Khi bạn đang mang thai, bạn đang tạo máu cho hai người, điều này khiến bạn dễ bị thiếu sắt hơn. Vậy bà bầu cần bao nhiêu sắt mỗi ngày? Bổ sung sắt đúng cách như thế nào? Hôm nay Dinh dưỡng bà bầu sẽ cùng bạn tìm hiểu kĩ hơn các vấn đề này trong bài viết sau đây.
Nội dung chính
Tại sao bà bầu cần bổ sung sắt?
Ngay cả trước khi mang thai, sắt vẫn luôn cần thiết với cơ thể bạn vì các nguyên nhân sau:
- Sắt tạo ra hemoglobin, protein trong các tế bào hồng cầu mang oxy đến các tế bào khác
- Là một thành phần quan trọng của myoglobin – một loại protein cung cấp oxy cho cơ bắp của bạn, collagen – một protein trong xương, sụn, và các mô liên kết khác và nhiều enzym
- Sắt góp phần duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh
Và sắt đặc biệt quan trọng trong thời kỳ mang thai, đây là lý do tại sao:
- Khi mang thai, lượng máu trong cơ thể bạn tăng lên cho đến khi bạn có nhiều máu hơn 50% so với bình thường. Sắt là khoáng chất cần thiết lúc này để tạo hemoglobin.
- Bạn cần thêm sắt cho thai nhi đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ 2 và thứ ba.
- Một số phụ nữ cần nhiều sắt hơn do họ từ khi bắt đầu mang thai đã không đủ lượng sắt cung cấp.
- Thiếu máu do thiếu sắt trong thai kỳ có liên quan đến sinh non, trẻ sinh thiếu cân và tử vong ở trẻ sơ sinh.
Mẹ lưu ý các biểu hiện phổ biến nhất của thiếu sắt khi mang thai là thở hổn hển và thấy mệt mỏi. Nếu có các dấu hiệu này mẹ nên đến bệnh viện để có cách xử lý vấn đề sớm tránh kéo dài làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Bà bầu cần bao nhiêu sắt mỗi ngày?
Trong suốt thời gian mang thai, cơ thể mẹ cần ít nhất là 27 mg mỗi ngày. Đối với người có ý định mang thai bạn nên kiểm tra sức khỏe trước để xác định có cần phải bổ sung sắt không. Theo trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, bạn nên bổ sung sắt khoảng 30 mg mỗi ngày từ trước khi có ý muốn mang thai từ 3-6 tháng.
Đọc tiếp: Uống sắt trước khi mang thai
Nguồn thực phẩm giàu sắt dành cho bà bầu
Có 2 dạng sắt phổ biến heme iron và nonheme iron. Sắt heme chỉ được tìm thấy trong các nguồn động vật và cơ thể bạn dễ hấp thụ hơn. Nonheme sắt có trong thực vật và các chất bổ sung sắt. Thêm vào bữa ăn hàng ngày các thực phẩm giàu sắt là cách bổ sung sắt cho bầu hiệu quả và an toàn. Các thực phẩm tiêu biểu cho nhóm giàu sắt như gan, thịt đỏ, thịt gia cầm, cá, lòng đỏ trứng, các loại rau lá xanh, các loại đậu đỗ, nhóm ngũ cốc, một số loại hạt,… Lưu ý là một thực phẩm có thể bổ sung nhiều chất, nên cân đối liều lượng để tạo nguồn cung cấp dinh dưỡng hợp lý nhất. Ví dụ Gan cung cấp nồng độ sắt rất cao, nhưng nó cũng chứa một lượng lớn vitamin A, vì vậy tốt nhất bà bầu nên hạn chế ăn một hoặc hai phần ăn mỗi tháng trong thai kỳ.
Để tăng cường quá trình hấp thụ sắt, bạn có thể áp dụng một số mẹo dưới đây:
- Sử dụng chảo gang khi chế biến thức ăn. Một số thực phẩm có độ ẩm và tính axit như nước sốt cà chua, đặc biệt tốt khi ngâm sắt theo cách này.
- Kết hợp thêm một nguồn vitamin C khác như nước cam, dâu tây, hoặc bông cải xanh trong mỗi bữa ăn sẽ giúp cơ thể bạn hấp thu sắt tốt hơn.
- Nhiều loại thực phẩm lành mạnh có chứa “chất ức chế sắt”, là những chất tự nhiên có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu sắt. Ví dụ về các chất ức chế sắt bao gồm phytates trong ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu , polyphenol trong cà phê và trà , oxalat trong thực phẩm đậu nành và rau bina, và canxi trong các sản phẩm sữa.
Xem thêm: Cách uống canxi bà bầu cho đúng cách
Phụ nữ mang thai có nên uống bổ sung sắt không?
Trường hợp chế độ dinh dưỡng không giúp bạn nhận đủ sắt hoặc phụ nữ bắt đầu mang thai mà thiếu hụt sắt và không thể tăng lượng sắt thông qua chế độ ăn uống. Bạn nên có một cuộc hẹn với bác sĩ chuyên khoa và tham khảo thêm về việc bổ sung khoáng chất. Bạn tuyệt đối không tự ý mua thuốc bổ sung chất sắt khi chưa có tư vấn từ bác sĩ.
Thiếu hoặc thừa sắt đều nguy hiểm với bà bầu
Khi cơ thể bà bầu không có đủ chất sắt, sẽ ảnh hưởng đến việc tạo hemoglobin dẫn đến thiếu máu. Tình trạng này làm mẹ bầu mất năng lượng, khó chống nhiễm trùng và gây nhiều triệu chứng khác nếu bạn bị nặng.
Nguy hiểm hơn là nó ảnh hưởng đến thai kỳ của bạn: Thiếu máu do thiếu sắt đặc biệt là trong giai đoạn sớm hoặc trung gian có liên quan đến nguy cơ sinh non cao, có thai nhẹ cân và tử vong ở thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Thiếu sắt cũng làm ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển nhận thức của bé sau này.
Nếu bạn thiếu máu khi sinh, bạn sẽ cần phải truyền máu và gặp nhiều vấn đề khác. Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa tình trạng thiếu sắt của người mẹ và trầm cảm sau sinh.
Ngược lại nếu bạn bổ sung quá nhiều sắt, (lớn hơn 45 mg mỗi ngày) có thể làm lượng sắt trong máu tăng cao gây ra vấn đề cho bạn và con bạn như tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường thai kỳ, stress oxy hóa, sự mất cân bằng trong cơ thể – nguyên nhân dẫn đến tiền sản giật và sẩy thai, có liên quan đến bệnh tim và huyết áp cao.
Do đó, hãy bổ sung sắt khi mang thai dưới sự kiểm tra và theo dõi của bác sĩ để chăm sóc tốt cho sức khỏe của chính bạn và con.
Tác dụng phụ của bổ sung chất sắt
Chất bổ sung sắt có thể làm khó chịu đường tiêu hóa của bạn điển hình là táo bón, vốn đã một vấn đề với nhiều phụ nữ mang thai. Bạn có thể thử nước ép mận nếu bị táo bón. Buồn nôn, tiêu chảy do bổ sung sắt hiếm khi xảy ra nhưng nếu bạn gặp phải triệu chứng này hãy nói với bác sĩ của bạn để tìm cách ngăn ngừa các vấn đề về dạ dày phù hợp. Bác sĩ của bạn có thể thay đổi chất bổ sung có ít chất sắt hơn và dần dần tăng lên đến liều bạn cần. Hoặc thay đổi các chất bổ sung sắt khác nhau để tìm được loại thích hợp với dạ dày của bạn.
Cuối cùng, đừng lo lắng quá nếu phân của bạn trông tối hơn khi bạn bắt đầu uống sắt. Đó là một tác dụng phụ bình thường và vô hại.
Như vậy, trung bình mỗi ngày bà bầu cần bổ sung ít nhất 27 mg sắt. Phụ thuộc tư vấn bác sĩ chuyên khoa mà mẹ bầu có thể bổ sung sắt từ thực phẩm hoặc thuốc uống bổ sung. Cần bồ sung sắt đúng cách, đúng liều lượng để ngăn ngừa tình trạng thừa sắt hoặc thiếu sắt ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Xem thêm: Bà bầu nên ăn gì?
Nhi says
Bổ sung bao nhiêu sắt là đủ v ak
Hiển thị trả lời
Dinh Dưỡng Bà Bầu says
Chào bạn Nhi,
Sắt là vi chất dinh dưỡng cần cung cấp đủ hàng ngày trong suốt thai kỳ. Theo khuyến cáo, phụ nữ mang thai cần bổ sung trung bình khoảng 27-30mg sắt nguyên tố/ngày, bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung. Ngoài ra, khi mang thai bạn cần cung cấp thêm nhiều dưỡng chất khác nữa như: DHA, EPA, Acid folic, I-ốt,…
Nếu có chế độ ăn tốt, có thể ăn được 1-2 lạng thịt cá cùng rau củ hàng ngày thì bạn chỉ cần bổ sung hàm lượng sắt cơ bản 5mg như trong viên PM Procare là đủ. Nếu chế độ ăn của bạn chưa được tốt hoặc bạn kém hấp thu, mang thai ngoài độ tuổi sinh đẻ, đái tháo đường, béo phì,… thì PM Procare diamond với hàm lượng các chất cơ bản được tăng cường, hàm lượng sắt là 24mg đáp ứng khoảng 80% nhu cầu sắt của cơ thể (phần còn lại thức ăn hàng ngày dễ dàng cung cấp đủ) sẽ là lựa chọn phù hợp. Bạn chỉ cần uống mỗi ngày 01 viên sau bữa ăn là đủ.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Bùi thị Mỹ doanh says
Vậy em cần bao nhiêu sắt ạ. Em đang uống viên tổng hợp Prenatal của Mỹ ạ
Hiển thị trả lời
Dinh Dưỡng Bà Bầu says
Chào bạn,
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, phụ nữ mang thai Việt Nam chỉ cần bố sung trung bình từ 27- 30mg sắt nguyên tố/ngày là đủ (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung). Hàm lượng sắt trong Prenatal của Mỹ chứa 27 mg, như vây đã đáp ứng nhu cầu bạn không cần bổ sung thêm viên sắt riêng lẻ nữa. Trừ khi bạn bị thiếu máu thiếu sắt thì cần bổ sung thêm sắt theo đúng chỉ định của bác sỹ thăm khám.
Bạn lưu ý từ tháng thứ 4, nhu cầu canxi để phát triển hệ xương răng của thai nhi tăng lên, chế độ ăn hàng ngày khó có thể cung cấp đủ. Khi đó bạn cần bổ sung thêm canxi từ thuốc, mỗi lần không bổ sung quá 500mg, cơ thể chúng ta chỉ có thể hấp thu được tối đa 500 mg Canxi mỗi lần
Do nhu cầu canxi phụ thuộc chế độ ăn uống và thay đổi theo từng giai đoạn nên bạn chú ý bổ sung canxi phù hợp. Bạn tham khảo chi tiết trong bài viết
Chúc bạn một thai kỳ khỏe mạnh!
Hiển thị trả lời
Ngoc says
Cho hoi 1 ngay mk uong thuoc chi co 27mg săt co ok k ạ
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Ngọc,
Theo khuyến cáo, phụ nữ mang thai bình thường, chế độ ăn tương đối tốt, có thể ăn được trên 90gam thịt, cá/ngày thì bạn chỉ cần bổ sung khoảng 27-30mg sắt nguyên tố/ngày là đủ (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung).
