Khi mang thai, lượng chất sắt và canxi trong cơ thể là điều mẹ cần quan tâm nhất. Tuy nhiên mẹ không nên tự ý sử dụng do việc bổ sung hai loại chất này cần có liều lượng cụ thể, tránh tình trạng “bổ quá hóa hại” cho cả mẹ và thai nhi.
Nội dung chính
Bổ sung sắt và canxi cho bà bầu – Thừa, thiếu đều nguy hiểm
Theo Trưởng khoa khám BV Phụ sản Hà Nội, Bác sĩ Lương Thanh Bình cho biết bà bầu thường bị thiếu sắt và canxi do trong quá trình lớn lên thai nhi thường sử dụng sắt và canxi của mẹ để phát triển.
Nhu cầu canxi ở phụ nữ có thai là 1.200mg còn đối với sắt là khoảng 30 mg/ngày. Các chị em nên bổ sung qua các nguồn thực phẩm, có thể dùng thêm sắt và canxi ở dạng thuốc nhưng cần có sự tư vấn của bác sĩ để kiểm soát hàm lượng sắt và canxi có trong cơ thể.
Để hiểu kĩ hơn mức độ nguy hiểm của các rối loạn do thiếu hoặc thừa sắt gây ra, các mẹ có thể tham khảo thông tin dưới đây.
Thiếu hoặc thừa sắt nguy hiểm như thế nào?
Khi cơ thể mẹ thiếu sắt, thai nhi không đủ dưỡng chất để phát triển dẫn đến nguy cơ bị nhẹ cân, suy dinh dưỡng, nặng có thể sinh non, sảy thai. Thiếu hụt sắt trong giai đoạn thai kì có thể ảnh hưởng đến trí tuệ và thể chất em bé sau này.
Về phần mẹ có thể bị mệt mỏi, đau đầu thiếu máu và dễ bị nhiễm trùng hơn. Thiếu sắt làm tăng nguy cơ tai biến sản khoa. ¼ trường hợp thai phụ tử vong có vấn đề liên quan đến thiếu sắt, nhất là tai biến xuất huyết sau sinh.
Đọc tiếp: Dấu hiệu nhận biết thiếu sắt mẹ bầu nên quan tâm
Ngược lại, nếu cơ thể mẹ dư thừa sắt (thường do bổ sung quá mức cần thiết) sẽ làm tăng nồng độ huyết sắc trong máu người mẹ và tăng nồng độ sắt tự do trong máu thai nhi gây cản trở quá trình tạo máu bình thường của thai nhi. Hậu quả mẹ có thể sinh non, con thiếu cân thậm chí có thể tử vong. Một số biểu hiện dùng sắt quá liều như tiêu chảy, đi tiểu có máu, đau bụng, buồn nôn. Khi xuất hiện các triệu chứng này mẹ nên đi khám ngay, tuyệt đối không ở nhà đợi bệnh tự thuyên giảm.
Một số trường hợp khi chào đời mông trẻ bị xanh từng mảng có thể do thời kì mang thai mẹ bị thừa sắt và thai nhi hấp thu chất từ mẹ, rất may là đây là triệu chứng lành tính khi trẻ lớn lên có thể tự biến mất. Tuy nhiên nếu mẹ bị thừa sắt và nhiễm vào gan có thể khiến gan bị xơ cứng, sạm da là biểu hiện dễ thấy nhất.
Việc bổ sung sắt bằng chế độ dinh dưỡng sẽ an toàn và dễ kiểm soát hơn là bổ sung dạng thuốc. Nếu mẹ cần phải uống thuốc bổ sung thêm sắt thì cần theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý sử dụng có thể gây các tổn thương không mong muốn đến các cơ quan trong cơ thể như xơ gan, rối loạn chức năng tụy gây đái tháo đường, rối loạn chức năng tim mạch.
Bổ sung canxi ảnh hưởng đến thai nhi và bà bầu như thế nào?
Theo chuyên gia tư vấn dinh dưỡng, trong thời gian mang thai cơ thể mẹ sẽ sử dụng canxi dự trữ xương và răng để cung cấp canxi cho thai nhi, nếu lượng canxi không đủ có thể khiến thai nhi bị còi xương, thiếu hụt ở mức độ nặng có thể gây ảnh hưởng đến phát triển thể chất, biến dạng, cụ thể:
- Việc tạo xương và mầm răng giai đoạn bào thai có thể dẫn đến những khiếm khuyết các bộ phần này kéo dài đến tuổi trưởng thành.
- Lúc trẻ ra đời có thể bị mềm hộp sọ do thiếu canxi, thóp trước và thóp sau rộng. Trẻ có thể khóc tím tái mặt mày do thắt, co giật bởi hạ canxi huyết.
- Một số biểu hiện bà bầu thiếu canxi như đau mỏi xương khớp, chuột rút thường xuyên, có thể bị co giật do hạ canxi máu.
- Ngoài ra, thiếu canxi còn khiến bà bầu mệt mỏi, xương khớp thoái hóa sớm, mọc gai xương, lõm xương và gây mất xương
Không chỉ thiếu canxi mới ảnh hưởng đến sức khỏe của bà bầu và thai nhi mà dư thừa canxi cũng gây tác hại không kém, bao gồm:
- Làm tăng nồng độ canxi trong máu của thai nhi dẫn đến thóp bị kín sớm, biến dạng xương hàm rộng và nhô ra trước ảnh hưởng đến cả sức khỏe và thẩm mỹ.
- Ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất giữa mẹ và thai nhi do bánh nhau bị tăng độ canxi hóa. Mẹ dễ bị khô miệng, táo bón, đau đầu, mệt mỏi hay khát và chán ăn.
- Trường hợp nồng độ canxi trong máu cao mà mẹ không uống đủ nước có thể gây ra canxi tích đọng trong nước tiểu tạo sỏi thận.
- Thừa canxi cũng có thể gây tổn thương đường ruột giảm hấp thu các chất dinh dưỡng khác, đặc biệt là sắt
Lưu ý: Nếu mẹ chỉ bổ sung canxi qua khẩu phần ăn thì hiếm khi xảy ra hội chứng thừa canxi, nhưng nếu cơ thể mẹ nạp quá nhiều alkali (kiềm) mỗi ngày trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng thừa canxi. Các triệu chứng thường gặp bao gồm: co cứng cơ, buồn nôn, đi tiểu nhiều, táo bón, rối loạn trí nhớ, hôn mê và nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Do đó, mẹ muốn bổ sung canxi dưới dạng thuốc nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn, nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm nếu có các dấu hiệu bất thường.
Bổ sung đúng đủ lượng sắt và canxi trong khi mang thai là điều rất quan trọng, nếu có điều gì còn băn khoăn và chưa chắc chắn các mẹ nên hỏi bác sĩ của mình. Lưu ý là bổ sung canxi có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ một số chất khác, do đó các bà bầu cần xin tư vấn từ bác sĩ nếu muốn bổ sung các chất khác nhau. Các mẹ cũng nên tìm hiểu về chế độ ăn uống lành mạnh cân bằng trong khi mang thai để đảm bảo rằng mình.
Xem thêm:
