Tình trạng sữa ít dần, mất sữa có thể thể khiến mẹ khổ sở, stress vì không đủ sữa cho con bú. Lúc này mẹ cần ổn định tâm lý trước, điều quan trọng trước tiên là mẹ phải tin rằng mình đủ sữa cho con. Thể trạng mỗi mẹ khác nhau, cũng có nhiều nguyên nhân dẫn đến mất sữa, thế nhưng chắc chắn sẽ có cách phù hợp giúp mẹ gọi sữa về cho con! Mẹ hãy kiên trì thử những cách chữa mất sữa rất hiệu quả mà Dinh dưỡng bà bầu đã tổng hợp từ các chia sẻ kinh nghiệm thực tế của các mẹ và tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng ở dưới đây nhé.
Nội dung chính
Giúp mẹ hiểu hơn về vấn đề mất sữa
Có 3 vấn đề thường gặp khiến mẹ không đủ sữa cho bé đó là ít sữa, tắc sữa và mất sữa. Mẹ nên phân biệt và xem mình thuộc trường hợp nào.
- Ít sữa là hiện tượng sữa tiết ra ít hơn bình thường, con bú thời gian ngắn hơn bình thường vì không có thấy có sữa ra, bé đi tiểu ít hơn. Hai bầu ngực mẹ sờ thấy mềm nhũn, không căng tức, không đau.
- Tắc tia sữa là hiện tượng bầu ngực vẫn có sữa nhưng không thoát ra ngoài cho con bú được vì ống dẫn sữa bị tắc. Mẹ sẽ bị đau, căng cứng ngực, xuất hiện các cục sữa vón cục, mệt mỏi và có thể bị sốt.
- Mất sữa là hiện tượng tuyến sữa ngưng hoạt động ngừng tiết sữa. Bầu ngực của mẹ xẹp nhũn, có nặn cũng không ra sữa cho con bú. Mất sữa có thể chia làm 2 dạng là mất sữa dần dần và mất sữa đột ngột. Ít sữa kéo dài và không có giải pháp khắc phục có thể dẫn đến mất sữa. Mất sữa đột ngột có thể do tắc sữa, ăn uống thiếu chất, thiếu ngủ, stress hoặc tần suất cho con bú không ổn định.
Mẹ lưu ý nếu mất hẳn sữa quá lâu có thể dẫn đến mất sữa vĩnh viễn mà không thể có lại. Do đó nhận biết sớm dấu hiệu mất sữa để giải pháp xử lý sớm là cần thiết, mẹ đừng nên chần chừ không làm gì cả chỉ đợi sữa về.
Khi bị mất sữa mẹ nên làm gì?
Nhiều trường hợp mất sữa khiến mẹ căng thẳng và cố sức ăn thật nhiều thực phẩm lợi sữa nhưng kết quả lượng sữa cải thiện không đáng kể. Phương pháp lấy lại sữa này không sai nhưng đây có thể không phải là cách mẹ cần lúc này. Để tránh rơi vào tình trạng ai mách gì cũng làm nhưng không gọi sữa về được. Mẹ hãy tuần tự làm theo những bước sau:
- Xác định chính xác lý do gây mất sữa: Điều đầu tiên mẹ cần làm là điểm danh những nguyên nhân có khả năng dẫn tới tình trạng mất sữa của mình. Việc này sẽ giúp mẹ có hướng xử lý đúng nhanh chóng lấy lại nguồn sữa.
- Áp dụng cách xử lý phù hợp và kết hợp nhiều mẹo để lấy lại sữa mẹ đã mất: Phần sau Dinh dưỡng bà bầu sẽ giới thiệu cho mẹ các phương pháp giúp mẹ kéo sữa về. Những mẹo này cũng rất đơn giản dễ áp dụng, tùy theo cơ địa và tình trạng mất sữa đang ở mức nào thì thời gian gọi sữa về sẽ nhanh chậm khác nhau. Việc mẹ cần làm là tham khảo dựa trên nguyên nhân gây mất sữa đã xác định ở trên để lựa chọn cho mình cách chữa trị phù hợp.
