai nhi. Omega còn giúp giảm nguy cơ tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ, nguy cơ sinh non, sinh con nhẹ cân.

Bổ sung đầy đủ Omrga 3 trong quá trình mang thai còn giúp mẹ đủ sữa sau sinh, hạn chế chứng trầm cảm sau sinh.

Ngoài ra, việc bổ sung đầy đủ Omega-3 với tỷ lệ DHA, EPA thích hợp sẽ giúp bà bầu giảm nguy cơ dị ứng thức ăn, các loại dị ứng khác. Khi mẹ hấp thu các thực phẩm DHA, DHA được chuyển sang thai nhi thông qua nhau thai sẽ tác động đến sự phát triển của trẻ con ngay khi còn nằm trong bụng mẹ cụ thể là hình thành tế bào não, màng tế bào thần kinh, tế bào thị giác.

Bà bầu bổ sung Omega 3 bằng cách nào?

Như đã chia sẻ ở trên, chúng ta có thể thấy được Omega 3 rất quan trọng với bà bầu và thai nhi. Bổ sung đầy đủ omega-3 mỗi ngày và gia tăng hàm lượng vào cuối thai kỳ sẽ giúp hình thành 70% não bộ và hệ thần kinh của trẻ. Bên cạnh đó, khi con con bú, mẹ cũng cần bổ sung Omega 3 vì thời gian này bé lấy chất dinh dưỡng chủ yếu từ sữa mẹ. Nếu mẹ cung cấp đủ lượng Omega 3 cho cơ thể thì bé sẽ hoàn thiện hơn về nhận thức và thị giác.

Bà bầu có thể bổ sung bằng các thực phẩm giàu Omega 3 trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Tuy nhiên, chế độ dinh dưỡng của mẹ thường thiếu hụt Omega 3. Do đó, mẹ nên dùng thêm các viên uống bổ sung Omega 3 để cả mẹ và con đều được cung cấp đủ lượng Omega 3 cần thiết.

Bổ sung Omega-3 từ nguồn thực phẩm

Có rất nhiều thực phẩm giàu Omega-3 cho mẹ bầu bổ sung vào thực đơn hàng ngày của mình:

• Cá hồi: Dầu của cá hồi và các loại cá nước lạnh khác (cá ngừ, cá thu, cá bơn…) chứa nhiều chất béo.
• Trứng Omega-3: ăn trứng này ở mức độ vừa phải, không quá 5 quả mỗi tuần, là cách tuyệt vời để đưa thêm chất béo có lợi vào cơ thể qua chế độ ăn. Loại trứng này hiện đã có bán ở phần lớn các cửa hàng thực phẩm của Canada.
• Các loại hạt: Vừng, hạt bí ngô và hạt hướng dương là những loại hạt không chỉ giàu omega-3 mà còn giàu cả kẽm và sắt. Hạt bí ngô có thể là món ăn vặt bổ dưỡng lại ít kalo cho bà bầu 30g hạt bí có xấp xỉ 100mga omega3.
• Súp lơ trắng: Loại rau hoa trắng nhỏ này là một nguồn cung cấp axit béo omega-3 phong phú, súp lơ trắng có thể cung cấp cho cơ thể khoảng 200mg omega3. Ngoài ra, súp lơ trắng còn dồi dào vitamin C, folate, chất xơ… tốt cho sức khỏe phụ nữ mang thai.
• Quả óc chó: Quả óc chó là một nguồn cung cấp axit béo omega-3 vô cùng phong phú. Bổ sung loại quả này vào chế độ ăn uống của bạn trong thời gian mang thai để con bạn sau này thông minh, học giỏi.
• Bắp cải: Bắp cải có chứa nhiều chất béo có lợi cho não. Không chỉ giúp tăng cường sự phát triển của bào thai cũng như phát triển trí tuệ của trẻ sau này mà bắp cải còn rất có lợi cho sức khỏe của người mẹ sau sinh vì nó rất giàu chất xơ, vitamin A, C và Omega 3.
• Đậu phụ: 100g đậu phụ có thể chứa tới 400mg omega3, đáp ứng một phần không nhỏ nhu cầu về chất béo đặc biệt này mỗi ngày. Với bà bầu và phụ nữ sau sinh, đậu phụ còn là nguồn tuyệt vời protein và canxi.

