Video tư vấn: Trầm cảm sau sinh

Trầm cảm sau sinh là tình trạng liên quan đến suy nghĩ và cảm giác mệt mỏi, buồn chán, lo lắng xuất hiện sau sinh. Theo một thống kê công bố gần đây, tỷ lệ phụ nữ bị trầm cảm sau sinh chiếm khoảng 15% trong 3 tháng đầu và từ 15% – 25% trong 12 tháng sau sinh. Trầm cảm sau sinh có thể nhẹ, vừa hoặc nặng, có thể thoáng qua, có thể kéo dài. Bệnh có thể điều trị và một trong số trường hợp có thể dự phòng. Tiền sử bị bệnh trầm cảm sau sinh nguy cơ lặp lại khoảng 50%, tiền sử trầm cảm ngoài thai kỳ nguy cơ trầm cảm sau sinh là 25%. Trầm cảm sau sinh là căn bệnh đang ngày càng có xu hướng gia tăng và có thực tế không ít chị em đã phải nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ để thoát khỏi tình trạng trầm cảm sau sinh.

– MC: Thưa bác sĩ, tình trạng trầm cảm sau sinh là chủ để được nhiều chị em phụ nữ bàn luận trong thời gian qua. Tuy nhiên, có nhiều người vẫn còn xem nhẹ vấn đề này kể cả các mẹ bầu cho rằng chỉ cần giữ lạc quan, vui vẻ thì khó có thể bị trầm cảm sau sinh và nếu có thì chắc chắn sẽ không quá nghiêm trọng. Điều này có đúng không thưa bác sĩ?

– Bác sĩ tư vấn:

Trầm cảm sau sinh là vấn đề mà chúng ta hay xem nhẹ thành ra là các mẹ bầu chỉ nghĩ đơn giản là vui vẻ lạc quan thôi là được mà không nghĩ tới những diễn biến nặng về sau mà làm cho càng ngày người phụ nữ càng thu hẹp không gian của mình là và từ từ họ đi tới sự bế tắc.

– MC: Cần chuẩn bị tâm lý như thế nào để mình đón em bé một cách tốt nhất và cơ thể người phụ nữ khỏe mạnh hơn?

– Bác sĩ tư vấn:

Ở đứa con đầu tiên thì cũng giống như mẹ bầu thôi bác sĩ cũng vẫn lo lắng, lo lắng là trong quá trình mang thai làm sao để bé khỏe mạnh, ăn uống dinh dưỡng; giai đoạn mà bắt đầu sinh bé thì lo lắng làm thế nào để đủ sữa mẹ, mình có đủ sữa hay không? Mình có đủ sữa để cho bé bú mẹ hoàn toàn hay không? Và tiếp theo nữa là lo lắng rằng 1 mình mình có đủ để chăm sóc cho bé hay không?… Nhiều cái lo lắng như vậy mình sẽ có kế hoạch ngay từ đầu và như vậy thì mọi chuyện chúng ta có thể giải quyết được từng bước một.

– MC: Thường thị phụ nữ bị trầm cảm sau sinh có biểu hiện thay đổi tâm lý, cáu gắt, mệt mỏi thì đó có phải là biểu hiện ban đầu của trầm cảm sau sinh hay đó chỉ là biểu hiện bình thường của các mẹ thưa bác sĩ?

– Bác sĩ tư vấn:

Ban đầu mọi người cũng nghĩ là do mang thai nhưng mà tại sao sinh xong rồi, có con phải là niềm hạnh phúc của người phụ nữ nhưng ngược lại họ lại rơi vào trạng thái buồn bã và thậm chí là cáu gắt thì đó chính là biểu hiện của trầm cảm sau sinh. Tuy nhiên, đó mới chỉ là giai đoạn đầu, giai đoạn đầu có nghĩa là khi chúng ta cảm thấy có vấn đề đó là chúng ta cần phải quan tâm chia sẻ liền.

– MC: Điều trị trầm cảm sau sinh thì chồng và người thân có những hỗ trợ như thế nào ngoài việc đi đến gặp bác sĩ tư vấn?

– Bác sĩ tư vấn:

Người chồng và cả người thân đều phải đồng hành cùng với người mẹ trong suốt quá trình từ mang thai cho tới sau sinh. Chúng ta sẽ chuẩn bị toàn bộ những kiến thức hỗ trợ ví dụ như là: kiến thức về nuôi con, nuôi con giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, giai đoạn ăn dặm, chăm con. Và một điều mà tất cả chúng ta cần lưu ý là trầm cảm sau sinh không có nghĩa là chỉ xuất hiện ngay sau sinh mà thậm chí là trong vòng 1 năm sau sinh vẫn có thể xuất hiện chuyện đó. Có nghĩa là chúng ta luôn luôn đồng hành cũng người mẹ trong suốt quá trình nuôi trẻ.

