Tắc tia sữa nổi cục là một trong những tình trạng rất hay gặp ở những người nuôi con bằng sữa mẹ nhưng nó không quá nguy hiểm. Tắc tia sữa nổi cục không chỉ gây đau đớn cho mẹ mà nếu không điều trị kịp thời còn có thể dẫn tới tình trạng viêm tuyến vú, áp xe vú… và còn ảnh hưởng đến cả sức khỏe và tinh thần. Các mẹ hãy cùng tìm hiểu về hiện tượng tắc tia sữa nổi cục và cách trị tắc tia sữa nổi cục trong nội dung bài viết dưới đây nhé!
Nội dung chính
Hiểu đúng về tắc tia sữa nổi cục
Giai đoạn trẻ từ 0-6 tháng tuổi là thời điểm người mẹ dễ bị tắc tia sữa nhất và cứ 10 mẹ thì có khoảng từ 1 đến 3 mẹ sẽ gặp phải tình trạng này. Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào mỗi người mà có những mức độ khác nhau.
Thông thường trong những ngày đầu sau sinh, cơ thể người mẹ sản xuất khá nhiều sữa nên hai bầu vú luôn trong tình trạng căng tức, đôi khi cảm thấy đau đầu ti. Đây là mức độ nhẹ của tắc tia sữa và thường sẽ tự khỏi khi cho bé bú hoặc massage nhẹ nhàng. Nhưng khi bị tắc tia sữa mà không điều trị kịp thời và để kéo dài lâu ngày sẽ làm cho lượng sữa tồn lại gây tắc và ứ lại dẫn đến hiện tượng nổi cục. Lúc này, khi sờ quanh bầu vú của mẹ sẽ cảm nhận được các cục tròn nhỏ là do sữa bị ứ tạo nên.
Tắc tia sữa nổi cục không chỉ do nguyên nhân từ bên trong, nghĩa là dòng chảy của sữa bị ứ đọng gây nên mà còn do tác nhân từ bên ngoài. Khi đầu ti xuất hiện một vết rách nhỏ hoặc bị nứt sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Thường là vi khuẩn Staphylococcus aureust, thông qua vết thương vi khuẩn này sẽ xâm nhập và phá vỡ các mô tuyến vú. Điều này khiến cho sữa không thể lưu thông ra bên ngoài và cuối cùng dẫn đến tắc tia sữa.
Tắc tia sữa nổi cục mẹ sẽ gặp phải một số biểu hiện như: căng ngực, đau nhức, không tiết sữa, sốt nhẹ và khi sờ vào bầu ngực có thể thấy “cục u”. Vì vậy, ngay khi gặp phải tình trạng này mẹ cần tìm cách đánh tan cục sữa ấy để “khơi thông” lại dòng chảy.
Nguyên nhân khiến mẹ bị tắc tia sữa nổi cục
Sau khi sinh, thể trạng và sức đề kháng của mẹ khá yêu và đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tắc tia sữa. Sau khi sinh, mẹ bị mất khả nhiều máu nếu mà mẹ không được chăm sóc và bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết sẽ làm máu huyết lưu thông kém và dẫn tới tình trạng tắc tia sữa.
Nguyên nhân thứ hai chính là việc mẹ cho con bú không đúng cách: cho trẻ bú sai tư thế, ngậm sai khớp vú cũng là nguyên nhân dẫn tới tắc tia sữa ở mẹ. Trường hợp này thường xảy ra với những người phụ nữ lần đầu tiên làm mẹ vẫn còn lóng ngóng, chưa quen với việc cho con bú như thế nào mới đúng, con bú như thế nào mới nhận được nhiều sữa sẽ dẫn tới việc trẻ ngậm sai núm vú. Cho con bú không đúng cách sẽ làm cho sữa không thể chảy ra đều được và gây tắc sữa bên trong ngực.
Xem chi tiết: Mách nhỏ bí kíp cho con bú đúng cách
Ngoài ra, tinh thần của mẹ không thoải mái cũng ảnh hưởng đến chức năng vận hóa kém, việc không massage vú trước khi cho con bú khiến cho sữa không được lưu thông và chảy đều cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tắc tia sữa.
Hậu quả của tắc sữa nổi cục
Tắc tia sữa nếu để lâu ngày sẽ dẫn đến tình trạng tắc tia sữa nổi cục. Tắc tia sữa nổi cục có thể dẫn đến một số hậu quả như sau:
- Đầu tiên là khi mẹ bị tắc tia sửa nổi cục con sẽ không được bú mẹ thường xuyên, con không được cung cấp đủ sữa sẽ dễ bị đói, khóc và cần phải ăn sữa ngoài gây thiếu chất dinh dưỡng cần thiết trong những tháng đầu đời. Tình trạng này diễn ra lâu ngày sẽ khiến cho bé không hứng thú với việc bú sữa mẹ mà sẽ thích chuyển sang bú bình nhiều hơn.