Nếu mẹ chưa xác định được nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng mất sữa của mình, mẹ có thể tìm hiểu thêm các lý do khiến sữa dần tại đây: Sữa mẹ ít dần phải làm sao?>
Mẹ nên lưu ý nhận biết sớm tình trạng mất sữa để có giải pháp lấy lại sữa kịp thời. Bởi khi tuyến sữa đã ngưng hoạt động, kích thích sữa về sẽ khó hơn, tâm lý mẹ cũng sẽ áp lực nhiều hơn nữa. Và khi đã gọi được sữa về mẹ nên phòng tránh mất sữa sau sinh, vì các vấn đề ít sữa, tắc sữa hay mất sữa đều có thể tái lại. Để ngừa mất sữa tái phát mẹ chỉ cần giữ gìn tránh xa các yếu tố có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất sữa của mình là được.
Chia sẻ kinh nghiệm thực tế về cách chữa mất sữa của các mẹ
Hiểu được nỗi khổ sở của các mẹ không có sữa cho con bú, các chị em khác đã gửi cho Dinh dưỡng bà bầu những cách chữa mất sữa, gọi sữa về của bản thân với mong muốn chia sẻ kinh nghiệm thực tế của mình có thể giúp những mẹ bị mất sữa lấy lại được nguồn sữa cho con. Các mẹ có thể tham khảo để tìm được cách chữa mất sữa mẹ hiệu quả cho riêng mình nhé.
Mẹ Gấu – Chìa khóa thành công chữa mất sữa của mình là kiên trì cho con bú
Mình sinh mổ đến ngày thứ 5 mới có sữa. Nhưng trước khi sữa về mình bị tắc tia sữa rất đau, mất vài ngày để ổn định và để mình có thể cho con ti sữa hoàn toàn. Ban đầu sữa về rất nhiều đến mức mình còn không dám ăn mấy món lợi sữa. Chế độ ăn lúc đó của mình cũng không có gì đặc biệt cả, mình hay ăn nhất là thịt bò kho hoặc có gì ăn nấy. Thích nhất là Gấu tăng cân rất tốt, mới sinh bé được 3,3kg đầy tháng là 5,1 kg. Trộm vía bé rất cứng cáp tháng đầu tiên đã có thể ngóc đầu khi mẹ đặt nằm sấp rồi.
Nhưng sau ngày đầy tháng 1 tuần mình bắt đầu bị mất sữa. Mình nghĩ có thể do bản thân không cẩn thận kiêng cữ trong ăn uống đã ăn phải thực phẩm gây mất sữa (mình có ăn món chả lá lốt với bắp cải quấn thịt) nên sữa bị ít dần. Lúc đó cũng lo lắng lắm, tự nhiên sữa đang thừa cho con bú đùng một cái mỗi lần vắt còn chưa đủ tráng bình. Nhưng may là mình có chồng ở bên, anh trấn an mình rất nhiều và cùng mình tìm cách lấy lại sữa cho con. Mình tích cực uống nước chè vằng thay nước lọc, ăn nhiều xôi nếp và các món lợi sữa khác. Đồ ăn luôn ở trạng thái ấm nóng. Mình cũng uống nhiều sữa ngô, sữa đậu hạt chia… Và mình nghĩ quan trọng nhất là kiên trì cho con bú. Cứ đến cữ là vắt sữa, 2 tiếng một cữ, dù Gấu có ti mẹ trực tiếp xen kẽ hay không. Mình cho con ti bất kể lúc nào, dù ngực mẹ mềm xèo teo tóp. Vì mình tìm hiểu được việc con bú mút đầu ti sẽ kích thích sản xuất sữa tăng lên.
