Mỗi vùng miền có nguồn thực phẩm và thói quen ăn uống đặc trưng khác nhau. Cơ thể chúng ta cùng khả năng tiêu hóa, hấp thu dưỡng chất ở mỗi người mỗi khác. Chính vì vậy, nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người không hoàn toàn giống nhau. Sự khác biệt thể hiện rõ ràng ở mỗi vùng lãnh thổ. Đó là lý do mỗi quốc gia đều cố gắng xây dựng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị của riêng của mình. Người Việt Nam cũng vậy. Bài viết này chúng tôi xin nói đến việc bổ sung acid folic trước khi mang thai và khi mang thai ở phụ nữ Việt Nam.
Nội dung chính
Tại sao cần bổ sung Acid folic?
Axit folic – dạng folate nhân tạo (còn gọi là Vitamin B9) là dưỡng chất mà mọi người đều cần cung cấp đủ hàng ngày. Axit folic/folate giúp cơ thể tạo ra tế bào hồng cầu mới khỏe mạnh. Các tế bào hồng cầu mang oxy đến tất cả các bộ phận của cơ thể để duy trì sự sống. Nếu không tạo đủ hồng cầu sẽ dẫn tới thiếu máu với các biểu hiện điển hình là xanh xao, mệt mỏi, yếu ớt cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Acid folic đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ trước và trong khi mang thai, giúp bảo vệ thai nhi chống lại dị tật ống thần kinh, ngăn ngừa sảy thai và các dị tật bẩm sinh khác. Các nghiên cứu cho thấy, nếu không nhận đủ axit folic trước và trong khi mang thai, em bé sẽ có nguy cơ bị dị tật ống thần kinh cao hơn. Bổ sung đủ 400mcg acid folic/ngày từ trước khi mang thai và trong 3 tháng đầu giúp giảm 70% tỷ lệ khuyết tật ống thần kinh ở trẻ.
Khiếm khuyết ống thần kinh (nứt đốt sống, thiếu một phần não hoặc không có não, thoát vị não, não úng thủy…) là dị tật bẩm sinh nghiêm trọng ảnh hưởng đến cột sống, tủy sống hoặc não bộ và có thể gây tử vong cho trẻ.
Dị tật ống thần kinh này xảy ra trong vài tuần đầu tiên của thai kỳ (trong vòng 27 ngày từ khi trứng được thụ tinh), thường là trước khi người phụ nữ biết mình có thai. Khoảng một nửa phụ nữ mang thai mà không có kế hoạch trước. Vì vây, để phòng ngừa dị tật ống thần kinh các chuyên gia khuyên tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (kể cả khi chưa có kế hoach mang thai) nên bổ sung đủ axit folic mỗi ngày.
Bổ sung acid folic bằng cách nào?
Thông qua các loại thực phẩm: Folate được tìm thấy trong một số thực phẩm tự nhiên như:
- Gan động vật, bầu dục, gia cầm, thịt
- Các loại rau: Rau chân vịt, măng tây, cản xoăn và các loại rau lá xanh đậm khác
- Các loại hạt: đậu, đỗ, lạc…
- Các loại ngũ cốc, quả hạch
- Hoa quả: dâu tây, cam, dưa hấu, lê…
Thông qua thuốc uống: Hầu hết các vitamin tổng hợp đều có chứa acid folic. Tuy nhiên, cần kiểm tra hàm lượng cụ thể để đảm bảo không thiếu hoặc thừa.
Cần bổ sung bao nhiêu axit folic?
Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng quốc gia, tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ Việt Nam cần bổ sung 400mcg folate mỗi ngày. Phụ nữ mang thai nên bổ sung 400 – 600mcg folate mỗi ngày, phụ nữ cho con bú cần bổ sung 500mcg folate/ngày. Giới hạn tiêu thụ tối đa của Folate là 800mcg/ngày (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung).