- Tắc tia sữa làm cho hai bầu ngực luôn trong trạng thái căng, đau tức cho dù có nhiều sữa hoặc không. Tiếp đến là những cơn đau khó chịu bắt đầu lan toả ra những vùng lân cận, đặc biệt nhất là vùng dưới cánh tay, dường như bạn không thể nào nhấc nổi tay của mình lên.
- Tắc tia sữa lâu quá và không điều trị sớm, không điều trị đúng sẽ dẫn tới viêm tuyến vú, áp-xe vú, lâu dần trở thành dai xơ hóa hay u xơ tuyến vú.
- Mẹ dần mất sữa vì sữa không được chảy thường xuyên.
- Tại những nơi sữa bị ứ, sữa có thể thâm nhập vào dòng máu và hệ miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng lại với điều này. Kết quả là người mẹ sẽ bị sốt, từ sốt nhẹ cho đến sốt cao. Nguy hiểm hơn là dấu hiệu sốt này thường khiến mẹ dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như cảm cúm, nóng sốt thông thường, hoặc sót nhau sau sinh…
- Khi cho con bú, các cơn đau có thể tăng mạnh hơn do áp lực của sữa chảy về phía sau ống sữa bị tắc. Ngoài ra, ống dẫn sữa bị chặn có thể bị nhiễm trùng và phát triển thành viêm vú rất nguy hiểm.
Cách trị tắc tia sữa nổi cục
Tắc tia sữa nổi cục không quá nguy hiểm nhưng nó lại mang đến khá nhiều phiền phức cho mẹ do đó, khi phát hiện sớm thì cần điều trị luôn bởi việc điều trị lúc này sẽ rất đơn giản. Mẹ có thể áp dụng theo những cách sau khi bị tắc tia sữa nổi cục:
- Cho bé bú càng sớm càng tốt để sữa lưu thông một cách dễ dàng hơn.
- Tích cực cho con bú thường xuyên trong suốt quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.
- Vệ sinh đầu ti sạch sẽ trước và sau khi cho con bú để tránh bị viêm nhiễm đầu ti và gây bệnh cho em bé. Sữa là một chất kháng khuẩn rất tiện lợi nên mẹ chỉ cần nặn một ít sữa và thoa lên đầu ti để kháng khuẩn.
- Trước khi cho trẻ bú, mẹ phải massage ngực 3 phút để làm ngực mềm, sữa dễ lưu thông và tránh được tắc tia sữa.
- Mẹ dùng 2 đầu ngón tay trỏ và ngón tay giữa day ép theo hình vòng tròn để đánh tan những cục sữa ứ đọng. Thực hiện liên tục, nhiều lần trong ngày đến khi hết thì thôi.
- Có thể sử dụng một số mẹo dân gian để trị tắc tia sữa như: Đắp men rượu hoặc xôi nếp lên ngực. Hơ nóng lá bắp cải hay lá mít rồi đắp lên chỗ bị tắc sữa. Uống nước lá đinh lăng, nước xơ mướp khô.
- Cho trẻ bú sữa mẹ đúng tư thế và khớp ngậm đúng. Mẹ không được đưa đầu vú vào miệng bé mà phải để bé tự tìm đầu vú, khi ngậm đúng, phần môi dưới sẽ trề ra và ngậm trọn núm vú. Như vậy bé mới bú mẹ đúng và mẹ không cảm thấy rát đầu ti.
- Cho trẻ bú hết một bên, sau đó chuyển sang bên còn lại. Nếu bên nào căng sữa hơn thì nên cho trẻ bú trước.
- Nếu trẻ bú không hết sữa mẹ, ngực mẹ vẫn chảy sữa, mẹ nên vắt sữa hoặc hút sữa bằng máy, để tủ lạnh dự trữ sữa cho bé.
- Dùng nước nóng 70 độ C rồi nhúng khăn mềm vào và vắt khô, chườm mạnh lên vùng ngực bị tắc. Chườm theo chiều dọc để tia sữa được thông. Nếu không chườm nóng, mẹ có thể đứng dưới vòi hoa sen nóng để làm tan tia sữa bị tắc.
- Hãy luôn giữ tinh thần thoải mái để cơ thể khỏe mạnh và phòng ngừa được tình trạng tắc tia sữa.