– MC: Khi nào thì mẹ cần đi gặp bác sĩ để tư vấn về trầm cảm sau sinh?

– Bác sĩ tư vấn:

Các mẹ cần lưu ý là cái cảm giác mà buồn không lý giải được cái nỗi buồn của mình hoặc là cảm giác tội lỗi, tội lỗi là họ không có làm đủ được trách nhiệm của người mẹ. Tuy nhiên, nếu những biểu hiện đó chỉ diễn ra tối đa trong 1 tuần hoặc là 2 tuần sau sinh thì có thể chúng ta không cần hỗ trợ gì nhiều mà người phụ nữ có thể tự vượt qua được. Nhưng nếu như người phụ nữ sau sinh cảm thấy các triệu chứng của mình nó không thay đổi và cái tâm thái, trạng thái của mình ngày càng tệ hơn, càng ngày càng lo lắng tội lỗi nhiều hơn và có những suy nghĩ tiêu cực kéo dài cho tới tuần thứ hai sau sinh thì chúng ta cần phải tìm kiếm tới các chuyên gia về tâm lý và tư vấn từ các bác sĩ về nhi về sản để mình có cái lối thoát.

– MC: Vậy chúng ta có cách nào để tiên lường trước được người phụ nữ có 1 dấu hiệu nào đó để biết chuẩn bị trầm cảm hoặc là đang trầm cảm và tương lại sẽ trầm cảm hay không?

– Bác sĩ tư vấn:

Thông thường, trầm cảm sau sinh sẽ xảy ra ở những phụ nữ có đứa con đầu tiên, cái thứ hai là thai kỳ đó không có kế hoạch trước hoặc là thai kỳ có những vấn đề bất thường theo dõi em bé, ví dụ bé suy dinh dưỡng, bé thiểu ối, bé có những bất thường về phát triển thì người mẹ sẽ lo lắng.

– MC: Với những thông tin bác sĩ chia sẻ thì rất là hữu ích. Tuy nhiên, nếu chúng ta không có sự tiên đoán trước thì hậu quả sẽ như thế nào đối với một người phụ nữ bị trầm cảm?

– Bác sĩ tư vấn:

Hậu quả đáng sợ nhất, hậu quả nặng nề nhất là người phụ nữ với cảm giác tội lỗi họ có thể là họ bỏ đi 1 nơi nào đó mà gia đình không ai tìm thấy hết, họ bỏ cả con luôn hoặc là họ mang cả em bé hai mẹ con cùng bỏ đi luôn. Còn những triệu chứng mà nặng hơn nữa là gì, là họ đi tới ý định tự sát hoặc là hại những người xung quanh và gần nhất là em bé. Bởi vậy, chúng ta cần phải ngăn chặn ngay từ sớm, trong ngăn chặn này thì tôi vẫn luôn nhấn mạnh rằng gia đình cần luôn quan tâm và chia sẻ.

– MC: Thông qua chương trình này bác sĩ có thông điệp nào để chia sẻ tới những mẹ bầu, những người đang làm mẹ để tránh được tình trạng sau sinh hay không?

– Bác sĩ tư vấn:

Ngay từ giai đoạn mà chúng ta có ý định có đứa con đầu tiên, có ý định có thai hoặc là sinh con thì chúng ta phải tầm soát, tầm soát yếu tố nguy cơ của trầm cảm trước khi chúng ta đi tới giai đoạn sau sinh. Thực ra, bây giờ trên thế giới cũng khuyến cáo rằng là các khám sức khỏe định lỳ nên đưa những bảng câu hỏi để đánh giá về trầm cảm. Tại vì, trầm cảm không chỉ gặp ở phụ nữ sau sinh mà tất cả chúng ta đều có thể bị gặp và chúng ta phải tầm soát từ trước khi mà chúng ta mang thai để có gì bác sĩ sẽ chú ý và chúng ta có liệu trình chuẩn bị về tinh thần. Cái liệu trình đó là quá trình đồng hành của người phụ nữ cùng với gia đình và người thân thì chúng ta mới ngăn ngừa được khúc sau. Còn nếu như chúng ta chờ cho tới khi sau sinh rồi, người mẹ có triệu chứng đó rồi chúng ta mới can thiệp thì đôi khi chúng ta không kịp bởi vì các giai đoạn trầm cảm không phải từ nhẹ, trung bình rồi nặng đâu, nó có thể đang nhẹ rồi nhẩy sang bước nặng rất là nhanh và đột ngột mà chúng ta không lường trước được.

Rất cám ơn bác sĩ đã có những thông tin chia sẻ về vấn đề trầm cảm sau sinh của phụ nữ.

Cám ơn công ty Max Biocare đã đồng hành cùng chương trình tạp chí sức khỏe ngày hôm nay!