Mách các ông chồng chăm sóc vợ mang thai lần đầu

Vợ mang thai lần đầu là niềm vui, hạnh phúc của tất cả các cặp vợ chồng. Lúc này không chỉ người vợ mà cả những ông chồng bắt đầu quan tâm, tìm hiểu nhiều hơn những thông tin để chăm sóc vợ bầu khoa học nhất. Bài viết dưới đây tổng hợp các kiến thức cơ bản cần biết để bố có thể chăm sóc mẹ bầu được tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm: Kinh nghiệm chăm sóc vợ bầu cho các ông chồng đảm

1. Chăm sóc vợ 3 tháng đầu thai kỳ

Thay đổi về sinh lý của người vợ

Tháng đầu mang thai rất nhiều người vẫn chưa thể biết được là mình đã mang thai bởi độ to nhỏ của tử cung vẫn chưa có gì khác biệt so với lúc chưa mang thai. Trong giai đoạn này, buồng trứng bắt đầu tiết ra hóc môn hoàng thể. Hóc môn này sẽ kích thích tuyến vú phát triển. Mẹ bầu sẽ cảm thấy bầu vú hơi căng cứng, đầu vú trở nên sẫm màu và nhạy cảm hơn, chỉ cần chạm nhẹ vào là cảm thấy đau.

Sang tháng thứ 2 kinh nguyệt bị ngưng lại. Phần lớn các chị em bắt đầu có phản ứng mang thai như buồn nôn, ói mửa, chán ăn,… Đây là dấu hiệu ốm nghén, nhưng vẫn có một số chị em lại không hề có bất cứ biểu hiện nào của chứng ốm nghén nào cả. Thêm nữa, do tác dụng của hóc môn và tử cung to ra làm ép bàng quang, nên số lần đi tiểu tiện của thai phụ bắt đầu tăng lên. Thai phụ không nên nhịn tiểu vì như vậy sẽ dễ bị nhiễm khuẩn. Ngoài ra, thai phụ cũng trở nên nhạy cảm, thường cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, và tinh thần trở lên bất an, lo âu, buồn bực, nóng nảy,…

Từ tháng thứ 3 tử cung đã to bằng nắm tay. Bầu vú có cảm giác căng, đầu vú và quần vú càng sẫm màu hơn. Màu của âm hộ cũng sẫm hơn, chất phân tiết từ âm đạo càng nhiều và đặc hơn. Phản ứng mang thai vào tháng này càng dữ dội, triệu chứng nôn ói của thai phụ đạt đến cao trào. Do sự thay đổi của hocmone, nên tâm trạng của thai phụ càng bất an, lo âu, buồn bực, đôi lúc còn có hành vi quá khích. Những thay đổi về ngoại hình do mang thai là da sẽ mất đi vẻ tươi sáng mà trở nên sẫm màu, xung quanh mắt và má xuất hiện những đốm nâu, những nốt tàn nhang vốn có sẽ trở nên sẫm hơn.

Kinh nghiệm chăm sóc vợ bầu trong 3 tháng đầu

Chế độ dinh dưỡng

3 tháng đầu là giai đoạn thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển nên việc bổ sung axit folic trong giai đoạn này là việc làm cực kỳ quan trọng. Bởi thiếu axit folic là nguyên nhân gây khiếm khuyết ống thần kinh mà biểu hiện là nứt đốt sống, thoát vị não… và làm tăng nguy cơ dị tật ở tim, chi, đường tiểu, sứt môi, hở hàm ếch của trẻ. Nhu cầu về axit folic của mẹ trong giai đoạn này là 400mcg axit folic mỗi ngày. Ngoài ra, bố cũng cần đảm bảo bổ sung dinh dưỡng cho mẹ đầy đủ các dưỡng chất như: chất đạm, chất béo, sắt, canxi, vitamin, khoáng chất,…

3 tháng đầu là giai đoạn thai phụ bị những cơn ốm nghén hoành hành. Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe cho mẹ trong thời gian này bố nên giúp chia nhỏ bữa ăn từ 5 đến 6 bữa một ngày để tránh hiện tượng buồn nôn, nôn,… Có thể ăn những thực phẩm như cam, táo, bánh quy, gừng… để hạn chế tình trạng ốm nghén.