Với những trường hợp mà mẹ bị tắc tia sữa nổi cục nặng thì bạn cần đi khám bác sĩ sớm để có hướng điều trị thích hợp chứ không nên ủ bệnh quá lâu sẽ dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Chúc mẹ và bé mạnh khỏe!
Thưa bác sỹ !
Bé nhà e được 1 tháng tuổi, hàng ngày bé vẫn bú bình thường và sữa ra cũng bình thường k có hiện tượng bị tắc, nhưng 2 ngày nay đầu vú e bị đau, mới đầu e nghĩ do bé ngậm bắt vú k đúng cách nên hơi đau, nhưng hôm nay e sờ vào thì thấy có một cục cứng ở ngay quầng thâm ở đầu vú và e rất đau nhức.
Xin hỏi bác sỹ có phải e bị tắc tia sữa k ạ? Và làm cách nào để hết tắc tia sữa ạ?
Hiển thị trả lời
Chào bạn,
Những dấu hiệu bạn mô tả cho thấy bạn đang gặp phải tình trạng tắc tia sữa. Hiện tại bạn vẫn tiếp tục cho bé bú thường xuyên. Bên cạnh đó bạn nên thực hiện một số biện pháp nhằm thông tắc tia sữa như sau:
– Day ép bằng tay: Dùng 1 bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng 2 bàn tay ép vào nhau. Vừa ép vừa day sẽ làm tan các vị trí sữa đã đông kết. Lưu ý là “day ép” chứ không phải “xoa”, bởi chỉ có lực day ép mới có tác dụng đối với vị trí tắc nằm ở sâu trong bầu vú và mới có thể làm tan sữa đã đông kết; Đè ép nhẹ nhàng trong mức đau có thể chịu đựng được, day từ từ theo vòng tròn, tăng dần, khoảng 20 – 30 lần, rồi lại làm ngược lại. Thực hiện nhiều lần.
– Chườm nóng: Sau khi day ép vẫn thấy ngực căng tức, bạn có thể chườm nóng, dưới tác dụng của nước nóng (không quá nóng dẫn đến bỏng) sữa đông kết tan dần, khai thông dòng chảy tạo điều kiện cho sữa mới chảy ra. Cùng với các động tác mát-xa hỗ trợ, tình hình sẽ dần được cại thiện.
– Dụng cụ hút sữa là biện pháp dùng áp lực âm để hút nên thường chỉ sử dụng trong giai đoạn sớm khi sữa mới vón kết và với vị trí tắc nằm gần núm vú. Đối với vị trí tắc ở sâu hoặc ở nang sữa thì rất khó bởi vì nếu để áp lực nhỏ thì không thể làm tan sữa đông kết, còn nếu để áp lực lớn thì sẽ làm tổn thương nặng thêm do mạch máu, ống dẫn bị căng giãn; nhất là khi hiện tượng tắc sữa có yếu tố nhiễm khuẩn. Ở giai đoạn muộn khi sự vón kết sữa đã hình thành những cục, mảng lớn thì dùng dụng cụ hút sữa gần như không có tác dụng. Vậy nên chỉ nên sử dụng dụng cụ hút sữa khi mới xuất hiện nhưng dấu hiệu sớm của bệnh.
Ngoài các phương pháp trên bạn có thể kết hợp với các cách chữa bệnh dân gian như:
– Dùng lá mít, mỗi bên bầu chín lá mít hái xuống hơ nóng đặt lên vùng nào cứng nhất. Tiếp đó dùng tay xoa bóp, ấn mạnh từ trên xuống dưới. Khi thấy sữa chảy ra cho bé bú liền, làm liên tục ở những ngày sau là sữa thông hoàn toàn.
– Nấu xôi nếp, bọc trong hai khăn vải mềm chườm hai bên ngực theo nguyên tắc từ ngoài vào trong, làm liên tục cho đến khi xôi nguội. Sữa sẽ về đều cả hai bên.
– Dùng trái đu đủ non xắt lát mỏng, nướng lên cho nóng rồi đắp vào hai bên bầu cũng có tác dụng tương tự…
Điều trị tắc tia sữa không đơn giản, đối với những trường hợp tắc nhẹ sau khi day ép, chườm nóng rồi hút, tình hình được cải thiện. Tuy nhiên có những trường hợp sau khi thực hiện những bước trên tình hình cũng không khá hơn. Lúc đó, bạn nên tới bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời, tránh để nặng dẫn đến áp xe vú gây đau đớn và nguy hiểm cho mẹ.
Chúc bạn mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Chào bsi. E cho con bú đều và hút sữa đều. Nhưg hnay ngưjc căng. E hút sữa thì bầu ngực 1 nữa xẹp còn 1 nửa vẫn căng tức @@ vậy là e bị ls ạ
Hiển thị trả lời
Chào bạn Hằng,
Nếu sau khi bé bú mẹ và bạn có hút sữa nhưng ngực vẫn căng tức thì có thể bạn đang gặp phải tình trạng tắc tia sữa. Bạn nên khắc phục càng sớm càng tốt nhé.
Trước hết bạn cần cho con bú thường xuyên, liên tục để đảm bảo đầu ống sữa được thông thoáng. Một số biện pháp làm thông tia sữa bạn có thể áp dụng như:
– Day ép bằng tay: Dùng 1 bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng 2 bàn tay ép vào nhau. Vừa ép vừa day sẽ làm tan các vị trí sữa đã đông kết. Lưu ý là “day ép” chứ không phải “xoa”, bởi chỉ có lực day ép mới có tác dụng đối với vị trí tắc nằm ở sâu trong bầu vú và mới có thể làm tan sữa đã đông kết; Đè ép nhẹ nhàng trong mức đau có thể chịu đựng được, day từ từ theo vòng tròn, tăng dần, khoảng 20 – 30 lần, rồi lại làm ngược lại. Thực hiện nhiều lần.
– Chườm nóng: Sau khi day ép vẫn thấy ngực căng tức, bạn có thể chườm nóng, dưới tác dụng của nước nóng (không quá nóng dẫn đến bỏng) sữa đông kết tan dần, khai thông dòng chảy tạo điều kiện cho sữa mới chảy ra. Cùng với các động tác mát-xa hỗ trợ, tình hình sẽ dần được cại thiện.
– Dụng cụ hút sữa là biện pháp dùng áp lực âm để hút nên thường chỉ sử dụng trong giai đoạn sớm khi sữa mới vón kết và với vị trí tắc nằm gần núm vú. Đối với vị trí tắc ở sâu hoặc ở nang sữa thì rất khó bởi vì nếu để áp lực nhỏ thì không thể làm tan sữa đông kết, còn nếu để áp lực lớn thì sẽ làm tổn thương nặng thêm do mạch máu, ống dẫn bị căng giãn; nhất là khi hiện tượng tắc sữa có yếu tố nhiễm khuẩn. Ở giai đoạn muộn khi sự vón kết sữa đã hình thành những cục, mảng lớn thì dùng dụng cụ hút sữa gần như không có tác dụng. Vậy nên chỉ nên sử dụng dụng cụ hút sữa khi mới xuất hiện nhưng dấu hiệu sớm của bệnh.
Ngoài các phương pháp trên bạn có thể kết hợp với các cách chữa bệnh dân gian như:
– Dùng lá mít, mỗi bên bầu chín lá mít hái xuống hơ nóng đặt lên vùng nào cứng nhất. Tiếp đó dùng tay xoa bóp, ấn mạnh từ trên xuống dưới. Khi thấy sữa chảy ra cho bé bú liền, làm liên tục ở những ngày sau là sữa thông hoàn toàn.
– Nấu xôi nếp, bọc trong hai khăn vải mềm chườm hai bên ngực theo nguyên tắc từ ngoài vào trong, làm liên tục cho đến khi xôi nguội. Sữa sẽ về đều cả hai bên.
– Dùng trái đu đủ non xắt lát mỏng, nướng lên cho nóng rồi đắp vào hai bên bầu cũng có tác dụng tương tự…
Điều trị tắc tia sữa không đơn giản, đối với những trường hợp tắc nhẹ sau khi day ép, chườm nóng rồi hút, tình hình được cải thiện. Tuy nhiên có những trường hợp sau khi thực hiện những bước trên tình hình cũng không khá hơn. Lúc đó, bạn nên tới bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời, tránh để nặng dẫn đến áp xe vú gây đau đớn và nguy hiểm cho mẹ.
Chúc bạn mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
em đang cho con bú ở tháng thứ 4 thì dạo gần đây bầu ngực phải thường xuất hiện 1 cục u khá to ( bằng quả trứng gà ) sờ vào thấy đau.khi cho bé bú đầu ti thấy rát và ê.sau 1 ngày cục u đó biến mất và bầu ngực k còn đau .đầu ti cũng k rát.nhưng cách 2 hôm cục u đó lại tiếp tục nổi lên như vị trí hôm trước.bây giờ mình phải lm gì ạ? Và có nguy hiểm k? Đó có phải tắt tia sữa hay là khối u ờ vú ạ?
Hiển thị trả lời
Chào bạn,
Cục cứng mà bạn miểu tả có thể do tình trạng tắc tia sữa gây ra. Tắc tia sữa nổi cục là một trong những tình trạng rất hay gặp ở những người nuôi con bằng sữa mẹ nhưng nó không quá nguy hiểm.