Cuối cùng, nỗ lực của mình cũng có kết quả, từ 30ml, tăng dần lên 60ml rồi đến mỗi bên có 150ml. Lúc này mình mới dám thở phào yên tâm là mình đã làm đúng cách. Sữa thừa nhiều nên mình để ngăn đá trữ đông. Vui nhất là sự phát triển của Gấu, trộm vía mới 3 tháng mà Gấu nhà mình đã nặng 9kg và cao 68cm. Mình thực sự hạnh phúc vì có thể cho con bú mẹ hoàn toàn, cảm giác được nhìn bé con của mình lớn lên từng ngày thật sự rất thỏa mãn.
Mẹ Bi – Những kinh nghiệm dân gian của mẹ là cách gọi sữa về của mình
Mình mới làm mẹ lần đầu tiên nên không có kinh nghiệm mấy. Mọi người hay bảo sinh thường thì có nhiều sữa lắm, riêng mình cũng sinh thường mà chả thấy sữa đâu, mãi ngày thứ 2 sữa mới về nhưng cũng ít lắm.
Thấy vậy, mình dồn sức ăn chân giò, chân chó, cứ có gì lợi sữa là mình ăn hết. Đến phát ngấy tận cổ mà không dám dừng, nhưng tình trạng mất sữa thì ngày càng tồi tệ. Khi đó mệt mỏi lắm, con quấy khóc, gắt vì khát sữa mà mẹ thì không có. Lại thêm Bi chỉ muốn mẹ ôm, người khác bế là khóc ầm lên. Kết quả là mình stress nặng mất ngủ kéo dài, ăn uống kém. Kéo dài gần một tháng thì từ ít sữa thành mất sữa. Con phải uống sữa công thức, ban đầu vì sợ mẹ mình lo nên mình không nói gì cả, đến hôm đầy tháng mẹ lên chơi thấy anh xã pha sữa cho con mới bảo con bé tí mình phải cho con bú sữa mẹ mới tốt chứ. Mình cũng muốn nuôi con bằng sữa mẹ lắm chứ nhưng mình đâu có sữa đâu. Thế là đành nói thật hết chuyện mất sữa, nghe xong mẹ mình mắng cho cả 2 vợ chồng một trận tơi bời bảo sao không hỏi người lớn. Thú thật lúc đó bị mắng mà mình thấy vui lắm vì có niềm tin sẽ lấy lại được sữa cho con.
Mẹ mình bảo chồng kiếm 7 cái lá mít đem đi rửa sạch, để ráo, cho vào nồi nước sôi sau đó nhúng lược vào nước đó và chải xuôi bầu ngực nhiều lần. Chắc tâm lý đỡ áp lực hơn nên mình cũng ăn được nhiều hơn, mình hay ăn cháo móng giò, chân chó hầm, canh đu đủ, cơm nếp. Mình cũng hay masage ngực, uống nhiều nước. Dù không có sữa mình vẫn cho con bú đều để kích sữa, nếu con không chịu bú mình lại dùng máy để hút. Ngày đầu tiên chưa thấy gì, các ngày sau cũng vậy nhưng được mọi người động viên quan tâm nên mình vẫn kiên trì, đến ngày thứ 6 thì sữa mình về, mừng đến ứa nước mắt. Trộm vía con lên cân ổn định được hơn 7kg sau 3 tháng chứ không như tháng đầu dùng sữa công thức lên được mỗi 8 lạng làm hai vợ chồng xót con lắm.
Mẹ Tom – Cách chữa mất sữa độc lạ chỉ nhờ ôm con
Cách kích sữa của em nói ra thì sợ mọi người không tin thôi, em chỉ ôm con mà gọi sữa về đó. Lúc mới sinh xong em có đủ sữa cho con vì con bú ít. Nhưng được 2 tuần tuổi con bú nhiều hơn mà em lại không có đủ sữa, một bên thì vắt được ít bên khác gần như mất hoàn toàn. Lần nào bú xong con cũng ọ ọe, quấy khóc nhưng em không biết làm sao cả. Rồi ăn đủ thứ lợi sữa: chân giò, mướp, chân gà, uống sữa ông thọ mà không được, mỗi cứ được 90ml/cữ… Em đâm nản dần, mấy món ăn thì dễ ngán, stress kinh khủng. Sau đó em bắt đầu tìm hiểu trên mạng thì thấy một cách chữa mất sữa rất lạ luôn, đó là cách ôm con gọi sữa về của chị Phạm Trang. Theo suy nghĩ của chị ấy thì các sản phẩm lợi sữa chỉ mang tính hỗ trợ thôi, máy hút sữa cũng vậy, duy chỉ tập trung “Ôm con – cho con ti – cơ thể nhận tín hiệu và tiết sữa”. Kèm theo đó là uống thêm nước 3 lít mỗi ngày, em cũng uống thêm trà vằng ấm giúp tăng tiết sữa nữa. Tìm hiểu thêm kiến thức về sữa mẹ, về cơ chế sản xuất sữa em trở nên tin tưởng hơn vào cách chữa mất sữa này của chị Trang, rằng “bất kì người mẹ nào cũng đủ sữa cho con bú”.
Sau khi tư tưởng thông thoáng, thoải mái em bắt đầu ăn uống đa dạng hơn không áp lực chăm chăm chỉ ăn mấy món lợi sữa nữa. Em ngủ ngon hơn, em vẫn ôm cho con bú như bình thường, hạn chế dùng hút sữa. Em cũng học cách massage bầu ngực nữa. Khi mới bắt đầu kích sữa lượng sữa không mấy tiến triển nên có hôm vẫn phải cho con ăn sữa ngoài, nhưng dần dần không biết có phải do áp lực được giải phóng hay không mà sữa dần tăng lên, con bú no mà không cần thêm sữa công thức nữa. Giờ thì 2 mẹ con đã cùng nhau vượt qua giai đoạn khó khăn nhất rồi.
Bí quyết chữa mất sữa gọi sữa mẹ về từ chuyên gia
Phương pháp massage và chườm ấm bầu ngực
Đây là cách kích thích sản xuất sữa giúp mẹ lấy lại nguồn sữa một cách nhanh chóng sau sinh. Mẹ chỉ cần dành khoảng 2-3 phút mỗi ngày để thực hiện các động tác massage. Có 3 cách massage mà mẹ có thể tham khảo:
- Cách 1: Dùng 2 đầu ngón trỏ và ngón giữa nhẹ nhàng xoay tròn từ trên bầu vú đi xuống về phía đầu ti. Thực hiện cả 2 bên vú và khắp vị trí vú, mỗi lần khoảng 30 giây.
- Cách 2: Đặt ngón cái bên cạnh các ngón khác, nắm gọn bàn tay vuốt nhẹ từ trên đi về phía đầu ti. Di chuyển khắp bầu vú, tay bên nào massage vú bên đó trong vòng 30 giây.
- Cách 3: Một tay đỡ bầu vú, tay còn lại dùng ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa chụm lại chạm vào đầu ti, bắt đầu xoay theo hình tròn.
=>Phương pháp masage bầu ngực có tác dụng giúp tăng lưu thông máu, kích thích sản xuất hormone prolactin, một loại hormone có vai trò sản xuất sữa. Mẹ nên thực hiện cách này trước khi cho bé bú hoặc hút sữa để sữa xuống nhanh hơn. Lúc bé bú mẹ cũng có massage bầu vú còn lại. Ngoài ra, mẹ có thể sử dụng cách chườm ấm cũng cho hiệu quả tương tự.
Kiên trì cho con bú và vắt sữa thường xuyên
Có thể nói đây là cách mà tất cả người mẹ khi chữa mất sữa nên áp dụng. Hành động bú mẹ của con sẽ kích thích tuyến sữa của mẹ tiết ra nhiều sữa hơn, trường hợp con không chịu bú mẹ có thể dùng máy hút sữa. Thực hiện đều đặn sữa sẽ về nhanh hơn, đều đặn hơn và duy trì được lượng sữa cần thiết cho bé.
Sử dụng các mẹo dân gian
Nhiều trường hợp cơ địa của mẹ hợp với cách chữa mất sữa theo kinh nghiệm dân gian như uống chè vằng, lá đinh lăng hay ăn các món lợi sữa như chân giò, canh đu đủ… Mẹ có thể áp dụng thử biết đâu đây lại là cách phù hợp với cơ địa của mình giúp sữa ra nhiều hơn.
Tăng phản xạ tiết hormone sản xuất sữa
Đây chính là cơ chế hoạt động của cách chữa mất sữa mà mẹ Gấu áp dụng đó các mẹ. Có 4 loại hormone tác động đến việc sản xuất sữa ở mẹ bao gồm Estrogen, Progesterone, Prolactin và Oxytocin. Mỗi loại sẽ có vai trò khác nhau trong quá trình sản xuất sữa mẹ, cụ thể:
Estrogen và Progesterone: Thời kỳ mang thai các hormone này được giải phóng có tác dụng giúp bầu vú phát triển sẵn sàng cho việc sản xuất sữa. Sau khi sinh, hàm lượng 2 hormone này giảm xuống báo hiệu với cơ thể đã đến lúc tạo sữa. Vì thế, mẹ cho con bú không nên sử dụng thuốc tránh thai ảnh hưởng đến estrogen trong cơ thể làm giảm sữa mẹ.
Prolactin: Trong 3 tháng cuối thai kỳ và sau khi sinh nồng độ prolactin sẽ tăng gấp 10 lần để kích thích sự hình thành sữa mẹ. Nếu hàm lượng prolactin quá thấp sẽ kéo theo lượng sữa giảm dần.
Oxytocin: Có tác dụng làm co các cơ xung quanh nang sữa để dẫn sữa ra đầu vú giải phóng sữa ra khỏi bầu ngực.
Để gọi sữa mẹ về nhiều hơn cần tăng 2 hormone Prolactin và Oxytocin. Cần biết hormone Prolactin chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như: tâm lý, dinh dưỡng, sức khỏe, sinh hoạt, cách cho bé bú. Còn việc tiết hormone Oxytocin nhiều hay ít phụ thuộc vào tâm lý của người mẹ.
=> Điều quan trọng nhất để tăng 2 hormone kích thích sản xuất sữa Prolactin và Oxytocin là mẹ phải tin rằng mình đủ sữa cho con, giữ tinh thần thư thái, thoải mái, hài lòng sẽ hỗ trợ tốt cho phản xạ tiết các hormone này. Nếu mẹ stress, suy nhược, ăn ngủ không đủ giấc hoặc không hợp lý sẽ khiến các hormone này giảm dần dẫn tới tình trạng mất sữa.
Dinh dưỡng bà bầu hi vọng qua những thông tin chia sẻ về cách chữa mất sữa, gọi sữa về ở trên đây sẽ có thể giúp mẹ lấy lại nguồn sữa để các em bé Việt Nam có thể lớn lên mạnh khỏe bằng nguồn sữa mẹ dồi dào và giàu dinh dưỡng. Ngoài ra Dinh dưỡng bà bầu thật sự cám ơn mẹ Gấu, mẹ Bi, mẹ Tom và các mẹ khác đã chia sẻ những kinh nghiệm quý giá của bản thân với cộng đồng làm cha mẹ. Cảm ơn các chị em đã luôn ở bên cạnh và hỗ trợ lẫn nhau trong hành trình chăm sóc và nuôi dưỡng những đứa trẻ của chúng ta nên người.
Tìm hiểu thêm:
