Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ: Nhanh lành vết mổ, sữa đổ ào ào

Mẹ đã biết ăn gì, kiêng gì để nhanh hồi phục vết thương tăng cường lượng sữa sau khi sinh mổ chưa? Nếu mẹ vẫn còn đau đầu vì không biết ăn gì sau sinh mổ thì có thể tham khảo thông tin về chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ dưới đây. Bài viết sau sẽ giúp mẹ biết được các dưỡng chất sản phụ cần bổ sung, chế độ dinh dưỡng phù hợp giai đoạn mới sinh mổ và các món ăn tốt cho cả mẹ và em bé vừa ra đời.

Sinh mổ đồng nghĩa người mẹ đó phải chịu thiệt thòi hơn những mẹ sinh thường. Chẳng phải tự nhiên mà người ta nói sinh mổ làm tổn hại 3 năm tuổi thọ, người mẹ được chỉ định sinh mổ sẽ phải trải qua một cuộc phẫu thuật kéo dài từ 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ. Đến khi hồi phục thời gian cũng lâu hơn, vì vết mổ dài hơn rất nhiều so với vết rạch ở tầng sinh môn khi sinh thường. Sẽ phải mất hơn 1 tuần để vết thương đóng vảy dần, 2-3 tháng để tạo sẹo, trong một năm đầu cảm giác đau ở vết mổ vẫn có thể thỉnh thoảng xuất hiện trong khi sinh thường chỉ cần 1 tháng để hồi phục.

Vất vả là như thế cho nên chế độ dinh dưỡng cho mẹ sinh mổ rất cần được chú trọng. Có 3 điều quan trọng mà chế độ dinh dưỡng cho mẹ sinh mổ phải đáp ứng được, bao gồm:

• Đầy đủ dưỡng chất để cơ thể hồi phục sức khỏe. Thực đơn sau khi sinh mổ cần đáp ứng đủ chất dinh dưỡng để vết thương mau lành lại, tránh các loại có thể ảnh hưởng xấu đến vết mổ.
• Hỗ trợ chức năng tiêu hóa tốt hơn. Sau khi mổ, mẹ thường phải tránh đi lại nhiều, ít vận động cùng tác động trong quá trình mổ (thuốc, mất nước, vết mổ) khiến hệ tiêu hóa vận hành kém hơn. Do đó, cần có thực phẩm giàu nước, rau xanh, các loại bổ sung lợi khuẩn để kích thích đường tiêu hóa.
• Gọi sữa “nhanh” về. Đối với các mẹ sinh mổ, cần phải đợi ít nhất 2 tiếng trong phòng hồi sức sau đó mới có thể cho con bú. Đôi khi ảnh hưởng của thuốc gây tê, thuốc kháng sinh và cảm giác đau đớn ở vết mổ khiến sữa về chậm hơn. Chế độ ăn giàu thực phẩm lợi sữa sẽ là giải pháp an toàn nhất lúc này.

Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ – Thay đổi dần lượng và loại thức ăn phù hợp

Vừa mới sinh mổ, ruột đang còn chịu ảnh hưởng bị giảm vận động tiêu hóa. Nếu mẹ ăn thức ăn đặc sớm sẽ tăng áp lực lên hoạt động đường ruột gây ra đầy hơi, khó tiêu, tích tụ lâu ngày có thể dẫn tới táo bón và đầy khí trong ruột. Vì thế nếu mẹ muốn ăn cần đợi ít nhất 6 tiếng sau khi mổ để chức năng ruột phục hồi, nếu mẹ cảm thấy đói quá thì chỉ nên ăn nhẹ súp, cháo trắng để tăng nhu động ruột, dễ tiêu hóa, thúc đẩy “xì hơi” cũng như bài tiết dễ dàng hơn.

Ngày thứ 1-2 sau khi sinh, mẹ có thể ăn các thức ăn dễ tiêu hóa nhưng không nên có nhiều dầu mỡ. Đến ngày thứ 3-4 có thể ăn thêm ít canh. Thường sau một tuần thì các mẹ có thể dùng các món ăn bình thường, có thể bổ sung dần các loại protein như thịt, cá… vào các bữa ăn hàng ngày. Mẹ lưu ý là thời gian này mình vẫn ít vận động, nếu bổ sung nhiều dinh dưỡng có thể bị táo bón nên hãy thêm vào thực đơn các loại rau xanh tính mát như bí đao, rau ngót, mướp, rau mồng tơi để phòng ngừa tình trạng này nhé.