Tuyến vú có rất nhiều tuyến sữa đổ vào và các tuyến này sẽ càng phát triển mạnh mẽ trong thời gian cho con bú, vì vậy ở thời điểm này nếu một tuyến sữa bị tắc sẽ có gây hiện tượng nổi cục ở ngực. Cục nhiều hay ít, to hay nhỏ, đau nhiều hay đau ít tùy thuộc vào tình trạng tắc tuyến sữa. Nhiều trường hợp, hiện tượng nổi cục chỉ xuất hiện khi sữa mẹ quá đấy mà chưa kịp cho con bú nhưng khi trẻ bú xong, vú mềm ra thì hiện tượng này cũng sẽ hết. Nhưng cũng có những trường hợp tắc tia sữa gây cục cứng, ấn đau vài ba ngày.
Hiện tại, để khắc phục tình trạng đó bạn nên cho con bú tăng lên cả số lần bú và thời gian mỗi bữa bú cũng như chú ý vệ sinh, lau sạch sạch sẽ vú trước và sau khi cho con bú massage nhẹ nhàng vú thường xuyên, chườm ấm vào vùng vú có cục và theo dõi tình trạng cục cứng này.
Trong thời gian theo dõi, nếu cục cứng này lâu ngày không hết hoặc phát triển nhanh về kích thước, gây đau nhiều thì sẽ cần phải đến cơ sở y tế để tiến hành thăm khám và được bác sĩ điều trị. Bởi nếu tình trạng nổi cục này do tắc tuyến sữa gây ra mà để kéo dài thì cục cứng này sẽ càng ngày càng đau kèm theo có thể gây sốt. Thậm chí, tình trạng tắc tia sữa nếu để lâu quá và không điều trị sớm, không điều trị đúng thì cục cứng này cũng sẽ dẫn tới tình trạng viêm tuyến vú, áp-xe vú, … , khi này sẽ cần phải dùng đến kháng sinh để hạn chế viêm tấy và dẫn lưu mủ.
Chúc bạn và bé luôn mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Tôi bị tắc tia sữa, vú căng cứng, sốt nhẹ, đau đầu. Vẫn cho bé bú và có hút sữa. Nay đã 3 ngày hết sốt, đã thông tia, nhưng vẫn còn một cục cứng không hết, có phải bị áp xe không? Có cần đi bệnh viện khám? Và ngưng cho bé bú không?
Hiển thị trả lời
Chào bạn Mơ,
Bạn đã cắt sốt và tia sữa đã thông không còn tắc như vậy, hiện chỉ còn 1 cục cứng như bạn mô tả chứng tỏ bạn chưa bị áp xe vú nhé. Hiện tại bạn tiếp tục tích cực cho bé bú, hút sữa và massage bầu ngực. Theo dõi sau 2-3 ngày tình trạng cục cứng vẫn không được cải thiện, bạn vẫn có biểu hiện đau nhức khó chịu thì nên đến gặp bác sỹ để thăm khám kiểm tra nhé
Chúc bạn mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Cho e hỏi tai sao lúc con đầu con bú ra sữa chỉ mấy tia sữa rất ít lúc phải bú mãi với ra nhiều ạ .kể cả e tự nặn tay cũng vậy ạ
Hiển thị trả lời
Chào bạn,
Khi bé bú mẹ trực tiếp, miệng và lưỡi của bé tiếp xúc trực tiếp với núm vú và quầng ngực của mẹ. Lúc này tuyến yên, tuyến nội tiết sẽ tạo ra 2 loại hormone đó là prolacin và oxytocin giúp kích thích các nang sữa thắt liên tục, sữa sẽ được phóng ra một cách tự nhiên và liên tục tạo thành phản xạ xuống sữa, tiết sữa khi bé bú mẹ.Do đó khi trẻ mới bú mẹ sữa ra ít thì nguyên nhân có thể do bé bú chưa đúng cách nên phản xạ xuống sữa chậm.
Bởi vậy bạn nên chú ý cho bé bú đúng cách nhé. Bạn có thể tham khảo chi tiết bài viết: Hướng dẫn mẹ cho con bú đúng cách
Bên cạnh đó, ngoài chế độ ăn uống tăng cường thì bạn nên dùng thêm thuốc bổ tổng hơp như PM Procare mỗi ngày để đáp ứng đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể khỏe mạnh, mau phục hồi và tăng chất lượng sữa cho con bú.
Chúc bạn và bé mạnh khỏe, bé mau lớn!
Hiển thị trả lời