Viên uống bổ sung Omega 3 cho bà bầu

Để bổ sung Omega 3 tiện lợi và đầy đủ nhất, mẹ bầu có thể sử dụng viên uống bổ sung Omega 3. Cách này có thể giúp mẹ bầu hấp thu được hàm lượng DHA và EPA tối đa. Mẹ bầu có thể dùng các viên uống tổng hợp có uy tín có chứa DHA và EPA. Đây sẽ là một lựa chọn bổ sung Omega-3 tốt nếu như mẹ nắm được bí quyết lựa chọn loại Omega-3 Triglyceride từ dầu cá Ngừ đại dương cô đặc, có tỷ lệ vàng DHA/EPA ~4/1, và lượng DHA càng cao, càng tốt.

Bổ sung Omega-3 cho bà bầu là hết sức quan trọng để giúp tăng cường sự phát triển hệ thần kinh, thị giác, hệ miễn dịch của em bé và giúp giảm nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, trầm cảm sau sinh ở bà mẹ. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại Omega-3 có bán trên thị trường đều phù hợp và an toàn cho bà bầu. Bà bầu chỉ nên bổ sung các loại Omega-3 có tỷ lệ DHA/EPA đạt 4.3/1, có hàm lượng DHA từ 130mg – 200mg bổ sung mỗi ngày và được cung cấp bởi các thương hiệu uy tín trên thế giới.

Xem thêm: 5 bí quyết chọn Omega-3 tốt nhất cho bà bầu

Nhu cầu sắt cho từng giai đoạn của thai kỳ:

Theo mỗi giai đoạn của thai kỳ, lượng sắt cần cung cấp không giống nhau:

• 3 tháng đầu là thời gian thai nhi bắt đầu hình thành, nhu cầu sắt chưa cao, thậm chí còn giảm hơn so với bình thường vì mẹ không bị mất máu do kinh nguyệt.
• 3 tháng giữa thai kỳ, cùng với sự phát triển của thai nhi, nhu cầu sắt bắt đầu tăng nhanh
• 3 tháng cuối lượng máu của mẹ có thể tăng hơn 50% so với bình thường. Đây là giai đoạn nhu cầu sắt lên cao tới đỉnh điểm để đáp ứng đủ cho cho quá trình tạo hồng cầu cũng như sự phát triển của thai nhi.
• Sau sinh, ngoài việc bù đắp lại lượng máu mất đi trong quá trình vượt cạn thì nhu cầu sắt của mẹ thực tế chỉ tương tự như khi bạn chưa mang thai mà thôi

Nhu cầu sắt thực tế mà cơ thể cần ở mỗi giai đoạn thai kỳ là:

• 0,8 mg Fe trong 3 tháng đầu
• 4 – 5 mg Fe trong tam cá nguyệt thứ hai
• 6 mg Fe trong tam cá nguyệt thứ ba

Không phải tất cả lượng sắt bạn bổ sung sẽ được hấp thu hoàn toàn. Chỉ một lượng nhỏ khoảng 10-15% sắt được hấp thu mà thôi. Chính vì vậy, lượng sắt cần cung cấp luôn được tính toán ở mức cao hơn nhu cầu thực tế của cơ thể. Phần sắt còn lại không được hấp thu sẽ thải trừ ra ngoài qua đường tiêu hóa. Đây là căn nguyên gây ra các tác dụng phụ mà mẹ bầu thường gặp như tiêu chảy hoặc táo bón, đi ngoài phân đen, bụng ấm ách, chán ăn… Càng bổ sung liều cao thì lượng sắt dư thừa không được hấp thu càng tăng và các tác dụng không mong muốn càng trầm trọng.

Chính vì vậy, cần tính toán để bổ sung sắt ở liều thấp nhất có thể mà thôi để hạn chế tối đa các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra.

Làm thế nào để sắt được hấp thu tối ưu?

Tăng cường ăn thực phẩm có nhiều chất sắt: các loại thịt đỏ, cá… Nên ăn với thực phẩm có chứa vitamin C như cà chua và cam. Vitamin C giúp cơ thể bạn hấp thụ chất sắt tốt hơn.

Cà phê, trà, sữa, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa… làm giảm hấp thụ chất sắt. Cố gắng không dùng những thực phẩm này cùng hoặc gần thời điểm với các thức phẩm giàu sắt hay khi bổ sung sắt từ thuốc .

Không bổ sung canxi cùng/gần thời điểm với bổ sung sắt. Cần cách xa nhau ít nhất 2h để không cản trở hấp thu.

Cần bổ sung sắt thế nào cho đúng?

Theo Viện Dinh dưỡng Việt Nam, nhu cầu sắt cần cung cấp được khuyến cáo như sau:

Do nhu cầu sắt ở mỗi giai đoạn khác nhau nên việc bổ sung đồng đều, trải dài trong khắp thai kỳ sẽ không giúp phát huy tác dụng tối ưu.

Cơ thể chúng ta hoạt động vô cùng thống nhất và hoàn hảo. Khi nhu cầu sắt không nhiều thì sẽ có cơ chế giảm hấp thu tương ứng.

3 tháng đầu thai kỳ, nhu cầu sắt thấp nên khả năng hấp thu sắt của cơ thể rất ít. Thời gian này, nếu mẹ đã bổ sung sắt liều cao ngay từ đầu sẽ khiến lượng sắt không được hấp thu thải trừ ra ngoài nhiều và do đó dễ gây ra các tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa.

Sau đó cùng với sự  phát triển của thai nhi, nhu cầu sắt bắt đầu tăng ở 3 tháng giữa, đồng hành với đó là khả năng hấp thu sắt của cơ thể tăng dần. Tới 3 tháng cuối, khả năng hấp thu sắt của cơ thể lên cao nhất và giữ nguyên mức hấp thu cao như vậy cho tới 1 tháng sau sinh để đáp ứng đủ nhu cầu và tái lập dự trữ sắt cho mẹ. Lúc này, tăng cường bổ sung sắt cho mẹ là cần thiết. Tuy nhiên, thời gian này mẹ bầu đã ăn uống tốt hơn, lượng sắt từ thực phẩm được cung cấp nhiều hơn. Do vậy, thực tế mẹ bầu cũng không cần bổ sung quá nhiều sắt, chỉ nên ở mức vừa đủ theo khuyến cáo mà thôi.

Giới hạn bổ sung sắt tối đa là 45mg sắt nguyên tố/ngày. Nếu không có thiếu hụt đặc biệt thì chỉ nên bổ sung sắt trong giới hạn tối đa này.

Một số trường hợp nhạy cảm với lượng sắt dư thừa như: Người có tăng hấp thu sắt do di truyền, người nghiện rượu, xơ gan, không dung nạp sắt, thalassemia… cần hết sức thận trọng trong việc bổ sung sắt. Nồng độ sắt trong máu cao có thể gây xơ gan, xơ lách, cản trở quá trình vận chuyển máu bình thường từ mẹ sang con…

Dưới đây là bảng ví dụ về mức độ hấp thu sắt từ thức ăn và từ thuốc uống khác nhau trong mỗi giai đoạn của thai kỳ:

Theo đó, với một thai kỳ bình thường, nếu có chế độ ăn tốt thì những tháng đầu thai kỳ thậm chí bạn chưa cần bổ sung thêm sắt từ thuốc. Hoặc chỉ cần bổ sung sắt ở liều lượng cơ bản khoảng 5mg sắt nguyên tố như trong thuốc PM Procare là hợp lý, không lo gặp phải các tác dụng phụ do dư thừa.

Từ tháng thứ 4 trở đi, nhu cầu sắt bắt đầu tăng nhanh, bạn có thể chọn sản phẩm bổ sung sắt với hàm lượng cao hơn như PM Procare diamond để cung cấp 24mg sắt nguyên tố, đáp ứng khoảng 80% nhu cầu sắt ở phụ nữ mang thai, phần còn lại thức ăn hàng ngày dễ dàng cung cấp đủ. Hoặc nếu chế độ ăn của bạn tốt, hàm lượng sắt thu được trong thức ăn nhiều rồi thì bạn có thể bổ sung PM Procare trong suốt thai kỳ mà không lo thiếu hụt.

Chỉ bổ sung sắt liều cao hơn khuyến nghị thông thường khi có chỉ định của bác sĩ trong trường hợp kết quả xét nghiệm cho thấy đồng thời hai thông số: Hemoglobin (Hb) < 11g/dl và Ferritin huyết thanh< 30ng/ml chứng tỏ bạn thực sự có thiếu máu thiếu sắt mà thôi. Khi đó, cần dùng sắt theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp.

Sắt là vi chất dinh dưỡng quan trọng mà mẹ bầu cần nghĩ tới đầu tiên khi bổ sung dưỡng chất. Tuy nhiên, cần lưu ý tính toán để việc bổ sung sắt ở mức vừa đủ, tránh dư thừa sẽ làm nặng cho hệ tiêu hóa, ảnh hưởng không tốt tới khả năng ăn uống cũng như sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Tại sao cần bổ sung Acid folic?

Axit folic – dạng folate nhân tạo (còn gọi là Vitamin B9) là dưỡng chất mà mọi người đều cần cung cấp đủ hàng ngày. Axit folic/folate giúp cơ thể tạo ra tế bào hồng cầu mới khỏe mạnh. Các tế bào hồng cầu mang oxy đến tất cả các bộ phận của cơ thể để duy trì sự sống. Nếu không tạo đủ hồng cầu sẽ dẫn tới thiếu máu với các biểu hiện điển hình là xanh xao, mệt mỏi, yếu ớt cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Acid folic đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ trước và trong khi mang thai, giúp bảo vệ thai nhi chống lại dị tật ống thần kinh, ngăn ngừa sảy thai và các dị tật bẩm sinh khác. Các nghiên cứu cho thấy, nếu không nhận đủ axit folic trước và trong khi mang thai, em bé sẽ có nguy cơ bị dị tật ống thần kinh cao hơn. Bổ sung đủ 400mcg acid folic/ngày từ trước khi mang thai và trong 3 tháng đầu giúp giảm 70% tỷ lệ khuyết tật ống thần kinh ở trẻ.

Khiếm khuyết ống thần kinh (nứt đốt sống, thiếu một phần não hoặc không có não, thoát vị não, não úng thủy…) là dị tật bẩm sinh nghiêm trọng ảnh hưởng đến cột sống, tủy sống hoặc não bộ và có thể gây tử vong cho trẻ.

Dị tật ống thần kinh này xảy ra trong vài tuần đầu tiên của thai kỳ (trong vòng 27 ngày từ khi trứng được thụ tinh), thường là trước khi người phụ nữ biết mình có thai. Khoảng một nửa phụ nữ mang thai mà không có kế hoạch trước. Vì vây, để phòng ngừa dị tật ống thần kinh các chuyên gia khuyên tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (kể cả khi chưa có kế hoach mang thai) nên bổ sung đủ axit folic mỗi ngày.

Bổ sung acid folic bằng cách nào?

Thông qua các loại thực phẩm: Folate được tìm thấy trong một số thực phẩm tự nhiên như:

• Gan động vật, bầu dục, gia cầm, thịt
• Các loại rau: Rau chân vịt, măng tây, cản xoăn và các loại rau lá xanh đậm khác
• Các loại hạt: đậu, đỗ, lạc…
• Các loại ngũ cốc, quả hạch
• Hoa quả: dâu tây, cam, dưa hấu, lê…

Thông qua thuốc uống: Hầu hết các vitamin tổng hợp đều có chứa acid folic. Tuy nhiên, cần kiểm tra hàm lượng cụ thể để đảm bảo không thiếu hoặc thừa.

Cần bổ sung bao nhiêu axit folic?

Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng quốc gia, tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ Việt Nam cần bổ sung 400mcg folate mỗi ngày. Phụ nữ mang thai nên bổ sung 400 – 600mcg folate mỗi ngày, phụ nữ cho con bú cần bổ sung 500mcg folate/ngày. Giới hạn tiêu thụ tối đa của Folate là 800mcg/ngày (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung).

Nhu cầu khuyến nghị Acid Folic (mcg/ngày) cho phụ nữ Việt Nam

Một số trường hợp có thể cần bổ sung acid folic liều cao hơn nhưng cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp. Các trường hợp cần bổ sung liều cao như:

• Tiền sử có con bị dị tật ống thần kinh, tiền sử gia đình có thành viên bị dị tật ống thần kinh
• Bị gai cột sống và muốn có thai
• Đang uống thuốc để điều trị bệnh động kinh, tiểu đường tuyp 2, viêm khớp dạng thấp, lupus… Các thuốc này có thể làm giảm khả năng hấp thu acid folic của cơ thể
• Đang lọc máu vì bệnh thận
• Suy giảm chức năng đường ruột như: bệnh viêm ruột, bệnh celiac… ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ acid folic của cơ thể

Chỉ bổ sung acid folic từ thực phẩm có đủ không?

Mặc dù có khá nhiều trong thực phẩm tuy nhiên phụ nữ mang thai rất khó có thể cung cấp đủ acid folic nếu chỉ bổ sung từ thức ăn hàng ngày bởi hai lý do chính sau:

• Cơ thể chúng ta hấp thu folate từ thực phẩm khó hơn dạng acid folic tổng hợp. Giá trị dinh dưỡng tối đa của folate trong thực phẩm chỉ bằng 50% giá trị dinh dưỡng của acid folic dạng uống bổ sung.
• Folate trong thực phẩm không bền, rất nhạy cảm với sự phân hủy của nhiệt độ, tia cực tím hoặc chất oxy hóa. Trong quá trình nấu ăn, tỷ lệ mất có thể từ 50-90%, có khi là 100% khi nấu ở nhiệt độ cao và nhiều nước.

☛ Xem chi tiết: Bổ sung axit folic cho bà bầu như thế nào?

Có khi nào bổ sung thừa acid folic không?

Tất nhiên là Có. Bạn không thể nhận quá nhiều folate từ thực phẩm tự nhiên nhưng bạn có thể nhận được nhiều acid folic hơn nhu cầu khi bổ sung liều cao từ các sản phẩm nhân tạo như vitamin tổng hợp và thực phẩm bổ sung tăng cường acid folic.

Lưu ý: 800mcg acid folic/ngày là giới hạn tiêu thụ tối đa (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung), trong khi đó nhu cầu thông thường hàng ngày chỉ 400-600mcg là đủ. Vì vậy, để an toàn nên tính toán hàm lượng acid folic thu được trong khoảng 400-600mcg/ngày mà thôi.

Với các trường hợp đặc biệt cần bổ sung liều cao thì cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp.

Bổ sung thừa acid folic gây nguy hiểm gì?

Bổ sung quá nhiều axit folic làm che giấu các dấu hiệu của tình trạng thiếu vitamin B12, khiến việc phát hiện bệnh không kịp thời, có thể gây tổn thương thần kinh.

Liều cao acid folic có thể gây tiêu chảy, nổi mẩn, rối loạn giấc ngủ, nôn, đầy bụng, chuột rút…

Một số bằng chứng cho thấy, bổ sung acid folic liều cao kéo dài có thể gây ra các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng: Ở mức liều từ 800-1200mcg acid folic/ngày có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim trên các bệnh nhân có vấn đề về tim, tăng nguy cơ ung thư phổi, tăng nguy cơ trẻ bị tự kỷ sau này…

Acid folic là dưỡng chất mẹ bầu cần lưu ý cung cấp đủ hàng ngày để cơ thể khỏe mạnh, thai nhi phát triển tối ưu. Tuy nhiên không phải cứ bổ sung nhiều là tốt, cần tính toán để lựa chọn sản phẩm cung cấp acid folic ở liều lượng vừa đáp ứng đủ nhu cầu của mình mà thôi.

Rau củ không thể thiếu trong thực đơn dinh dưỡng cho mẹ mang thai nhưng rau của cũng có những loại rất tốt cho sức khỏe bà bầu nhưng cũng có những loại không hề tốt cho thai kỳ. Vậy bà bầu nên ăn rau gì tốt cho sự phát triển của thai nhi?

Rau củ cung cấp rất nhiều vitamin và khoáng chất nên nó không chỉ tốt cho phụ nữ mang thai mà tốt cho tất cả mọi người từ trẻ em đến người lớn tuổi, từ phụ nữ đến các đấng mày râu. Thường xuyên bổ sung rau củ không chỉ giúp mẹ bầu trực tiếp hấp thu được chất dinh dưỡng từ rau củ mà nó còn nuôi dưỡng sự phát triển của thai nhi.

Nước mía được xem như là ngôi nhà lưu trữ tất cả các dưỡng chất cần thiết cho phụ nữ mang thai. Chứa khoảng 70% là các loại đường tự nhiên, trong nước mía còn chứa một số dưỡng chất bổ dưỡng như: protein, chất béo, carbohydrate, khoáng chất, vitamin và gần 30 loại a-xít hữu cơ khác. Nhưng không phải vì vậy mà phụ nữ mang thai nên lạm dụng, bổ sung quá nhiều nước mía mà bỏ quên đi những thực phẩm khác.

Những lợi ích của nước mía cho bà bầu