Trong giai đoạn đầu này, bố giúp mẹ tránh xa những thức ăn như như bia rượu, đồ uống có gas, cồn và một số rau quả có thể dọa sảy thai như: dứa, đu đủ xanh, rau ngót, rau sam, mướp đắng…

Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng chuẩn cho bà bầu 3 tháng đầu

Chế độ sinh hoạt

• Bố nên cùng mẹ bầu đi khám thai định kỳ: mẹ cần được siêu âm để phát hiện 1 số vấn đề bất thường ở tim, động mạch, các bất thường ở não, nhận biết tình trạng thai phát triển chậm; các xét nghiệm công thức máu, thử nước tiểu,…
• Cẩn thận trong mọi chuyện: 3 tháng đầu là giai đoạn quan trọng nhất của thai kỳ vì con mới hình thành còn rất yếu, bố nhớ dặn mẹ lưu ý trong ăn uống và vận động để tránh động thai, sảy thai.
• Quan tâm, chăm sóc tốt khi mẹ bầu bị ốm nghén
• Quan tâm đến giấc ngủ của mẹ: bố nên cho mẹ uống một ly sữa nóng trước khi ngủ. Thêm vào đó, hãy hạn chế cho mẹ uống quá nhiều nước vào buổi tối vì bụng căng tức và việc đi vệ sinh sẽ làm gián đoạn giấc ngủ.
• Nhắc mẹ bầu tập thể dục: Bố có thể cùng mẹ đi bộ nhẹ nhàng để không làm mẹ quá mệt mỏi và thích hợp với tình trạng sức khỏe. Ngoài ra, môn yoga cùng rất phù hợp với mẹ, bố nên khuyến khích. Tập yoga sẽ giúp cơ thể mẹ bầu trao đổi khí oxy và làm dịu hệ thần kinh.
• Để đảm bảo an toàn cho mẹ bầu, bố nên làm thay mẹ việc nhà cửa, chở mẹ đi lại,… vì đây là giai đoạn con đang hình thành, rất dễ bị sảy thai.

2. Chăm sóc vợ 3 tháng giữa thai kỳ

Những thay đổi về sinh lý

Sang tháng thứ 4, bụng mẹ bắt đầu nhô ra rõ rệt. Và sang tháng thứ 5, tử cung bắt đầu to ra làm cho bụng dưới nhô ra, chiều cao của đáy tử cung đã ngang với rốn. Ngực, mông đều nở ra; lớp mỡ dưới da dày lên, thể trọng tăng. Sắc tố ở mặt, quầng vú, âm hộ vẫn tiếp tục sẫm màu. Ngực bắt đầu tiết sữa non. Trong thời kì này, mẹ bầu có thể cảm nhận rõ ràng thai máy rất mạnh. Thai máy là một trong những đặc trưng sống của thai nhi, là căn cứ để chẩn đoán thai nhi, là chỉ tiêu quan trọng phản ánh sự sinh tồn trong tử cung của thai nhi. Do đó bố và mẹ nên ghi lại thời gian thai máy đầu tiên để cung cấp cho bác sĩ khi đi khám thai.

Khi được 6 tháng, tử cung to ra thấy rõ, chiều cao của đáy tử cung khoảng 18 – 20cm so với khớp mu. Dây chằng giữ tử cung bị kéo giãn, nên thỉnh thoảng thai phụ sẽ cảm thấy đau. Do tử cung đè ép nên các mẹ thường có các hiện tượng như khó thở, tiêu hoá không tốt… Do tử cung đè ép lên tĩnh mạch ở khoang dưới làm cho máu ứ lại ở khoang chậu và mạch máu của chi dưới. Máu không lưu thông, áp lực tăng cao, lại thêm sự thay đổi của hóc môn nên mẹ sẽ bị phù chân, cũng có thể gây ra hiện tượng giãn tĩnh mạch.

