Chế độ ăn uống lành mạnh là một phần quan trọng giúp kiểm soát và hỗ trợ quá trình điều trị bệnh đa nang buồng trứng. Chế độ dinh dưỡng dưới đây được chuyên gia khuyên dùng để cải thiện các triệu chứng của bệnh và duy trì cơ thể khỏe mạnh.
Bệnh đa nang buồng trứng (PCOS) phổ biến ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản, xuất hiện khi hormone nội tiết tố trong cơ thể nữ giới mất cân bằng. Phụ nữ mắc đa nang buồng trứng sẽ gặp phải một số triệu chứng như: rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh, mụn mọc nhiều, trầm cảm, rụng tóc, béo phì hay sự tăng trưởng bất thường của nội tiết tố nam…
Nếu không được điều trị sớm, căn bệnh này có thể gây ra nhiều hệ lụy đối với sức khỏe như: nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch, cao huyết áp, mỡ máu tăng cao… hoặc những bệnh lý về sức khỏe sinh sản của phụ nữ như: ung thư nội mạc tử cung, dễ sẩy thai hoặc sinh con non.
Chính vì thế, việc điều trị bệnh là điều rất cần thiết và quan trọng. Một chế độ ăn uống thích hợp cũng đóng một vai trò quan trọng cho việc chữa trị bệnh đa nang buồng trứng.
Nội dung chính
Đa nang buồng trứng nên ăn gì?
Theo các chuyên gia, việc duy trì chế độ ăn uống cân bằng giúp cơ thể khỏe mạnh có thể là chìa khóa thành công trong việc kiểm soát các triệu chứng PCOS.
Mục đích của chế độ ăn uống PCOS phù hợp là:
- Giảm sự kháng insulin
- Ổn định lượng đường trong máu
- Điều hoà hệ thống nội tiết
- Giảm viêm
- Giúp giảm cân với những chị em buồng trứng đa nang bị béo phì
Những thực phẩm lành mạnh sau đây có thể làm giảm viêm, kiểm soát lượng đường trong máu và giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh để giảm thiểu tác dụng phụ của các vấn đề về đường ruột và các biểu hiện khó chịu khác của PCOS.
Ăn nhiều chất xơ
Một chế độ ăn giàu chất xơ mang lại nhiều lợi ích cho phụ nữ mắc PCOS. Bởi vì những thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp chống lại tình trạng kháng insulin bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa và giảm tác động của đường lên máu.
Các thực phẩm giàu chất xơ cho chế độ ăn PCOS bao gồm:
- Các loại rau họ cải (như bông cải xanh, súp lơ, cải xoăn), rau diếp, rau bí, xà lách,
- Các loại hạt dinh dưỡng như: hạt chia, hạt lanh, hạt hướng dương
- Các loại đậu: đậu đen, đậu lăng, đậu xanh
- Quả mọng: quả mâm xôi, quả mâm xôi, quả việt quất
- Ngũ cốc nguyên hạt
Protein nạc
Ăn nhiều protein nạc có thể giúp giảm cân, cũng như giúp bạn no lâu hơn. Thực phẩm giàu protein nạc cho chế độ ăn PCOS bao gồm:
- Cá (cá hồi, tôm, cá ngừ, cá tuyết)
- Gia cầm nạc (gà không da và gà tây)
- Nguồn protein thực vật (đậu, đậu Hà Lan, đậu phụ)
Thực phẩm chống Oxy hóa
Phụ nữ mắc PCOS đã được chứng minh là bị viêm cấp thấp, khi mức độ viêm tăng cao có thể làm tăng insulin, góp phần làm trầm trọng thêm các triệu chứng PCOS. Các loại thực phẩm chứa chất chống oxy hóa chống viêm tốt nhất bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc và chất béo không bão hòa. Cụ thể, nó bao gồm:
- Trái cây (dâu tây, quả việt quất, quả mâm xôi)
- Rau (rau bina, atisô, cải xoăn)
- Ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, lúa mì nguyên hạt, quinoa, gạo nâu)
- Chất béo không bão hòa (các loại hạt như hồ đào, hạt bơ, dầu ô liu, bơ)
Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp
Chế độ ăn uống lành mạnh gồm có trái cây và rau quả để duy trì mức glucose và insulin ổn định. Ngoài ra, trái cây và rau quả tươi đem lại rất nhiều vitamin hữu ích, tốt cho sức khỏe nữ giới.
Tuy nhiên, phụ nữ mắc đa nang buồng trừng cần lưu ý hạn chế bổ sung những loại trái cây có chỉ số đường huyết (GI) cao trong thực đơn hàng ngày, khi ăn những loại quả này sẽ làm tăng lượng đường và insulin trong cơ thể, làm trầm trọng thêm các triệu chứng của PCOS.
Lựa chọn những loại quả có chỉ số GI thấp sẽ giúp giải phóng đường tương đối chậm vào máu, ngăn ngừa sự tăng đột biến lượng đường huyết. Các loại trái cây có chỉ số đường huyết thấp chị em buồng trứng đa nang nên dùng là: táo, nho, cam, bưởi, đào, mận, dâu, kiwi, dưa hấu,…
Thực phẩm giàu Canxi và Vitamin D
Canxi và vitamin D là bộ đôi cần thiết trong việc kiểm soát, ngăn ngừa sự tiến triển của hội chứng buồng trứng đa nang.
Canxi giúp giảm được các biểu hiện rụng tóc, hói đầu. Ngoài ra, Canxi còn đóng vai trò rất quan trọng trong sự trưởng thành và phát triển nang trứng
Bổ sung vitamin D không chỉ giúp cơ thể hấp thu được lượng Canxi tối đa. Việc bổ sung vitamin D thường xuyên còn giúp cho người bệnh giảm sự kháng insulin đồng thời tăng độ nhạy cảm insulin của các tế bào, cải thiện sự rụng trứng, giúp chu kỳ kinh nguyệt đều hơn.
Vitamin D và canxi được tìm thấy rất nhiều trong các loại thực phẩm như các loại rau xanh lá đậm (bông cải xanh, rau diếp,… ), nước dùng xương, đậu phụ, các loại hạt …
Chất béo lành mạnh
Chất béo không thể thiếu trong cơ thể của mỗi chúng ta. Tuy nhiên chúng ta không nên sử dụng quá nhiều chất béo nhưng một lượng chất béo vừa đủ, từ nguồn thực phẩm thích hợp cung cấp chất béo lành mạnh sẽ đem lại nhiều lợi ích cho chị em có PCOS.
Các chất béo lành mạnh sẽ không làm tăng lượng insulin, chúng còn giúp hấp thụ một số vitamin thiết yếu như vitamin A, D, E, K, giúp phụ nữ giảm cân, phục hồi sự rụng trứng, tăng khả năng sinh sản, cải thiện các tác động xấu của hội chứng buồng trứng đa nang.
Các thực phẩm chứa chất béo lành mạnh chị em có thể bổ sung là: trái bơ, dầu oliu, cá hồi, các loại hạt,…
Đa nang buồng trứng nên kiêng gì?
Carbohydrate tinh chế
Carbohydrate tinh chế gây viêm, làm trầm trọng thêm tình trạng kháng insulin. Đặc biệt là carbohydrate tinh chế, không có chất dinh dưỡng có thể dẫn đến giảm cân, từ đó làm giảm nồng độ androgen gây ra mụn trứng cá , mọc tóc bất thường, chu kỳ kinh nguyệt không đều.
Các thực phẩm Carbohydrate tinh chế như:
- Bánh mì trắng
- Pizza bột
- Mì ống
- Gạo trắng
Đồ uống có đường
Mặc nước trái cây và sinh tố là tốt cho sức khỏe nhưng đó là với những đồ uống tự chế biến với lượng đường ít, không chất bảo quản. Với một số loại nước đóng chai sẵn có thể chứa gần 30 gram đường và sẽ làm tăng lượng đường trong máu làm cho có mức insulin tăng cao. Vì vậy, phụ nữ đa nang buồng trứng cần tránh một số loại đồ uống như: Nước ngọt, nước ép hoa quả đóng chai,…
Thực phẩm có đường và chế biến sẵn
Cùng với đồ uống có đường, thực phẩm có đường không tốt cho người bệnh PCOS như: bánh kẹo, bánh quy, sữa chua có đường, bánh kem…
Hơn nữa, tất cả các thực phẩm chế biến sẵn đóng hộp có thể chứa hóa chất độc hại, không chỉ nghèo dinh dưỡng mà còn có thể phá hủy hệ vi sinh vật đường ruột. Ngoài ra, đồ chế biến sẵn còn chứa chất béo bão hòa, chất béo này cũng gây rắc rối cho bệnh nhân PCOS.
Thay vì thực phẩm đóng gói, hãy tự mình lựa chọn thực phẩm tươi sống và tự chế biến.
Caffeine
Theo các chuyên gia, caffeine không tốt cho sức khỏe và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Đối với những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang, caffeine cũng có những tác động không tốt. Cụ thể là, caffeine làm tăng nồng độ estradiol, một loại hormone estrogen ảnh hưởng đến chu kỳ rụng trứng và kinh nguyệt. Vì vậy, bạn nên hạn chế dùng dùng caffeine để giảm các triệu chứng của buồng trứng đa nang và tăng khả năng sinh sản.
Thức uống có cồn
Uống rượu làm tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang lên đến 50%. Rượu bia ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe gan mà gan là cơ quan quan trọng giúp loại bỏ estrogen dư thừa ra khỏi cơ thể. Lí do là vì khi uống rượu thường xuyên sẽ khiến gan phải dành nhiều thời gian để loại bỏ chất độc từ rượu bia và việc loại bỏ estrogen sẽ không còn được chú trọng.
Ngoài ra, rượu bia còn có thể dễ dàng chuyển hóa thành đường, làm tăng khả năng kháng insulin. Không những vậy, axit được tạo ra từ rượu khiến các triệu chứng viêm trở nên tồi tệ hơn.
Thay đổi lối sống lành mạnh tốt cho bệnh PCOS
Bên cạnh việc bổ sung chế độ dinh dưỡng hợp lý, nếu bạn thực hiện một số thay đổi trong chế độ sinh hoạt cũng có thể giúp ích rất nhiều trong việc kiểm soát các triệu chứng của buồng trứng đa nang.
Vận động, tập thể dục thể thao mỗi ngày kết hợp với chế độ ăn giảm tinh bột có thể giúp cơ thể giảm kháng insulin hiệu quả. Nhiều chuyên gia khuyến cáo rằng bạn nên dành ít nhất 150 phút mỗi tuần sẽ kiểm soát bệnh rất tốt.
Ngoài ra, tập thể dục đều đặn kết hợp với chế độ ăn hợp lý kể trên cũng có thế giúp người bệnh giảm cân. Những người thừa cân, béo phì mà giảm được cân sẽ cải thiện được quá trình rụng trứng.
Các triệu chứng liên quan đến PCOS có thể gây căng thẳng, stress. Yoga, thiền là các kỹ thuật giảm căng thẳng , giúp làm dịu tâm trí và cho phép bạn kết nối với cơ thể, giúp cơ thể thoải mái hơn.
Theo dõi những biểu hiện của cơ thể nếu có những thay đổi bất thường cần thông báo ngay cho bác sĩ chuyên khoa để được can thiệp kịp thời.
Kết luận
Mặc dù chưa có cách chữa trị cho PCOS, nhưng chúng ta có thể kiểm soát được các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống bằng cách áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất nhiều hơn.
Chế độ ăn gồm chất béo có lợi cho sức khỏe, protein nạc và lượng carbohydrate GI thấp vừa phải có thể giúp quản lý PCOS.
Nếu triệu chứng không thuyên giảm trong quá trình điều trị và bổ sung dinh dưỡng hợp lý hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Họ có thể làm cùng bạn xác định nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị tiếp theo.