Nhu cầu khuyến nghị Acid Folic (mcg/ngày) cho phụ nữ Việt Nam
Một số trường hợp có thể cần bổ sung acid folic liều cao hơn nhưng cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp. Các trường hợp cần bổ sung liều cao như:
- Tiền sử có con bị dị tật ống thần kinh, tiền sử gia đình có thành viên bị dị tật ống thần kinh
- Bị gai cột sống và muốn có thai
- Đang uống thuốc để điều trị bệnh động kinh, tiểu đường tuyp 2, viêm khớp dạng thấp, lupus… Các thuốc này có thể làm giảm khả năng hấp thu acid folic của cơ thể
- Đang lọc máu vì bệnh thận
- Suy giảm chức năng đường ruột như: bệnh viêm ruột, bệnh celiac… ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ acid folic của cơ thể
Chỉ bổ sung acid folic từ thực phẩm có đủ không?
Mặc dù có khá nhiều trong thực phẩm tuy nhiên phụ nữ mang thai rất khó có thể cung cấp đủ acid folic nếu chỉ bổ sung từ thức ăn hàng ngày bởi hai lý do chính sau:
- Cơ thể chúng ta hấp thu folate từ thực phẩm khó hơn dạng acid folic tổng hợp. Giá trị dinh dưỡng tối đa của folate trong thực phẩm chỉ bằng 50% giá trị dinh dưỡng của acid folic dạng uống bổ sung.
- Folate trong thực phẩm không bền, rất nhạy cảm với sự phân hủy của nhiệt độ, tia cực tím hoặc chất oxy hóa. Trong quá trình nấu ăn, tỷ lệ mất có thể từ 50-90%, có khi là 100% khi nấu ở nhiệt độ cao và nhiều nước.
☛ Xem chi tiết: Bổ sung axit folic cho bà bầu như thế nào?
Có khi nào bổ sung thừa acid folic không?
Tất nhiên là Có. Bạn không thể nhận quá nhiều folate từ thực phẩm tự nhiên nhưng bạn có thể nhận được nhiều acid folic hơn nhu cầu khi bổ sung liều cao từ các sản phẩm nhân tạo như vitamin tổng hợp và thực phẩm bổ sung tăng cường acid folic.
Lưu ý: 800mcg acid folic/ngày là giới hạn tiêu thụ tối đa (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung), trong khi đó nhu cầu thông thường hàng ngày chỉ 400-600mcg là đủ. Vì vậy, để an toàn nên tính toán hàm lượng acid folic thu được trong khoảng 400-600mcg/ngày mà thôi.
Với các trường hợp đặc biệt cần bổ sung liều cao thì cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp.
Bổ sung thừa acid folic gây nguy hiểm gì?
Bổ sung quá nhiều axit folic làm che giấu các dấu hiệu của tình trạng thiếu vitamin B12, khiến việc phát hiện bệnh không kịp thời, có thể gây tổn thương thần kinh.
Liều cao acid folic có thể gây tiêu chảy, nổi mẩn, rối loạn giấc ngủ, nôn, đầy bụng, chuột rút…
Một số bằng chứng cho thấy, bổ sung acid folic liều cao kéo dài có thể gây ra các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng: Ở mức liều từ 800-1200mcg acid folic/ngày có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim trên các bệnh nhân có vấn đề về tim, tăng nguy cơ ung thư phổi, tăng nguy cơ trẻ bị tự kỷ sau này…
Acid folic là dưỡng chất mẹ bầu cần lưu ý cung cấp đủ hàng ngày để cơ thể khỏe mạnh, thai nhi phát triển tối ưu. Tuy nhiên không phải cứ bổ sung nhiều là tốt, cần tính toán để lựa chọn sản phẩm cung cấp acid folic ở liều lượng vừa đáp ứng đủ nhu cầu của mình mà thôi.
lan says
cho em hỏi
em mới biết mình có thai khi thử que cách đây 2 hôm. chồng em muốn em uống thuốc Folacid , em đã uống đc 3 viên/ 3 ngày (đến hnay là ngày thứ 3)
tuần sau em mới sắp xếp 2 vợ chồng cùng đi khám , nên bjo em đang tìm hiểu. xin tư vấn giúp em ạh.
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Lan,
Acid folic hay còn gọi là Vitamin B9 là dưỡng chất quan trọng mà mẹ bầu cần lưu ý cung cấp đủ, nhất là trong vòng 28 ngày sau khi trứng được thụ tinh. Bởi đây là thời gian ống thần kinh của thai nhi được hình thành và sẽ đóng lại vào ngày thứ 28 thai kỳ. Thiếu acid folic là một trong số các nguyên nhân gây ra khuyết tật ống thần kinh ở trẻ.
Phụ nữ mang thai VN được khuyên bổ sung từ 400-600mcg acid folic/ngày, dùng hàng ngày trong suốt thai kỳ để cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phát triển tối ưu. Giới hạn bổ sung tối đa là 800mcg acid folic/ngày. Chỉ bổ sung liều cao hơn theo chỉ định của bác sĩ khi mẹ bầu ở trong các trường hợp đặc biệt như: tiền sử sinh con/gia đình có người dị tật ống thần kinh, đang dùng thuốc chống trầm cảm…
Thuốc Folacid mà bạn đang dùng cung cấp tới 5mg acid folic (= 5000mcg acid folic – liều cao gấp 10 lần so với khuyến cáo thuông thường). Nếu không thuộc các trường hợp đặc biệt ở trên thì việc bổ sung acid folic với liều cao như vậy là không cần thiết mà còn có thể gây ra các tác dụng không mong muốn do dư thừa: tiêu chảy, mẩn đỏ, rối loạn giấc ngủ, tăng nguy cơ ung thư phổi, tăng nguy cơ trẻ bị tự kỷ sau này…
Để cung cấp acid folic cùng nhiều dưỡng chất khác như sắt, DHA, EPA, I-ốt, Vitamin A, B,C,D,E, Mg, kẽm… với liều lượng phù hợp, bạn có thể tham khảo sử dụng thuốc bổ PM Procare hay PM Procare diamond mỗi ngày. Với một thai kỳ bình thường, cùng với tăng cường chế độ ăn, lúc này bạn chỉ cần uống mỗi ngày 01 viên PM Procare/PM Procare diamond là đủ giúp cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phát triển tối ưu; phòng ngừa khuyết tật ống thần kinh, phòng ngừa sảy thai, sinh non, sinh con nhẹ cân, cao huyết áp, tiền sản giật, đái tháo đường…
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Phương says
Chào chuyên gia! Em đang có kế hoạch chuẩn bị mang thai. Hiện em đang dùng elevit và femitortil. Em muốn hỏi, để chuẩn bị mang thai ngoài hai loại trên em cần dùng những loại nào nữa. Và hai loại trên dùng cùng lúc có ảnh hưởng gì không ạ?
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Phương,
Theo cơ chế sinh học, trứng bắt đầu chín khoảng 3 tháng trước khi nó được giải phóng để tham gia vào quá trình thụ tinh. Tinh trùng cũng cần từng ấy thời gian để phát triển hoàn thiện. Do đó, một chế đô ăn uống nghỉ ngơi điều độ, bổ sung dưỡng chất phù hợp sẽ giúp cho trứng, tinh trùng phát triển khỏe mạnh, tăng khả năng thụ thai và thai nhi sau này phát triển toàn diện. Hơn nữa, đa số phụ nữ chưa biết mình có thai trong một vài tuần đầu tiên. Trong khi đó, hầu hết các cơ quan trong cơ thể được hình thành ngay trong thời gian đầu thai kỳ. Vì vậy, cả phụ nữ và nam giới được khuyên dùng thuốc bổ khoảng 3 tháng trước khi có thai để đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trứng – tinh trùng phát triển khỏe mạnh, tăng cường khả năng thụ thai thành công, phòng ngừa khuyết tật ống thần kinh và chuẩn bị điều kiện tốt nhất cho thai kỳ sắp tới. Các dưỡng chất mẹ bầu cần cung cấp đủ bao gồm:
– DHA/EPA: acid béo có vai trò quan trọng đối với tính linh động của tinh trùng, làm tăng cường dòng máu tới tử cung, tạo điều kiện thuận lợi cho sự thu thai cũng như đối với sự phát triển của thai sau này. DHA, EPA cũng cần thiết cho sự phát triển não bộ, thị giác, hệ miễn dịch của trẻ; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ. Nên chọn sản phẩm cung cấp Omega 3 (DHA, EPA) ở dạng tự nhiên Triglycerid với tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 là tỷ lệ vận chuyển tối ưu qua nhau thai và phát huy tác dụng tốt nhất.
– Acid folic bổ sung đầy đủ trước khi mang thai và trong 3 tháng đầu giúp ngăn ngừa 70% tỷ lệ khuyết tật ống thần kinh; bổ sung trong suốt thai kỳ giúp cho quá trình tạo máu và phân chia tế bào. Acid folic cũng có vai trò quan trọng đối với sự phát triển khỏe mạnh của tinh trùng. Nhu cầu acid folic ở phụ nữ và nam giới VN là khoảng 400mcg acid folic/ngày.
– Sắt giúp tạo máu, phòng ngừa thiếu máu, sảy thai, sinh non, suy dinh dưỡng bào thai,… Nhu cầu sắt lúc này chỉ cần khoảng 17-26mg sắt nguyên tố/ngày (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung)
– kẽm có vai trò quan trọng cho mọi hoạt động của cơ thể, cần thiết cho sự phát triển bình thường của thai và bánh nhau. Kẽm còn cần thiết cho sự sản sinh tinh trùng và hormon sinh dục nam.
– Mg: cần thiết cho quá trình trao đổi chất của calci, photpho, natri, kali, vitamin C, một số vitamin nhóm B; giúp điều hòa trạng thái thần kinh và chức năng vận động của hệ cơ; chuyển hóa đường, chất béo… thành năng lượng
– Vitamin C giúp tăng miễn dich, tăng hấp thu sắt,… Vitamin C còn làm giảm khuynh hướng tinh trùng dính chùm vào nhau – đây là 1 trong những nguyên nhân gây vô sinh thường gặp.
– I-ốt giúp phát triển não bộ, tuyến giáp của trẻ; phòng ngừa những rối loạn do thiếu I-ốt: chứng đần độn, chậm phát triển,…
– Các vitamin A,B,C,D,E và khoáng chất khác
Như vậy, nếu sử dụng 2 sản phẩm như bạn cung cấp thì có một số dưỡng chất vẫn còn thiếu như DHA, EPA, Vitamin A… và đồng thời có một số dưỡng chất đang được bổ sung dư thừa: acid folic (tổng trong 2 sản phẩm lên tới 1050mcg), sắt. Thừa hay thiếu dưỡng chất đều không mang lại kết quả tốt như mong muốn bạn nhé!
Để cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu với liều lượng phù hợp, bạn và chồng có thể tham khảo sử dụng thuốc PM Procare hay PM Procare diamond mỗi ngày để cơ thể mạnh khỏe, tăng cường khả năng thụ thai thành công, phòng ngừa khuyết tật ống thần kinh và chuẩn bị điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của thai nhi sau này.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Hong lien says
Bác sĩ vui lòng cho em hỏi: từ lúc thai 6 tuần đến giờ bác sĩ chỗ e khám cho em uống 4 loại thuốc: utrogestan 100, zenka feron, vitamin e, magne b6. Nhu vay con thiếu gì ko a?. E ko thấy có axit folic?
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Hồng Liên,
Khi mang thai nhu cầu dinh dưỡng tăng cao khiến chế độ ăn hàng ngày khó có thể đáp ứng đủ. Chính vì vậy, phụ nữ mang thai được khuyên nên dùng thêm thuốc bổ mỗi ngày. Các dưỡng chất mẹ bầu cần lưu ý cung cấp đủ như:
– DHA/EPA cần thiết cho sự phát triển não bộ, thị giác, hệ miễn dịch của trẻ; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ: sảy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giất, đái tháo đường thai kỳ,… Thành phần dầu cá tự nhiên dạng Triglycerid với tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 là tỷ lệ vận chuyển tối ưu qua nhau thai và phát huy tác dụng tốt nhất. Phụ nữ mang thai cần bổ sung từ 200mg DHA/ngày (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung)
– Acid folic ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh, cần thiết cho quá trình tạo máu và phân chia tế bào. Nhu cầu acid folic theo khuyến nghị là 400-600mcg/ngày
– Sắt giúp tạo máu, phòng sảy thai, sinh non, suy dinh dưỡng bào thai,…
– Canxi: cần thiết cho sự phát triển hệ xương – răng của trẻ, phòng ngừa chứng loãng xương ở mẹ sau này…
– I-ốt giúp phát triển não bộ, tuyến giáp của trẻ, ngăn ngừa các rối loạn do thiếu I-ốt: chứng đần độn, chậm phát triển,…
– Kẽm: cần thiết cho sự phát triển bình thường của thai và bánh nhau. Thiếu Kẽm ở mẹ là nguyên nhân của suy dinh dưỡng bào thai
– Mg: cần thiết cho quá trình trao đổi chất của calci, photpho, natri, kali, vitamin C, một số vitamin nhóm B; giúp điều hòa trạng thái thần kinh và chức năng vận động của hệ cơ; chuyển hóa đường, chất béo… thành năng lượng
– Các vitamin A,B,C,D,E và khoáng chất khác.
Như vậy, các sản phẩm mà bạn đang dùng chỉ cung cấp một số dưỡng chất cho cơ thể mà thôi, để cơ thể khỏe mạnh, thai nhi phát triển tối ưu thì nên cung cấp thêm nhiều dưỡng chất khác nữa. Để cung cấp đầy đủ DHA, EPA, sắt, acid folic cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu khác với liều lượng phù hợp, bạn có thể tham khảo sử dụng thuốc PM Procare hay PM Procare diamond mỗi ngày. Với một thai kỳ bình thường, cùng với tăng cường chế độ ăn, lúc này bạn chỉ cần bổ sung mỗi ngày 01 viên PM Procare/PM Procare diamond là đủ giúp cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phát triển tối ưu; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ: sảy thai, sinh non, sinh con nhẹ cân, cao huyết áp, tiền sản giật, đái tháo đường…
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Nguyen thi hong hai says
Thuoc acid tolic 5 mg khac gi voi thuoc folacid 5mg
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Hải,
Acid folic hay folacid đều nói đến một sản phẩm là acid folic, hay còn gọi là Vitamin B9. Một dưỡng chất đóng vai trò quan trọng không thể thiếu đối với sự phát triển khỏe mạnh của cơ thể. Bạn có thể tham khảo thêm bài viết sau để tìm hiểu thêm: Acid folic cho phụ nữ chuẩn bị mang thai, mang thai Việt Nam
Thân ái,
Hiển thị trả lời
Phan Thị Hiền says
Em muốn hỏi trước lúc có bầu thì cần bổ sung bao nhiêu axit folic ạ, em xin chân thành cảm ơn!
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Hiền,
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc Gia Việt Nam, nhu cầu Acid folic khuyến nghị ở phụ nữ chuẩn bị mang thai Việt Nam là 400mcg acid folic/ngày. Nên bổ sung đều đặn hàng ngày từ trước khi mang thai ít nhất 1 tháng để dự phòng khuyết tật ống thần kinh ở trẻ.
Một số trường hợp cần bổ sung liều cao hơn theo chỉ định của bác sĩ như: tiền sử sinh con/gia đình có người bị dị tật ống thần kinh; đang dùng thuốc chống trầm cảm, thuốc trị lupus ban đỏ, thuốc trị tiểu đường tuyp 2, đang lọc máu vì bệnh thận, đang suy giảm chức năng đường ruột…
Thân ái,
Hiển thị trả lời