Kinh nghiệm chăm sóc vợ bầu trong 3 tháng giữa

Chế độ dinh dưỡng

Trong giai đoạn 3 tháng giữa mang thai, cân nặng hợp lý cho mẹ bầu là tăng từ khoảng 3-4 kg, đồng thời phải bảo đảm đủ các dưỡng chất, vi chất cần thiết. 4 nhóm thực phẩm cơ bản vẫn tiếp tục được các chuyên gia dinh dưỡng yêu cầu đó là:

• Nhóm chất bột gồm: gạo, mì, ngô, khoai, sắn…
• Nhóm chất đạm gồm: thịt, cá, trứng, tôm cua, đậu đỗ…
• Nhóm chất béo gồm: dầu, mỡ, vừng, lạc…
• Nhóm vitamin chất khoáng và chất xơ gồm: rau xanh và quả chín.

Ngoài ra mẹ cũng cần được cung cấp đầy đủ lượng vitamin dồi dào gồm: chất sắt, canxi, magiê, kẽm, vitamin B, acid folic, vitamin A, C, E, D và beta-caroten bằng việc ăn uống đa dạng. Giai đoạn này, cơ thể người mẹ cần khoảng 2550 kcal/ngày, cao hơn mức bình thường 300-350 kcal, bởi vậy các yêu cầu về dinh dưỡng cũng cao hơn.

Bên cạnh bổ sung chế độ dinh dưỡng hợp lý mẹ cũng cần phải uống đủ nước mỗi ngày. Lượng nước lý tưởng trong giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ là 2 lít nước/ngày. Việc uống đủ nước rất quan trọng để cân bằng lượng ối trong cơ thể mẹ tương đồng với sự phát triển của con. Việc sử dụng thuốc bổ, các viên vitamin là cần thiết, nhưng mẹ bầu cần theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, hãy kiểm soát tốc độ tăng cân của cơ thể sao cho hợp lý để tránh những nguy cơ do thừa/thiếu cân gây ra.

Chế độ sinh hoạt

Có đến 50% phụ nữ mang thai gặp phải một số vấn đề về răng miệng như: chảy máu chân răng, viêm nướu, sâu răng… Một số trường hợp viêm nướu có thể phát triển thành nha chu và các vi khuẩn gây bệnh có thể đi vào dòng máu qua miệng và đến tử cung, từ đó có thể kích hoạt một hoạt chất có thể gây sinh non, bởi vậy mà bố nên giúp mẹ chú ý vấn đề vệ sinh răng miệng nhé.

Không quên tập thể dục: Bố nên nhắc mẹ thường xuyên tập thể dục để giúp tăng cường sức khỏe và giúp quá trình chuyển dạ diễn ra dễ dàng hơn, giúp tăng cường trí thông minh của con.

3. 3 tháng cuối thai kỳ

Thay đổi về sinh lý

Một số thay đổi về sinh lý của mẹ trong 3 tháng cuối thai kỳ như:

• Bụng bắt đầu nhô về phía trước làm cho sống lưng cũng đưa về phía trước để giữ cho trọng tâm cơ thể được cân bằng. Điều này làm cho một số cơ lưng mệt mỏi quá mức và cảm giác đau lưng rõ rệt hơn.
• Chân bắt đầu bị tê, bàn tay và bàn chân bị phù
• Đối mặt với các cơn gò Braxton Hicks xảy ra thường xuyên và mạnh hơn
• Có khoảng 70% thai phụ có xuất hiện những vệt do mang thai ở bụng, mông, đùi, bầu vú. Đó là những vết rạn có màu hồng phấn hoặc đỏ tía, có dạng cong.
• Mẹ bầu dễ bị mệt do thiếu ngủ và phải chịu sức nặng của thai nhi.