Những điều cần lưu ý về dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ:

• Mẹ không nên ăn quá no trong một bữa, nên chia thành 5 bữa mỗi ngày, 3 bữa chính và 2 bữa phụ để cơ thể tiêu hóa tốt hơn.
• Sức ăn mỗi người là khác nhau, mẹ có thể điều chỉnh lượng tiêu thụ để phù hợp với mình nhưng cần đảm bảo đủ các dưỡng chất cần thiết được đề cập ở dưới đây.
• Thịt cá cần nấu chín kĩ để loại bỏ vi khuẩn, giun sán gây hại. Rau củ chỉ nên nấu chín tới để giữ vitamin, hoa quả thì nên rửa sạch, ngâm nước muối và gọt vỏ trước khi ăn.
• Uống đủ 1,5-2 lít nước để hạn chế tình trạng viêm đường tiết niệu thường gặp ở phụ nữ sau sinh và kích thích tiết sữa.

Những thực phẩm nên bổ sung sau sinh mổ

Các mẹ có thể tham khảo danh sách sác nhóm chất cần thiết cần có trong chế độ dinh dưỡng sau sinh mổ để đáp ứng được quá trình hồi phục sức khỏe cơ thể mẹ và tạo nguồn sữa dồi dào đủ chất cho con.

Nhóm thực phẩm giàu protein – Tái tạo tế bào

Protein giúp tái tạo tế bào và mô hư hại và làm lành vết thương. Bổ sung protein giúp cơ thể hồi phục lại sau quá trình sinh mổ nhanh hơn. Khi cơ thể lành lại, mẹ bớt đau hơn việc tiết sữa cũng dễ dàng hơn. Các nguồn protein mẹ có thể sử dụng như thịt lợn, thịt gà, trứng, sữa cùng các chế phẩm. Mẹ nên chọn thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da. Hoặc các loại protein thực vật như đậu, các loại hạt, sữa thực vật.

Nhóm thực phẩm chứa Vitamin A – Ngăn ngừa nhiễm trùng

Vitamin A có tác dụng như một chất chống oxy hóa, tăng cường hệ thống miễn dịch. Một số thực phẩm giàu vitamin A như các loại trái cây rau quả có màu vàng (cà rốt, khoai lang, bí đỏ, xoài, dưa đỏ, mơ); các loại rau màu xanh đậm (cải xoăn, rau bina), thực phẩm khác như củ cải, trứng đậu, cá hồi, cá ngừ.

Nhóm thực phẩm chứa Vitamin E – Giảm thâm sẹo mổ

Có tác dụng hỗ trợ quá trình làm lành vết thương, làm mờ sẹo. Vitamin E có nhiều trong hạt hướng dương, hạnh nhân, quả phỉ, lạc, các loại dầu thực vật, rau bina, nông cải xanh, mầm lúa mì,…

Nhóm thực phẩm chứa Vitamin C – Đẩy nhanh quá trình làm lành vết thương

Bổ sung vitamin C sau sinh giúp đẩy nhanh quá trình làm lành vết thương. Trẻ sơ sinh vốn đang có hệ miễn dịch non kém, khi vitamin C đi vào sữa mẹ giúp trẻ bú sữa mẹ tăng thêm sức đề kháng. Thực phẩm chứa nhiều vitamin C bao gồm ớt chuông, bông cải xanh, trái cây họ cam quýt, dâu tây, cà chua, dưa hấu, bắp cải, súp lơ, khoai tây, rau bina, đậu hà lan.

Kẽm – Tham gia quá trình tổng hợp protein và collagen

Kẽm giúp các enzyme trong cơ thể thực hiện chức năng, trong đó có nhiều enzyme liên quan quan đến việc làm lành vết mổ, đặc biệt là trong quá trình sản xuất collagen. Kẽm còn hỗ trợ quá trình phân chia tế bảo để cơ thể có thể sử dụng một số loại protein nhất định. Mẹ có thể bổ sung kẽm từ các loại thịt, hải sản, đậu, hạt, sữa, phô mai.

Những thực phẩm nên kiêng ăn sau khi sinh mổ

Bổ sung dinh dưỡng sau khi sinh là điều cần thiết, tuy nhiên đối với những bà mẹ sinh mổ không phải món ăn nào cũng tốt cho thể trạng của mẹ lúc này. Mặt khác dinh dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng đến CHẤT và LƯỢNG sữa cung cấp cho con. Do đó, ngoài đảm bảo thực đơn cung cấp đủ chất cho mẹ và bé, thì phải lưu ý kiêng một số thực phẩm sau để không ảnh hưởng đến vết mổ và sữa mẹ.

