Mỗi vùng miền có nguồn thực phẩm và thói quen ăn uống đặc trưng khác nhau. Cơ thể chúng ta cùng khả năng tiêu hóa, hấp thu dưỡng chất ở mỗi người mỗi khác. Chính vì vậy, nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người không hoàn toàn giống nhau. Sự khác biệt thể hiện rõ ràng ở mỗi vùng lãnh thổ. Đó là lý do mỗi quốc gia đều cố gắng xây dựng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị của riêng của mình. Người Việt Nam cũng vậy. Bài viết này chúng tôi xin nói đến việc bổ sung acid folic trước khi mang thai và khi mang thai ở phụ nữ Việt Nam.
Nội dung chính
Tại sao cần bổ sung Acid folic?
Axit folic – dạng folate nhân tạo (còn gọi là Vitamin B9) là dưỡng chất mà mọi người đều cần cung cấp đủ hàng ngày. Axit folic/folate giúp cơ thể tạo ra tế bào hồng cầu mới khỏe mạnh. Các tế bào hồng cầu mang oxy đến tất cả các bộ phận của cơ thể để duy trì sự sống. Nếu không tạo đủ hồng cầu sẽ dẫn tới thiếu máu với các biểu hiện điển hình là xanh xao, mệt mỏi, yếu ớt cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Acid folic đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ trước và trong khi mang thai, giúp bảo vệ thai nhi chống lại dị tật ống thần kinh, ngăn ngừa sảy thai và các dị tật bẩm sinh khác. Các nghiên cứu cho thấy, nếu không nhận đủ axit folic trước và trong khi mang thai, em bé sẽ có nguy cơ bị dị tật ống thần kinh cao hơn. Bổ sung đủ 400mcg acid folic/ngày từ trước khi mang thai và trong 3 tháng đầu giúp giảm 70% tỷ lệ khuyết tật ống thần kinh ở trẻ.
Khiếm khuyết ống thần kinh (nứt đốt sống, thiếu một phần não hoặc không có não, thoát vị não, não úng thủy…) là dị tật bẩm sinh nghiêm trọng ảnh hưởng đến cột sống, tủy sống hoặc não bộ và có thể gây tử vong cho trẻ.
Dị tật ống thần kinh này xảy ra trong vài tuần đầu tiên của thai kỳ (trong vòng 27 ngày từ khi trứng được thụ tinh), thường là trước khi người phụ nữ biết mình có thai. Khoảng một nửa phụ nữ mang thai mà không có kế hoạch trước. Vì vây, để phòng ngừa dị tật ống thần kinh các chuyên gia khuyên tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (kể cả khi chưa có kế hoach mang thai) nên bổ sung đủ axit folic mỗi ngày.
Bổ sung acid folic bằng cách nào?
Thông qua các loại thực phẩm: Folate được tìm thấy trong một số thực phẩm tự nhiên như:
- Gan động vật, bầu dục, gia cầm, thịt
- Các loại rau: Rau chân vịt, măng tây, cản xoăn và các loại rau lá xanh đậm khác
- Các loại hạt: đậu, đỗ, lạc…
- Các loại ngũ cốc, quả hạch
- Hoa quả: dâu tây, cam, dưa hấu, lê…
Thông qua thuốc uống: Hầu hết các vitamin tổng hợp đều có chứa acid folic. Tuy nhiên, cần kiểm tra hàm lượng cụ thể để đảm bảo không thiếu hoặc thừa.
Cần bổ sung bao nhiêu axit folic?
Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng quốc gia, tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ Việt Nam cần bổ sung 400mcg folate mỗi ngày. Phụ nữ mang thai nên bổ sung 400 – 600mcg folate mỗi ngày, phụ nữ cho con bú cần bổ sung 500mcg folate/ngày. Giới hạn tiêu thụ tối đa của Folate là 800mcg/ngày (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung).
Nhu cầu khuyến nghị Acid Folic (mcg/ngày) cho phụ nữ Việt Nam
Một số trường hợp có thể cần bổ sung acid folic liều cao hơn nhưng cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp. Các trường hợp cần bổ sung liều cao như:
- Tiền sử có con bị dị tật ống thần kinh, tiền sử gia đình có thành viên bị dị tật ống thần kinh
- Bị gai cột sống và muốn có thai
- Đang uống thuốc để điều trị bệnh động kinh, tiểu đường tuyp 2, viêm khớp dạng thấp, lupus… Các thuốc này có thể làm giảm khả năng hấp thu acid folic của cơ thể
- Đang lọc máu vì bệnh thận
- Suy giảm chức năng đường ruột như: bệnh viêm ruột, bệnh celiac… ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ acid folic của cơ thể
Chỉ bổ sung acid folic từ thực phẩm có đủ không?
Mặc dù có khá nhiều trong thực phẩm tuy nhiên phụ nữ mang thai rất khó có thể cung cấp đủ acid folic nếu chỉ bổ sung từ thức ăn hàng ngày bởi hai lý do chính sau:
- Cơ thể chúng ta hấp thu folate từ thực phẩm khó hơn dạng acid folic tổng hợp. Giá trị dinh dưỡng tối đa của folate trong thực phẩm chỉ bằng 50% giá trị dinh dưỡng của acid folic dạng uống bổ sung.
- Folate trong thực phẩm không bền, rất nhạy cảm với sự phân hủy của nhiệt độ, tia cực tím hoặc chất oxy hóa. Trong quá trình nấu ăn, tỷ lệ mất có thể từ 50-90%, có khi là 100% khi nấu ở nhiệt độ cao và nhiều nước.
☛ Xem chi tiết: Bổ sung axit folic cho bà bầu như thế nào?
Có khi nào bổ sung thừa acid folic không?
Tất nhiên là Có. Bạn không thể nhận quá nhiều folate từ thực phẩm tự nhiên nhưng bạn có thể nhận được nhiều acid folic hơn nhu cầu khi bổ sung liều cao từ các sản phẩm nhân tạo như vitamin tổng hợp và thực phẩm bổ sung tăng cường acid folic.
Lưu ý: 800mcg acid folic/ngày là giới hạn tiêu thụ tối đa (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung), trong khi đó nhu cầu thông thường hàng ngày chỉ 400-600mcg là đủ. Vì vậy, để an toàn nên tính toán hàm lượng acid folic thu được trong khoảng 400-600mcg/ngày mà thôi.
Với các trường hợp đặc biệt cần bổ sung liều cao thì cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp.
Bổ sung thừa acid folic gây nguy hiểm gì?
Bổ sung quá nhiều axit folic làm che giấu các dấu hiệu của tình trạng thiếu vitamin B12, khiến việc phát hiện bệnh không kịp thời, có thể gây tổn thương thần kinh.
Liều cao acid folic có thể gây tiêu chảy, nổi mẩn, rối loạn giấc ngủ, nôn, đầy bụng, chuột rút…
Một số bằng chứng cho thấy, bổ sung acid folic liều cao kéo dài có thể gây ra các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng: Ở mức liều từ 800-1200mcg acid folic/ngày có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim trên các bệnh nhân có vấn đề về tim, tăng nguy cơ ung thư phổi, tăng nguy cơ trẻ bị tự kỷ sau này…
Acid folic là dưỡng chất mẹ bầu cần lưu ý cung cấp đủ hàng ngày để cơ thể khỏe mạnh, thai nhi phát triển tối ưu. Tuy nhiên không phải cứ bổ sung nhiều là tốt, cần tính toán để lựa chọn sản phẩm cung cấp acid folic ở liều lượng vừa đáp ứng đủ nhu cầu của mình mà thôi.
Tien says
Vk em đàn uống procare daimon. Và đưoejc bác sĩ kê thêm 1mg axitfolic 1 ngày. Vk em tuần 14 rồi ạ. Vậy có quá liều axit folic không ạ
Hiển thị trả lời
Dinh Dưỡng Bà Bầu says
Chào bạn Tien,
Không rõ tình hình sức khỏe thai kỳ của vợ bạn có điều gì đặc biệt cần lưu ý không?
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc Gia VN, với một thai kỳ bình thường phụ nữ mang thai chỉ cần bổ sung 400-600mcg acid folic/ngày là đủ. Việc bổ sung acid folic với liều cao hơn khuyến nghị chỉ nên thực hiện khi thuộc các trường hợp đặc biệt như: kết quả xét nghiệm có thiếu folat, tiền sử sinh con dị tật ống thần kinh, tiền sử gia đình có người bị dị tật ống thần kinh, đang dùng thuốc chống trầm cảm… Và khi đó cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp.
Thuốc PM Procare diamond đã cung cấp 500mcg acid folic, đáp ứng đủ nhu cầu của phụ nữ mang thai. Với một thai kỳ bình thường mẹ bầu chỉ cần uống mỗi ngày 01 viên PM Procare diamond là đủ. KHông nên bổ sung thêm acid folic để tránh gặp phải các tác dụng không mong muốn do dư thừa bạn nhé!
CHúc bạn và gia đình mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Mai says
Chào bác sĩ. Cho tôi hỏi hiện nay tôi đang mang thai tuần thứ 7. Tôi đã đang sử dụng thuốc axit folic 5MG dạng viên nén. Tôi muốn sử dụng thêm vitamin tổng hợp được không ạ. Tôi cảm ơn
Hiển thị trả lời
Dinh Dưỡng Bà Bầu says
Chào bạn Mai,
Theo khuyến nghị của tổ chức Y tế thế giới, nhu cầu acid folic mẹ bầu cần cung cấp là khoảng 400-600mcg/ngày.
Sản phẩm bạn đang dùng cung cấp 5mg acid folic (tương đương 5000mcg) Việc bổ sung acid folic liều cao như vậy chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ trong các trường hợp đặc biệt như: thiếu acid folic bệnh lý, tiền sử có con/gia đình có người bị dị tật ống thần kinh, đang dùng thuốc chống trầm cảm… Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng.
Không rõ thuốc bổ tổng hợp bạn đang định dùng cụ thể là loại nào? Tuy nhiên đa phần các thuốc bổ sung tổng hợp cho bà bầu đều có cung cấp acid folic. Thời gian này bạn chỉ cần uống thuốc bổ tổng hợp là đủ. Với một thai kỳ bình thường bạn nên lựa chọn sản phẩm cung cấp acid folic trong khoảng 400-600mcg/ngày là tốt nhất bạn nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
xuyen says
tuan nay co can bo sung acid floic ko ak?
Hiển thị trả lời
Dinhduongbabau says
Chào bạn Xuyên,
Acid folic (hay còn gọi là Folat, Vitamin B9) đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển, phân chia tế bào, cho sự hình thành tế bào máu. Axit folic cần cho quá trình tổng hợp nhân tế bào, cho sự hình thành nhau thai, sự tăng trưởng của bào thai… Trong khi đó acid folic không có nhiều trong thực phẩm hàng ngày, đồng thời dễ bị phân hủy trong quá trình chế biến. Chính vì vậy, đây là dưỡng chất quan trọng cần cung cấp đủ hàng ngày trong suốt thai kỳ và cả khi cho con bú bạn nhé!
Theo khuyến nghị của viện dinh dưỡng, phụ nữ mang thai VN cần bổ sung 400-600mcg acid folic/ngày. Ngoài acid folic thì mẹ bầu cần cung cấp nhiều dưỡng chất khác như:
– DHA/EPA cần thiết cho sự phát triển não bộ, thị giác, hệ miễn dịch của trẻ; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ: sảy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giất, đái tháo đường thai kỳ,… Thành phần dầu cá tự nhiên dạng Triglycerid với tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 là tỷ lệ vận chuyển tối ưu qua nhau thai và phát huy tác dụng tốt nhất.