Kinh nghiệm chăm sóc vợ bầu trong 3 tháng cuối

Chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng cho Mẹ bầu vào 3 tháng cuối của thai kì vẫn phải đảm bảo đủ số lượng và chất lượng, cân đối giữa các chất dinh dưỡng như đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất…Trong đó:

• Chất đạm có nhiều trong các loại thịt như thịt gà, thịt lợn, thịt bò, cá, trứng, sữa…
• Chất béo có nhiều trong lạc, vừng, đỗ, dầu, mỡ…
• Chất bột đường có nhiều trong gạo, ngô, khoai, sắn, ngũ cốc, khoai tây…
• Vitamin có nhiều trong các loại rau xanh và hoa quả tươi
• Sắt có nhiều trong các cây rau màu xanh thẫm, gan, thận, tim lơn…
• Canxi có nhiều trong sữa, trứng gà, tôm con, tép, cua…
• Đảm bảo đủ nước uống: uống từ 2-2,5 lít nước mỗi ngày.
• Chia nhỏ bữa ăn để mẹ bầu ăn được nhiều và tiêu hóa tốt hơn.
• Tránh các thực phẩm có hại có chứa chất bảo quản, tránh ăn mặn đồ hộp, tránh ăn lạnh.
• Chế độ sinh hoạt

Ghi nhớ khám thai trong 3 tháng cuối: việc các mẹ bầu tái khám với mục đích kiểm tra sức khỏe mẹ bầu và thai nhi, những xét nghiệm trong 3 tháng cuối thai kỳ chủ yếu tập trung vào một số bệnh thông thường như thiếu máu, tiểu đường thai kỳ, liên cầu khuẩn… Không chỉ vậy, trong những tháng cuối cùng này, các bác sĩ sẽ kiểm tra và thống nhất một lần cuối trước khi sinh những bất thường ở động mạch, tim và một số vùng ở cấu trúc não hay những bất thường về nhau thai, ngôi thai, nước ối…

Đừng quên vận động nhẹ nhàng: Đến 3 tháng cuối, khi cơ thể trở nên nặng nề và cảm giác lo lắng có thể ảnh hưởng đến con khiến nhiều mẹ bầu không muốn tập thể dục. Trên thực tế, mẹ bầu tập thể dục trong 3 tháng cuối không chỉ giúp con phát triển tốt hơn mà còn có thể giúp “hành trình” vượt cạn diễn ra nhẹ nhàng, nhanh chóng hơn rất nhiều. Nếu tập thường xuyên thì những bệnh lặt vặt như đau đầu, đau lưng, chóng mặt, mất ngủ… cũng biến mất. Vì thế bố nhớ động viên mẹ nhé.

Chứng phù nề: trong 3 tháng cuối thai kỳ, khi mà lưu lượng máu gia tăng cũng là nguyên nhân khiến nhiều mẹ bầu rơi vào tình trạng sưng, phù chân tay. Đây là một hiện tượng khá phổ biến trong thai kỳ. Tuy nhiên, nếu sưng phù chân đi kèm với cảm giác mí mắt nặng nề, chân nặng, da bóng, mất những nếp nhăn ở cổ tay, chân,… bố nên đưa mẹ đi khám bác sĩ.

Tóm lại, mang thai và sinh con là một thiên chức lớn lao, là niềm hạnh phúc của mỗi người phụ nữ. Trong suốt thời gian mang thai này, bố nên chú ý về chế độ dinh dưỡng của mẹ bầu cũng như sinh hoạt để đảm bảo đến ngày sinh được “mẹ tròn con vuông”.

Bài viết nên xem: Chế độ ăn uống chuẩn theo từng tháng cho bà bầu

Theo Dinhduongbabau.net