Bạn đang bổ sung sắt 27mg/ngày là cung cấp đủ sắt rồi. Tuy nhiên để thai kỳ khỏe mạnh thì cần lưu ý bổ sung nhiều dưỡng chất khác nữa. Các dưỡng chất cơ bản có thể kể tới như:
– DHA/EPA cần thiết cho sự phát triển não bộ, thị giác, hệ miễn dịch của trẻ; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ: sảy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giất, đái tháo đường thai kỳ,… Thành phần dầu cá tự nhiên dạng Triglycerid với tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 là tỷ lệ vận chuyển tối ưu qua nhau thai và phát huy tác dụng tốt nhất. Lượng DHA mà mẹ bầu Việt Nam cần bổ sung nên từ 130mg DHA/ngày mới đáp ứng đủ nhu cầu.
– Acid folic ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh, cần thiết cho quá trình tạo máu và phân chia tế bào. Nhu cầu acid folic ở mẹ bầu VN là 400-600mcg/ngày
– Canxi: để phát triển hệ xương – răng của trẻ; phòng ngừa chứng loãng xương cho mẹ sau này…
– I-ốt giúp phát triển não bộ, tuyến giáp của trẻ, ngăn ngừa các rối loạn do thiếu I-ốt: chứng đần độn, chậm phát triển,…
– Kẽm: cần thiết cho sự phát triển bình thường của thai và bánh nhau. Thiếu Kẽm ở mẹ là nguyên nhân của suy dinh dưỡng bào thai
– Mg: cần thiết cho quá trình trao đổi chất của calci, photpho, natri, kali, vitamin C, một số vitamin nhóm B; giúp điều hòa trạng thái thần kinh và chức năng vận động của hệ cơ; chuyển hóa đường, chất béo… thành năng lượng
– Các vitamin A,B,C,D,E và khoáng chất khác.
Bạn có thể tham khảo bài viết sau để tìm hiểu rõ hơn: Vitamin tổng hợp cho bà bầu loại nào tốt?
CHúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Tâm says
E uống viên sắt và can xi, và uống thêm viên uống tổng hợp Elevit của úc có được ko ạ
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Tâm,
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, phụ nữ mang thai Việt Nam chỉ cần bố sung trung bình 30mg sắt nguyên tố/ngày là đủ (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung). Hàm lượng sắt trong Elevit đã lên tới 60mg, cao gấp đôi so với khuyến cáo thông thường. Với một thai kỳ bình thường, không bị thiếu máu thiếu sắt thì việc bổ sung sắt hàm lượng cao như vậy là không cần thiết mà còn có thể gây ra các tác dụng không mong muốn do dư thừa: táo bón hoặc tiêu chảy, đi ngoài phân đen, cản trở quá trình vận chuyển máu bình thường từ mẹ sang con… Chưa kể tới việc bạn còn kết hợp uống thêm viên sắt riêng lẻ khác thì nguy cơ dư thừa là khó tránh khỏi.
Bạn có thể tham khảo bài viết: Hướng dẫn bổ sung săt theo từng giai đoạn của thai kỳ để có cách bổ sung phù hợp với mình.
Hàm lượng canxi trong hầu hết các sản phẩm viên bổ tổng hợp đều không cao. Do đó bạn có thể bổ sung thêm canxi từ thuốc riêng lẻ khác. Nên lựa chọn sản phẩm bổ sung ở dạng canxi hữu cơ để cơ thể dễ hấp thu, không gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa. Đồng thời sản phẩm bổ sung canxi cũng nên có sự kết hợp của các thành phần Canxi – Mg – Vitamin D3 để không những cung cấp thêm các dưỡng chất cho hệ cơ – xương chắc khỏe, phòng chống đau mỏi lưng hông, giảm chuột rút mà sự kết hợp 3 thành phần hoạt tính này còn giúp Canxi được hấp thu tốt nhất.
Lưu ý: thời điểm uống canxi nên cách xa thời điểm uống procare ít nhất 2h để không cản trở hấp thu.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiển thị trả lời
Lê Thị Thu Hà says
Xin chào bác sĩ
Hiển thị trả lời
dinhduongbabau says
Chào bạn Thu Hà,
Vui lòng để lại thông tin cần tư vấn tại đây để được chuyên gia giải đáp trong thời gian sớm nhất.
Thân ái,
Hiển thị trả lời