– Sắt giúp tạo máu, phòng sảy thai, sinh non, suy dinh dưỡng bào thai,…
– Canxi: giúp phát triển hệ xương – răng, phòng ngừa chứng loãng xương cho mẹ sau này…
– I-ốt giúp phát triển não bộ, tuyến giáp của trẻ, ngăn ngừa các rối loạn do thiếu I-ốt: chứng đần độn, chậm phát triển,…
– Kẽm: cần thiết cho sự phát triển bình thường của thai và bánh nhau. Thiếu Kẽm ở mẹ là nguyên nhân của suy dinh dưỡng bào thai
– Mg: cần thiết cho quá trình trao đổi chất của calci, photpho, natri, kali, vitamin C, một số vitamin nhóm B; giúp điều hòa trạng thái thần kinh và chức năng vận động của hệ cơ; chuyển hóa đường, chất béo… thành năng lượng
– Các vitamin A,B,C,D,E và khoáng chất khác.
Để cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cho cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phát triển tối ưu, bạn có thể tham khảo sử dụng cặp đôi bổ sung dinh dưỡng cho mẹ mang thai và sau sinh là Procare và Magcaldi. Với một thai kỳ bình thường, ngoài tăng cường chế độ ăn, mẹ bầu chỉ cần bổ sung cặp đôi này là đủ.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Thuy Dung says
Xin chao
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Thùy Dung,
Vui lòng để lại thông tin cần tư vấn tại đây để được chuyên gia giải đáp trong thời gian sớm nhất bạn nhé!
Thân ái,
Hiển thị trả lời
HA says
cho e hỏi là có loại thuốc acid folic nào riêng biệt mà k gộp chung với sắt k ạ. vì e đang bị thừa sắt nhiều nên k thể uống các loại thuốc tổng hợp được ạ
Hiển thị trả lời
Dinhduongbabau says
Chào bạn,
Trên thị trường có cả thuốc chỉ cung cấp acid folic riêng lẻ bạn nhé!
Tuy nhiên, khi mang thai ngoài acid folic thì bạn cần cung cấp nhiều dưỡng chất khác nữa như:
– DHA/EPA cần thiết cho sự phát triển não bộ, thị giác, hệ miễn dịch của trẻ; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ: sảy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giất, đái tháo đường thai kỳ,… Thành phần dầu cá tự nhiên dạng Triglycerid với tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 là tỷ lệ vận chuyển tối ưu qua nhau thai và phát huy tác dụng tốt nhất.
– Canxi: cần thiết cho sự phát triển hệ xương – răng của trẻ, phòng ngừa chứng loãng xương cho mẹ sau này…
– I-ốt giúp phát triển não bộ, tuyến giáp của trẻ, ngăn ngừa các rối loạn do thiếu I-ốt: chứng đần độn, chậm phát triển,…
– Kẽm: cần thiết cho sự phát triển bình thường của thai và bánh nhau. Thiếu Kẽm ở mẹ là nguyên nhân của suy dinh dưỡng bào thai
– Mg: cần thiết cho quá trình trao đổi chất của calci, photpho, natri, kali, vitamin C, một số vitamin nhóm B; giúp điều hòa trạng thái thần kinh và chức năng vận động của hệ cơ; chuyển hóa đường, chất béo… thành năng lượng
– Các vitamin A,B,C,D,E và khoáng chất khác.
Với trường hợp thừa sắt, việc hạn chế bổ sung thêm sắt là cần thiết. Tuy nhiên cần tính toán tới việc bổ sung thêm nhiều dưỡng chất khác nữa để có thể đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho mẹ và con mạnh khỏe, phát triển tối ưu.
Để bổ sung dinh dưỡng, bạn có thể tham khảo sử dụng thuốc bổ tổng hợp PM Procare mỗi ngày. Thuốc PM Procare cung cấp đầy đủ các dưỡng chất bao gồm: DHA, EPA, acid folic, I-ốt, Mg, kẽm… và Hàm lượng sắt nguyên tố trong sản phẩm không cao, chi 5mg sắt nguyên tố/1 viên. Với lượng sắt tối thiểu này, không đủ để làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ do thừa sắt gây ra nếu bạn dùng hàng ngày. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị trực tiếp trước khi dùng bạn nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời