Mang thai và sinh nở là một quá trình tiêu hao sinh lực rất lớn của người phụ nữ. Sau khi sinh, cơ thể người mẹ rất yếu ớt, hệ miễn dịch kém nên rất dễ nhiễm bệnh. Vì vậy, sau khi sinh người phụ nữ cần kiêng cữ rất nhiều để hạn chế tối đa việc tiếp xúc với các vi khuẩn, vi rút gây bệnh… và rất nhiều điều cần chú ý khác. Dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn đọc những điều cần biết sau sinh để bạn có thể đảm bảo được sức khỏe để chăm con và nuôi dưỡng con phát triển tốt.
Nội dung chính
- 1 Những điều cần biết sau sinh
- 1.1 Không nên kiêng tắm sau khi sinh con
- 1.2 Nên đánh răng
- 1.3 Nên tránh gió sau khi sinh
- 1.4 Sau khi sinh con, không nên quan hệ chăn gối quá sớm
- 1.5 Sau khi sinh con, không nên ăn loại thức ăn nhiều dầu mỡ, khó tiêu
- 1.6 Luôn giữ cho bộ phận sinh dục sạch sẽ
- 1.7 Không nên bó bụng sau khi sinh
- 1.8 Trầm cảm sau sinh
- 1.9 Mất ngủ sau sinh
- 1.10 Cân nặng sau sinh
Những điều cần biết sau sinh
Không nên kiêng tắm sau khi sinh con
Sau khi sinh tuyến mồ hôi của người phụ nữ tiết ra rất nhiều nên rất dễ ra mồ hôi, đặc biệt là khi ngủ và khi tỉnh dậy. Việc tuyến mồ hôi tiết qua quá nhiều rất dễ làm bẩn da, thêm vào đó là sức đề kháng sau khi sinh yếu, các vi khuẩn bám trên da rất dễ sinh sôi nảy nở, xâm nhập vào da, dẫn đến bệnh viêm da. Vì vậy, sản phụ nên thường xuyên tắm rửa và lau người, đảm bảo da được sạch sẽ.
Sau một tuần sinh nở, miệng trong của cổ tử cung mới khôi phục lại trạng thái trước khi mang thai. Và để khôi phục hoàn toàn cổ tử cung thường phải cần tới khoảng 4 tuần. Nếu sau khi sinh bộ phận sinh dục bị tổn thương thì người sản phụ cần đợi 1 tuần mới bắt đầu tắm gội nếu không sẽ gây viêm nhiễm lên trên.
Một số lưu ý khi tắm sau sinh:
- Không nên tắm lúc đói để tránh bị giảm đường trong máu dẫn đến tình trạng hoa mắt, chóng mặt
- Thời gian tắm không nên quá dài, mỗi lần tắm khoảng 5 – 10 phút là đủ
- Nên tắm dưới vòi hoa sen hoặc dùng gáo dội
- Nhiệt độ phòng khoảng 20 độ C
- Nhiệt độ nước tắm khoảng 34 – 36 độ C
- Sau khi tắm nên dùng nước khử trùng không có tính kích thích để khử trùng bên ngoài bộ phận sinh dục.
- Sau khi tắm xong, lau khô người thật nhanh, mặc quần áo để tránh bị nhiễm lạnh.
- Với những người sinh nở không thuận lợi, ra máu quá nhiều, thể chất yếu thì không nên tắm sớm nhưng cũng cần lau người thường xuyên.
Nên đánh răng
Viêm nhiễm vùng miệng là nguyên nhân chính dẫn đến hậu quả sốt sản hậu. Vì vậy, sản phụ cần chú ý vệ sinh răng miệng thường xuyên. Sản phụ ăn uống nhiều, khả năng thức ăn thừa lưu lại ở mặt răng và khe răng lớn nên sản phụ cần phải đánh răng thường xuyên vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ. Đánh răng, súc miệng sau khi ăn rất có lợi cho sức khỏe.
Nên tránh gió sau khi sinh
Khi tiết trời không nóng nực quá, trong thời gian ở cữ sản phụ cần mặc quần áo dài tay, dùng khăn quấn đầu, không có chuyện gì thì không nên ra ngoài. Đây là điều rất thiết yếu. Mang thai và sinh nở đối với phụ nữ là một quá trình tiêu hao sinh lực rất lớn. Sau khi sinh, thể lực yếu ớt nên chỉ cần một chút sơ sảy là có thể nhiễm bệnh. Đây là lý do vì sao mà sản phụ cần phỉ kiêng cữ không ra ngoài trong tháng đầu để hạn chế mọi tiếp xúc vói bụi bặm, vi khuẩn, virut gây bệnh ở những nơi công cộng, giúp sản phụ có thể phòng tránh được bệnh tật.
Phòng của sản phụ cũng không được để gió lùa, cần điều chỉnh làm sao cho không khí của phòng luôn trong lành, không khí lưu thông vừa phải để sản phụ luôn cảm thấy khỏe mạnh, dễ chịu.
Sau khi sinh con, không nên quan hệ chăn gối quá sớm
Những biến đổi sinh lí ở cơ thể mẹ sau khi sinh là khá lớn nhất là những biến đổi và tổn thương về cơ quan sinh dục. Sau khi mang thai và sinh nở cơ quan sinh dục cần phải trải qua một khoảng thời gian mới có thể hồi phục bình thường. Khi những cơ quan này chưa được hồi phục, tuyệt đối không nên quan hệ vợ chồng cho đến khi mà chúng trở lại bình thường thì mới có thể sinh hoạt tình dục lại.
Thông thường, sau khi sinh cần kiêng sinh hoạt tình dục trong khoảng thời gian 8 tuần, ngoài ra cần phải xem xét tình trạng hồi phục thể lực của sản phụ và khí hư đã hết hẳn hay chưa. Nếu thấy sức khoẻ chưa tốt và sản dịch vẫn còn thì vẫn nên kiêng sinh hoạt tình dục, không được quá nóng vội. Chỉ nên quan hệ tình dục sau khi sản phụ đã hoàn toàn khoẻ mạnh và bộ phận đã trở lại trạng thái bình thường.
Nếu sau khi đẻ âm hộ bị khâu và cổ tử cung hoặc trong thời kỳ sau khi đẻ có triệu chứng viêm nhiễm, sốt, ra máu, các bộ phận của bộ máy sinh dục như tử cung, âm đạo, âm hộ phục hồi tương đối chậm thì nên kiêng quan hệ tình dục.
Nói chung, sản phụ phải dùng phooc xep và phải khâu thì nên đợi vết thương kín miệng, lành sẹo, khoảng 70 ngày sau khi sinh mới khôi phục quan hệ tình dục. Đối với những người đẻ mổ, tốt nhất sau 3 tháng mới nên quan hệ tình dục. Còn những người bị ốm, viêm nhiễm trong tử cung thì nên đợi sau khi lành bệnh, nguyên khí dồi dào mới nên quan hệ tình dục.
Sau khi sinh con, không nên ăn loại thức ăn nhiều dầu mỡ, khó tiêu
Ăn các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, khó tiêu sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến việc tiết sữa, hoặc những chất này vào sữa mẹ làm cho trẻ bú mẹ dễ bị mẩn ngứa, tiêu chảy. Vì vậy sau khi sinh phụ nữ cần tạo thói quen ăn uống tốt như: ăn trứng gà, canh gà hầm, canh cá, cháo kê… và ăn kèm với rau củ phì hợp sẽ giúp dễ tiêu hóa, mau lành vết thương và có lợi cho việc phục hồi sức khỏe cho sản phụ và tốt trong thời gian cho con bú.
Xem thêm: Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì?
Luôn giữ cho bộ phận sinh dục sạch sẽ
Luôn giữ cho bộ phận sinh dục được sạch sẽ để phòng tránh viêm nhiễm. Điều này vô cùng quan trọng đối với sản phụ. Sản phụ ra mồi hôi nhiều, bộ phận sinh dục lại tiết ra khí hư vì vậy cần phải chú ý vệ sinh sạch sẽ. Sau khi đại, tiểu tiện cần dùng giấy sạch lau từ trước ra sau, trong vòng 4 tuần sau khi sinh, không được tắm bồn mà nên tắm vòi hoa sen hoặc dùng gáo nước. Có thể dùng nước sạch hoặc thuốc sát trùng để rửa bộ phận sinh dục ngoài, mỗi ngày 2 đến 3 lần. Băng vệ sinh phải thay thường xuyên, luôn giữ cho bộ phận sinh dục khô ráo, sạch sẽ.
Nếu phát hiện vết thương ở bộ phận sinh dục có dấu hiệu viêm nhiễm như sưng tấy, đau đớn…cần kịp thời đến bác sĩ để xử lý, đồng thời sử dụng thuốc kháng sinh thích hợp để chữa trị. Nên chọn loại quần lót mềm mại, mặc vừa vặn. Vết khâu trước khi tháo chỉ nên giữ gìn sạch sẽ, sau khi đại tiểu tiện chớ nên khử trùng.
Không nên bó bụng sau khi sinh
Một số sản phụ sau khi sinh liền quấn chặt từ hông đến bụng, đến cúi lưng cũng rất khó khăn. Khi có thể xuống giường đi lại, liền thay ngay bằng quần bó sát thân, hi vọng làm như vậy có thể khiến hình thể trở lại ngày xưa.
Sau khi sinh, tử cung bắt đầu hồi phục, trong khoảng 10 ngày có thể hạ xuống vào xương chậu, nhưng phải cần 6 tuần mới trở lại kích thước ban đầu. Mà những dây chằng cố định ở tử cung do kéo dài quá mức trong thời kỳ mang thai nên có phần lỏng lẻo so với lúc trước khi mang thai. Tổ chức hỗ trợ âm đạo và đáy chậu do phải căng ra quá mức khi sinh nở và bị tổn thương, khiến tính đàn hồi của chúng giảm xuống, không thể phục hồi hoàn toàn trạng thái như ban đầu, bị ảnh hưởng do tử cung phình to khi mang thai, thành bụng sau khi sinh rất lỏng lẻo, khoảng 6-8 tuần mới có thể dần hồi phục.