• Giống như sinh thường, sinh mổ cũng cần kiêng đồ chua, đồ lạnh. Các loại thực phẩm này làm cho mẹ dễ bị lạnh đường huyết.
• Các loại rau bổ sung chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa của mẹ, tuy nhiên mẹ không nên ăn rau cải bẹ lúc này (tính mát) vì dễ bị tiểu són.
• Trong các loại thịt mẹ không nên ăn thịt trâu, thịt bò. Thịt trâu tính hàn, thịt bò thì có thế làm sẹo lồi, sẹo sẫm màu ảnh hưởng đến thẩm mĩ cơ thể.
• Nên kiêng ăn các loại hải sản trong thời gian này, vì chúng có thể gây ngứa khiến vết thương lâu lành.
• Thực phẩm phải kiêng ăn sau khi sinh mổ khác như: Xôi nếp, lòng trắng trứng, rau muống, thịt bò… có thể kéo dài thời gian lành vết thương, gây ra sẹo lồi, mủ ở vết thương
• Mẹ cũng nên tránh các thực phẩm có men vi sinh sống: dưa muối, cà, muối,… làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vết mổ và gây các vấn đề về tiêu hóa.
• Hạn chế các thực phẩm khó tiêu hóa, nhiều mỡ. Sinh mổ cùng với ít vận động sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, thời gian đầu mẹ nên ăn các món dễ tiêu.
• Các loại đồ kích thích như bia rượu, thuốc lá không những không tốt cho sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng đến mùi vị sữa.
• Thực phẩm nhiều gia vị: chua, cay, nóng,… dễ làm vết thương sưng, mưng mủ.
• Thực phẩm gây nhiều sắc tố đen có thể làm vết sẹo sâu hơn.

Các gợi ý món ăn bổ dưỡng cho mẹ sau khi sinh giúp vết thương sớm lành, nhiều sữa cho con

Món mặn

• Thịt nạc rim nghệ, gừng
• Thịt chân giò rim gừng
• Thịt lợn nạc kho tàu
• Gà ác tần thuốc bắc (ăn tối đa 2 con/ tuần, gần 2,3 lạng/con)
• Gà rang nghệ, gừng
• Đuôi bò hầm thuốc bắc
• Đậu phụ kho thịt
• Đậu phụ rán
• Tôm nõn rang thịt+gừng
• Cá diếc kho gừng
• Cá chép hấp thì là, hành
• Cá quả kho tộ
• Tôm nõn rim

Các loại cháo

• Cháo lươn, nước gừng:
• Cháo thịt lợn xay
• Cháo gà
• Cháo trứng
• Cháo thịt bò băm (sau khi vết mổ lành có thể sử dụng)

Món canh

• Chân giò nấu đu đủ xanh
• Canh đu đủ thịt thăn
• Canh mọc nấu rau củ thập cẩm
• Canh thì là nấu thịt thăn băm nhỏ
• Canh khoai tây cà rốt, xương
• Canh bí xanh, sườn
• Canh bí đỏ, đậu xanh, sườn
• Canh rau ngót, thịt nạc
• Canh đậu đỏ, hạt sen, mộc nhĩ, móng giò
• Canh hoa thiên lý, thịt nạc
• Canh trứng: Đậu phụ
• Canh xương,ngô, nước cơm rượu (lợi sữa). Sau khi ăn nên uống nước gừng
• Canh rau dền
• Canh ngải cứu nấu gà
• Canh mọc, hạt sen, nấm
• Canh hoa chuối nấu thịt thăn băm
• Canh đỗ đen nấu móng giò

Mẹ có thể tham khảo thêm CÔNG THỨC nấu 10 món ăn tốt nhất cho bà mẹ sau sinh tại đây: 10 món ăn bổ dưỡng tốt nhất cho bà mẹ sau sinh

Các món rau luộc hàng ngày

Rau: rau lang luộc, su su luộc, bầu luộc, mướp luộc, mướp xào thịt bò, đậu đũa luộc+hành, khoai lang luộc, rau dền luộc.

Hoa quả

Hoa quả: chuối sứ (chín) hấp trong nồi cơm (đã sôi cạn nước), na, hồng xiêm, nho, nhãn, thanh long, bơ, mãng cầu.

Nước uống

• Nước cam
• Nước táo
• Nước ngó sen
• Nứơc gạo rang và đậu đỏ
• Nước đậu đen
• Nước chè vằng
• Nước Vối
• Rau má
• Sữa ông thọ nóng
• Sữa đậu nành
• Sinh tố rau ngót

Tráng miệng

• Chè hạt sen
• Chè đỗ đen/đỗ xanh
• Chè ngô
• Chè mè đen

Các món ăn trên mẹ có kết hợp thay đổi hàng ngày để tạo nên những thực đơn phong phú, ngon miệng, quan trọng nhất là tốt cho sức khỏe của mẹ và đủ sữa cho con. Mẹ cũng cần chú ý các kiêng kỵ trong thực phẩm và làm theo khuyến nghị về chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ để tránh làm ảnh hưởng vết thương nhé.

Nếu mẹ muốn tìm hiểu kĩ hơn về chế độ dinh dưỡng khoa học và các thực phẩm vàng rất tốt cho tuyến sữa có thể đọc thêm bài viết sau: Làm thế nào để mẹ có sữa nhiều, sữa thơm và mát?

Theo Dinhduongbabau.net