Việc bó bụng sau khi sinh sẽ làm tăng sức ép ở bụng và làm giảm sức chống đỡ của dây chằng và cơ quan sinh sản dẫn đến tử cung rũ xuống, tử cung nghiêng gập mạnh về sau, thành trước và sau âm đạo phình ra…
Do vị trí cơ quan sinh sản thay đổi, khiến lưu thông máu trong khoang chậu không thông suốt, các đề kháng giảm, dễ dẫn đến các loại bệnh phụ khoa như viêm khoang chậu, viêm phụ kiện, hội chứng tụ máu trong khoang chậu…ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của sản phụ.
Trầm cảm sau sinh
Trầm cảm sau sinh là một trong nhiều biểu hiện phụ nữ có thể gặp phải bởi vì sau khi sinh, lượng hocmoon trong cơ thể người phụ nữ thay đổi, phụ nữ có thể bị thay đổi cảm xúc: chợt vui, chợt buồn hay thậm chí bật khóc không lý do. Lúc này, tâm lý phụ nữ dễ bị lo âu, chán nản hay dễ bị kích động và rất khó tập trung.
Trầm cảm sau sinh không chỉ không tốt cho người phụ nữ mà còn ảnh hưởng không tốt đến cả trẻ sơ sinh. Khi trẻ sơ sinh được khoảng 3 tháng tuổi là đã có thể cảm nhận và đáp ứng lại được các biểu hiện tình cảm của mẹ. Chứng trầm cảm sau sinh của phụ nữ ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển tình cảm, ngôn ngữ, nhận thức… của trẻ. Đáng lo nhất, khi quá căng thẳng và trầm cảm, người mẹ có thể mắc chứng hoang tưởng và ghét con.
Lưu ý dành cho phụ nữ sau sinh: Người phụ nữ hãy thẳng thắn nhờ chồng, nhờ người thân giúp đỡ việc nhà và cùng chăm con. Đồng thời, người phụ nữ cũng cần học cách tự cân bằng cuộc sống và dành thời gian thư giãn cho chính bản thân mình. Khi áp lực gia đình được chia sẻ bớt, người mẹ sẽ thấy tinh thần thư thái hơn, yêu đời hơn và gắn kết với con hơn.
Mất ngủ sau sinh
Sau khi sinh con người phụ nữ thường rất khó ngủ, ngủ không yên giấc, chập chờn và ngủ ít hơn so với bình thường. Việc mất ngủ làm hạn chế khả năng chăm sóc con của mẹ.
Ngoài ra, khi không được ngủ đủ giấc còn khiến cho phụ nữ dễ bị mất sữa cho trẻ bú và sinh ra nhiều chứng bệnh khác như: cáu gắt vô cớ, nói nhiều và hay cằn nhằn…
Lời khuyên dành cho phụ nữ: Phụ nữ sau sinh cần ngủ đủ giấc để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như chất lượng sữa tiết ra. Nếu có thể bạn nên tranh thủ chợp mắt vào ban ngày, hoặc nhờ chồng hay người thân chăm con để ngủ một giấc dài vào cuối tuần. Thêm vào đó, hãy tạo cho mình thói quen tập thể dục và đi ngủ đúng giờ…
Trường hợp bạn vẫn thiếu ngủ mà không thể tự khắc phụ được, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để nhận được tư vấn tốt nhất.
Cân nặng sau sinh
Sau khi sinh thân hình của người phụ nữ sẽ không còn thon gọn như xưa nên việc lấy lại vóc dáng sau khi sinh luôn là vấn đề được đề cao. Nhưng dù có nôn nóng như thế nào đi nữa thì cũng cần thời gian để cơ thể phục hồi rồi mới tính đến việc tập thể dục.
Lời khuyên dành cho phụ nữ muốn lấy lại vóc dáng sau sinh: Kiên nhẫn, cho cơ thể thời gian để phục hồi. Bạn chỉ nên tập luyện kể từ khi chấm dứt 4 tháng nghỉ dưỡng sau sinh. Cho tới khi con bạn cai sữa, bạn mới nên thực hiện chế độ ăn kiêng của mình. Ngoài ra, bạn cũng nên biết rằng, cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu là bạn cũng có một lợi thế to lớn trong quá trình giảm cân sau sinh đấy.
Trên đây là những điều cần biết sau khi sinh phụ nữ sau sinh nên lưu ý để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe. Ngoài ra, nếu nhận thấy cơ thể có những thay đổi bất thường gì thì nên đến gặp bác sĩ phụ khoa để được tư vấn thêm. Chúc mẹ và bé luôn khỏe mạnh!
Xem thêm: Những triệu chứng sau sinh mẹ cần biết